Kurtaj nedir ? kurtajın riskleri nelerdir ?Genel anlamda kurtaj (kuretaj) rahim icinden doku almayı ifade eder. Cok sık olarak, rahim icindeki gebeliğin sonlandırılması amacıyla uygulanır. Bunun dışında, tanı amacıyla biopsi veya tedavi amacıyla da uygulanabilir. Bu durumda bu işleme ‘probe kuretaj’ denir.
İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması amacıyla yapılan kurtaj, yasalara gore ‘son adet tarihinden itibaren 10 hafta’ ile sınırlıdır. Buna ‘yasal tahliye veya kuretaj’ denir. Yasalar gereği bu işlemi ulkemizde sadece kadın doğum uzmanları yapmakla yetkilidir. Yapılan işlem doktor ve hastası arasında gizli kalır.
Eğer anne adayının ciddi bir hastalığı varsa ve gebelik onun icin ciddi bir risk oluşturuyorsa veya gebeliği icin zararlı ama kendisinin mutlaka kullanmak zorunda olduğu ilaclar kullanıyorsa hastaya ‘terapotik kuretaj’ uygulanır. Bu işlem icin birden fazla doktorun onayının gerekli olduğu sağlık kurulu raporuna ihtiyac vardır.
Gebelik takibi sırasında bebekte ileri derece bir sakatlık veya kalp atışının olmadığı tespit edilmişse yine terapotik kuretaj uygulanır.
Kurtaj nasıl yapılır?
İşleme başlamadan once ultrasonla gebeliğin buyukluğu ve rahim icindeki yerleşimi saptanır.
Kurtaj sırasında genel veya lokal anestezi tercih edilebilir. Eğer genel anestezi uygulanacaksa, işlemden 4 saat once hastanın bir şey yiyip icmemesi gerekir. Hastanın ilk kurtaj deneyimi ise veya oncesinde sezaryanla doğum yapmışsa, genel anestezi ile kurtaj işlemini oneririz. Ancak hastanın daha onceden birden fazla kurtaj deneyimi varsa veya normal doğum yapmışsa lokal anestezi ile kurtaj yaptırabilirler. Lokal anestezi hastanın rahim ağzı bolgesine uyuşturucu ilac uygulanmasıdır. Genel anestezi ise bir anestezi uzmanı tarafından hastanın kolundan damar yoluna uyuşturucu ilac uygulanmasıdır.
İşleme başlamadan once dikkatli bir jinekolojik muayene yapılır. Genel anestezi tercih edilmişse, hasta uyutulduktan sonra rahim ağzının gorulebilmesi icin once “spekulum” denilen alet yerleştirilir. Vajina ve rahim ağzı antiseptik solusyonla temizlendikten sonra, “tenekulum” tek dişli olarak isimlendirilen aletle tutularak cekilir ve rahim duz hale getirilir. Lokal anestezi tercih edilmişse, bu aşamada rahim ağzına ilac enjekte edilir.
Gerekli vakalarda, daha once doğum yapmamış veya ileri gebelik haftası olan gebeliklerde “buji” olarak isimlendirilen aletlerle rahim ağzı genişletilir. Daha sonra plastik yapıda, steril kanullerle genişlemiş rahim ağzından rahatlıkla girilerek rahim boşluğuna ulaşılır. Kanulun ucuna vakum etkisi yaratan ozel enjektor yerleştirilir. Bu ozel enjektorle negatif basınc sağlanarak rahim icindeki dokular alınır.
İşlemin en sonunda tenekulum cıkarılır, vajen tekrar antiseptik solusyonla temizlenip spekulum cıkarılır. Transvajinal ultrason yardımıyla rahim icinde parca kalıp kalmadığı kontrol edilmelidir.
Kurtaj işlemi ortalama 5-15 dakika surer. Lokal anestezi ile 15 dakika sonra, genel anestezi uygulanmışsa 30-40 dakika sonra hasta eve gonderilir. Hastaya antibiotik, ağrı kesici gereğinde kanama azaltıcı ilaclar onerilir. Oneriler dikkatli şekilde uygulanmalıdır. İşlemden 1 hafta sonra rahim kontrol edilir.
