Migren, coğunlukla ataklar halinde gelen bir baş ağrısı tipidir. Ataklar 4 saatten 72 saate kadar değişen uzunluklarda olabilir. Kişi ataklar arasında kendini tamamen normal hisseder, ancak bir sonraki atağın endişesi icindedir. Eskiden "sadece bir baş ağrısı tipi" olarak gorulen migren, artık başlı başına bir norolojik hastalık olarak kabul edilmektedir.
Migren ağrısı genellikle orta şiddette yada şiddetlidir ve kişinin normal aktivitelerini engelleyebilir, hem migren yakınması olan kişinin hem de yakınlarının yaşam kalitesini bozabilir. Baş ağrısı zonklayıcı yada nabızla birlikte atan şekilde hissedilebilir ve başın tek bir yanında yerleşebilir. Bulantı, kusma, ışığa veya sese karşı hassasiyet baş ağrısına eşlik edebilir.
Migren kadınlarda erkeklerden daha sık gorulur; kadınlarda %18.6 ve erkeklerde %6.5 oranında gorulmektedir. Yapılan calışmalarda bir hekim tarafından tanı konulmamış olan migren hastası oranının kadın hastalarda %59'a, erkeklerde ise %70'e ulaştığı gozlenmiştir.
Bircok kişide ağrı ve diğer semptomlar o kadar şiddetlidir ki, sadece karanlık bir odada yatıp uyumak isterler. Bu da gunluk yaşantıyı aksatır. Oysa ki migren ilacla tedavi edilebilir. Gunumuzde migreni onleyen yada tedavi eden cok sayıda ilac bulunmaktadır.
Migrenin Nedeni Nedir?
Migrenin neden ortaya cıktığı tam olarak bilinmemektedir. Migrenin beyindeki kan damarları ve elektriksel sinir uyarısını ileten kimyasal maddelerdeki değişikliklere bağlı olduğu duşunulmektedir, ancak bu değişikliklerin neden oluştuğu konusunda araştırmalar halen surmektedir. Migren gelişme eğiliminin kalıtımla gecip gecmediğini bilmiyoruz. Calışmalara gore, eğer anne-babadan birinde migren varsa, cocukta da olma olasılığı %40'tır. Eğer her ikisinde de migren varsa, cocukta da %75 olasılıkla migren gorulecektir. Tek yumurta ikizlerinde cift yumurta ikizlerine gore migrene yatkınlık daha fazladır.
Bircok kadında adet kanamasından hemen once ostrojen hormonu duzeylerinin azalması migren ağrısına yol acabilir.
Bircok faktor migreni başlatabilir. Bu tetikleyici faktorlere karşı duyarlı olan kişiler, bu faktorlerden uzak durarak migrenin getirdiği kısıtlamalardan buyuk olcude kurtulabilirler.

Migreni Tetikleyen Faktorler
Yiyecekler: Eski peynir, cerez, cikolata, yoğurt, soğan, incir, karaciğer, kafeinli yiyecekler, monosodyum glutamat (MSG), tutsulenmiş (fume) yada salamura balık/et, koruyucu madde olarak nitrat/nitrit eklenmiş gıdalar (sosisli sandvic, sucuk, salam)
İcecekler: Kahve, cay, kafeinli meşrubatlar, diyet soda, alkollu ickiler (ozelikle kırmızı şarap, bira, viski)
Katkı maddeleri:Sodyum nitrit (sosisli sandvic, işlenmiş etler), monosodyum glutamat (MSG) (Cin yemekleri ve bircok restoran yemekleri), aspartam (sakızlar, diyet icecekler, et, sut, yumurta ve bircok protein iceren besinde aspartam vardır), tiramin (eski peynir, kırmızı şarap, bakla, salamura edilmiş veya işlenmiş yiyecekler), fenolik flavonoidler (elma, kabuksuz meyveler, uzum)
İlaclar: Antibiyotikler (tetrasiklin, griseofulvin), antihipertansifler (nifedipin, kaptopril), hormonlar (oral kontraseptifler, ostrojenler), histamin-2 blokerleri (simetidin, ranitidin), vazodilatorler (nitrogliserin, izosorbid dinitrat)
Duyusal ve Duygusal Uyaranlar: Titreşen/parlak/fluoresan ışıklar, parlak gun ışığı, kokular (parfum, kimyasal maddeler, sigara), endişe, aşırı uzulmek veya aşırı sevinmek, depresyon, aşırı heyecan, stresten veya baskıdan kurtulma.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Zaman farkı, cok fazla ya da az uyumak, ac kalmak, kafeinsiz kalmak, aşırı egzersiz yapma, fiziksel veya zihinsel yorgunluk, one eğilmek (orn. bahce işleri yaparken), ağırlık kaldırmak veya zorlanmak, rutin yaşam biciminde değişiklik (orn. vardiya calışması veya tatiller), cok fazla veya cok az uyku, alerji, cinsel yonden uyarılma, sigara.
Diğerleri: Adet donemi, hava/mevsim/barometrik basınc değişiklikleri, deniz seviyesinden cok yukarıda bulunmak
Migreninizi hangi faktorlerin tetiklediğini bilmeniz onemlidir. Bunun icin atak geldiği sırada neler yiyip ictiğinizi duşunebilirsiniz. Bunun icin bir migren gunluğu tutmak uygun olabilir.
Bu gunlukte, "Olası tetikleyiciler" kısmına en son aktivitelerinizi, diyet, stres ve ilacları yazın. Bunlar sizin neyin migrene yol actığını anlamanıza yardım edecektir. Boylece hem nelerden uzak durmanız gerektiğini gorur, hem de bu gunluğu doktorunuza gosterebilirsiniz.
Migrenin Belirtileri Nelerdir?
Başlangıcta bir baş ağrısının migren mi, yoksa "sıradan" bir baş ağrısı mı olduğunu soylemek zor olabilir. Migren ataklarını diğer baş ağrılarından ayırabilen ozellikleri şunlardır:
Orta şiddette yada şiddetli ağrı
Bulantının eşlik etmesi
Kusmanın eşlik etmesi
Işığa ve sese duyarlılık (bazen kokuya duyarlılık)
Zonklayıcı, nabız gibi atan ağrı
Ağrı asıl olarak tek taraflıdır
Ağrı hareketle artar
Bazı kişilerde migren ağrısından once 10-30 dakika surebilen bir aura donemi olur. Aura parlak ışık cakmaları, titrek, renkli zikzak cizgiler, kor noktalar yada bir tarafta gorme kaybı gibi gorsel değişiklikleri icerebilir. Aura ayrıca kollar veya bacaklarda karıncalanma yada uyuşmayı veya baş donmesini de icerebilir. Auranın nedeni hala bilinmemektedir.
Belirtilerinizin başka bir fiziksel sorundan değil migrenden kaynaklandığından emin olmak icin, doktora gitmelisiniz. Belirtilerinizi gozden gecirdikten ve sizi muayene ettikten sonra doktorunuz migren olduğunuzu soyleyecek yada diğer olasılıkları ekarte etmek icin ileri testler isteyecektir.
Migren Nasıl Tedavi Edilir?
Gunumuzde, devam eden araştırmalar sayesinde migren hakkında daha fazla şey biliniyor ve migreni onlemek yada tedavi etmek icin daha fazla secenek bulunuyor. Cok sık atak geciren migren hastaları icin sıklıkla onleyici ilac tedavisini tercih edilmektedir. Tedaviler hekimlerin onerdiği şekilde uygulanınca atakların sıklığı ve şiddeti azalabilmektedir.
Migren gunluk hayatınızı engelleyebilir; calışmayı, aile hayatını veya hobileri olumsuz yonde etkileyebilir. Migrenin neden olduğu tum guclukleri gozden gecirin ve doktorunuzla konuşun, boylece migreniniz icin en doğru olanı yapabilirsiniz.
Sık sorulan sorular
Aşağıdaki soru ve yanıtlar migren ile ilgili bazı yayınlardan ve internetten, aklınıza gelebilecek sorulara ışık tutmak amacıyla derlenmiştir. Herkesin ağrı deneyimi farklıdır ve sizin deneyiminiz diğerlerininkinden daha farklı olabilir.