Kurtajın riskleri nedir?
Yasal kurtaj sınırları yani 10. gebelik haftasına kadar uygulanan kurtajlarda yaşanan riskler genelde işlemi yapan kadın doğum uzmanının deneyimi ile yakın ilişkilidir. Cok sık karşılaşılmasa da sonucda kurtaj cerrahi bir girişim olduğu icin hasta ceşitli risklerle karşılaşabilir.
Enfeksiyon:
İşlemin yapıldığı ortamın steril olması gerekir. Aynı zamanda hastanın kurtaj sonrası uyması gereken kuralları uygulamaması (antibiyotikleri kullanmama, ayakda duş yapmama, havuz veya kuvete girmek, kurtaj sonrası erken cinsel ilşikiye girme) sonucu enfeksiyon gelişebilir. Hastanın vajinal kanamasının ileri derece artması, ağrı ve ateş gorulebilir.
Gebeliğin devam etmesi:
Ozellikle 5 haftadan daha once yapılan kurtajlarda sıkca gozlenir (Hastanın 1 hafta sonra yapılan ultrason kontrolunde gebelik izlenir). Gebelik kesesinin cok kucuk olması nedeniyle işlemin yetersiz olması sonucu gelişebilir.
Atoni:
İleri gebelik haftalarında yapılan kurtajlarda aşırı kanama ile karşılaşılabilir. Rahim kaslarının iyi kasılamamasına bağlı gelişir. Yasal tahliye sınırları icindeki kurtajlarda cok rastlanmaz.
Parca kalması:
Hasta işlemden sonra normal adet kanamasından daha fazla olan kanaması olduğunu ifade eder. Kurtajdan 1 hafta sonra yapılan ultrasonda izlenip, mudahale edilebilir.
Rahim delinmesi veya barsak yaralanması:
Buyuk gebelik haftalarında gorulme riski daha fazladır. Rahim delinmesine barsak yaralanması da eşlik edebilir. Kucuk delinmelerde takibe alınır ve kendiliğinden kapanması beklenir. Buyuk delinmelerde ise hastanın klinik tablosu da değerlendirilerek operasyon planlanabilir.
Aschermann sendromu (Yapışıklık):
Rahim duvarının ic tabakasının gereğinden fazla kurete edilmesi sonucu gelişir. Kurtaj uzerinden 4- 6 hafta gecmesine rağmen hasta adet goremez, sonra ki adetlerini de ya cok az gorur ya da hic goremez. Kısırlığa yol acabileceği icin onemlidir.
Anesteziye karşı aşırı duyarlılık reaksiyonu:
Cok nadir de olsa karşılaşılabilir. Hastanın hikayesinde onceki operasyonlarda da benzer reaksiyonların geliştiği dikkat ceker.
Kurtaj sonrası dikkat edilmesi gerekenler
- Doktorunuzun onerdiği antibiyotik ve ağrı kesici ilaclarınızı mutlaka kullanın!
- Eğer eşinizle kan uyuşmazlığınız varsa (Rh uyuşmazlığı), kurtajdan sonra ilk 72 saatde ‘anti- D Ig’ uyuşmazlık iğnesi vurulmalısınız!
- Az miktarda hafif pembemsi renkte kanamalarınız olabilir. Bazen bu kanamalar pıhtı da icerebilir. Ama merak etmeyin bu normal bir durumdur. Eğer kanama miktarınız cok fazla ve kırmızı renkli ise vakit gecirmeden doktorunuza ulaşın..!
- Ortalama 30- 45 gun sonra normal adet gormeniz beklenir. Eğer bu sure icinde adet gorememişseniz mutlaka doktorunuza goruşun..!
- Kurtaj sonrası cinsel ilişki 10- 15 gun sonra onerilir.
. Kişisel bakımınızda da dikkat etmeniz konular var. Mutlaka ayakda duş yapmalısınız. Kuvet, jakuzi, deniz veya havuza girmek enaz 15 gun yasak…!
- Unutmayın, her şey yolunda gidiyor gibi olsa da, mutlaka kurtajdan 1 hafta sonra doktorunuzla goruşup, kontrola gidin… !

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]