Baş ağrılarımın migren olup olmadığını nasıl anlarım?
Migrene benzer belirtiler gosteren başka hastalıklar da vardır (Beyin tumorleri ve beynin daha başka hastalıkları gibi). Dolayısıyla daha once teşhis konmamış ise doktor kontrolunden gecmek ve tıbbi tanının konulması gereklidir. Bu durum; ozellikle baş ağrılarınız aniden başladıysa ve daha once boyle bir deneyim yaşamadıysanız daha da onem kazanmaktadır. Kesin tanı icin mutlaka doktorla goruşmelisiniz.
Migren tehlikeli midir?
Her baş ağrısı migren değildir. Bazı baş ağrıları onemli bir hastalığın işareti olabilir. Migren ciddi bir rahatsızlık hissi ve yaşam kalitesinde duşmeye neden olmakla birlikte genellikle yaşamınızı tehlikeye sokan bir hastalık değildir.
Migrenin kadınlarda daha sık rastlandığı doğru mu?
Evet. Migren kadınlarda daha sık gorulmektedir. Turkiye'de baş ağrısı ve migren konusunda 1998 yılında tamamlanan Turk Baş Ağrısı Epidemiolojisi Calışma Grubu'nun verilerine gore 15-55 yaş grubu arasında kişilerde Turkiye'de migren gorulme sıklığı kadınlarda %21.8, erkeklerde %10.9'dur.
Migren en sık hangi yaşlarda gorulur?
Migrenin 35-40 yaşları arasında, her 2 cinste de en yuksek oranda gorulduğu bilinmektedir. Bu donem, hastanın en aktif ve verimli donemidir. Migren bu haliyle, onemli bir sosyoekonomik kayba neden olur.
Migren kalıtsal mıdır?
Genellikle pek cok migren hastasının ailesinde başka bir migren hastası daha bulunur. Calışmalara gore, eğer anne-babadan birinde migren varsa, cocukta da olma olasılığı %50'dir. Eğer her ikisinde de migren varsa, cocukta da %75 olasılıkla migren olacaktır.
Migren hastalarında ağrı donemi ne sıklıkla yaşanır?
Ağrının sıklığı kişiye ve migreni başlatan etkenlerin varlığına gore değişkenlik gosterir. Bu nedenle migreninizi tetikleyen faktorleri tanımak ve bunlardan uzak durmak, migren atağı sıklığını azaltacaktır. Migren sıklığı coğunlukla yaş ilerledikce azalır.
Stres baş ağrım da oluyor, bu normal mi?
Evet, migren hastaları stresten dolayı da baş ağrısı cekerler. Bu tip ağrılar kafa derisi ve boyun kaslarını gevşetememekten olur. Serotonin isimli hormon duzeyindeki duşukluğun de etkisi olabileceği gozlemlenmiştir. Bu tip ağrılar damar daraltıcı ilaclarla kotuleşirken, damar gevşeticilerle iyileşir.
Hava koşulları migreni etkiler mi?
Parlak guneş ışığı, sıcak, nem, hava basıncındaki ani değişiklikler migreni tetikleyebilir. Yapılan calışmalar her migreni olan kişide hava koşullarının tetikleyici bir faktor olmadığını gostermiştir.
Migrenin psikolojik olduğunu duydum, doğru mu?
Hayır. Daha onceleri migrenin belli bir psikolojik profile sahip olan insanlarda ortaya cıktığı duşunulurdu. Ancak son 15 yıldır yapılan araştırmalar migren hastalarının psikolojik profillerinin normal olduğunu gostermiştir. Gunumuzde migren ayrı bir norolojik hastalık olarak değerlendirilmektedir.
Migren gunun belli saatlerinde daha mı sık ortaya cıkmaktadır?
Migrenin gunun belli saatlerinde olma olasılığının daha fazla olduğuna ilişkin bazı veriler vardır. En sık rastlanan migren başlama saati sabahın orta veya gec saatleridir.


[h=2]İstanbul Noroloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]