Kadınların onemli bir korkusu da istenmeyen bir gebeliğe ya da tek gecelik ilişki sonrası yaşananlara sahip olmaktır.(Bkz:Cinsel ilişki ve hamilelik riski) Bunun nedeni genellikle gebelikten koruyucu onlemlerin yeterli olarak alınmaması ve bir istenmeyen gebelik durumunda ne yapılacağını bilmemektir. Oğrenip karar verdikten sonra COZUMU OLAN sorunlardan korkmayın.
İstenmeyen gebelik, korunmadan ya da korunduğunu sanarak olan ilişki sonrası gebe kalarak, kadının doğum yapmak istememesi, doğum yapmanın sağlık acısından zararlı olması veya yaşayan cocuk sayısı istenenden fazla olan durumlarda gorulen gebelik durumlardır. İstenmeyen gebelik olmaması icin doktorunuzun onerdiği size uygun doğum kontrol yontemlerini kullanmalısınız. Gebelik olduğu durumlarda ise aşağıda acıklayacağımız yontemlerle sorun cozulebilir.
Gebelik Tanısı ve gebelik testi
Ozellikle doğurgan cağdaki kadınlarda adet gecikmesi veya beklenen adetin cok az gelmesigibi olan her durumda gebelikten şuphelenilmelidir. Gebelik tanısı gebeliğe bağlı bulantı, aşerme, goğuslerde hassasiyet gibi ozel yakınmalarla veya daha iyisi gebelik testi yaptırılarak konulabilir. Gebelik testleri kanda veya idrarda gebeliğe ozgu hormonlara bakılarak yapılır. Gunumuzde bu tip testler oldukca hassas olup coğu zaman adet gecikmesinin ilk gunlerinde sonuc veririler. Burada anımsatmamız gereken bir konu bu testlerin bir hastanede, doktorunuzda veya yetkili bir laboratuarda yaptırmanız gerektiğidir. Ulkemiz koşullarında son zamanlarda sağlık kabinlerinde veya eczanelerde yapılan testlerin guvenilirliği maalesef azdır; bu testleri evde kendiniz yaptığınızda bile testin son kullanım tarihinden ve talimatları tam uyguladığınızdan emin olun.

Emin olmadığınız durumlarda sadece gebelik testi kiti bedeli gibi cuz'i bir fiyat karşılığında doktorunuzda yaptırabilirsiniz. Gebelik testi sonucunun “negatif” olması -eğer vaktinde ve doğru yapılmış ise- gebeliğin olmadığı anlamına gelir. Bu durumda adet gecikmesinin nedeni araştırılması icin doktorunuza danışmanız gereklidir. Test sonucu “pozitif” ise gebelik var demektir.
Gebeliğin devamı ya da sonlandırılması-Kurtaj icin karar vermek..

Bu durumda oncelikle kendi tercihiniz olmak uzere eşinizle ya da partnerinizle oncelikle goruşup gebeliğin geleceği konusunda kesin bir karara varmalısınız. Gebeliğin devamına karar verirseniz gebelik takibi icin doktorunuza başvurmalısınız. Bu gebeliği istenmeyen gebelik olarak kabul edip sonlandırılmasını isterseniz yapılacaklar icin aşağıdaki bilgileri okumaya devam edin.
Gebeliğin sonlandırılması kararını almışsanız:
İstenen ya da istenmeyen gebelik nedeniyle doktorunuza başvurduğunuzda ilk olarak ultrason dahil olmak uzere muayene olacaksınız. Bu muayene sonucunda gebeliğin sorunlu olup olmadığı ve kac haftalık olduğu anlaşılacaktır. Turkiye’de yasa ile 10 haftaya kadar istenmeyen gebeliklerin yetkili sağlık personeli tarafından sonlandırılmasına izin verilmiştir. Bu şekilde uygun gorulen gebeliklerin sonlanmasında en guvenilir ve sağlığa uygun yontem kurtajdır. Kurtaj gebelik materyalinin cerrahi bir mudahale ile rahim dışına alınmasıdır. Bu yontemin uygun yapıldığı takdirde kalıcı bir sorun ortaya cıkarması olasılığı cok azdır.
Turkiye’de piyasada bulunan hicbir ilac gebelik sonlandırılmasında kullanılamaz. İlacla duşuk olması tıbben kabul edilemez bir durumdur. İlacla veya kabul edemeyeceğimiz yontemlerle duşuk yaptırılması ozellikle kırsal kesimde yaygın olup bu tip duşuk yapılması aşırı kanama ve iltihap nedeni ile cok tehlikelidir. Gebelik testiniz ister pozitif ister negatif olsun, sebebin ne olduğu belli olmadan “sokturucu iğne” gibi yontemlere kendi kendinize başvurmayın. Bu ilacların gebelik durumlarında işe yaramaları tıbben mumkun değildir. Geride parca kalması nedeni ile sonucta hangi yontemle duşuk olursa olsun yine kurtaj gerekecektir.
Gebelik haftanızı hesaplayın !!
Kurtaj işleminde en onemli ve hassas konu şayet gebeliğin istenmediği kararı verilmiş ise gereken mudahale icin artık beklememek gerekir, cok gecikerek ilerletilen her gebelik gunu işlem risklerinin ve işlem esnasında kullanılacak tahliye kanullerinin caplarının buyumesine, işlem suresinin uzamasına neden olacaktır. Ayrıca hanımlar gebelik haftalarını hesaplarken genellikle yanlış hesaplamalar yapmaktadır. Bir gebelik haftası hesaplanırken gebeliğin muhtemel oluşma anı yani ilişkinin olduğu gun gebelik haftası hesaplamasında baz alınmaz, gebelik haftası hesaplamasında en son gorduğunuz normal adetin ilk gununden itibaren bu gune kadar gecen sure hesaplanarak gebelik haftası belirlenir. Yani 28 gunde ( 4 hafta ) bir adet goruyorsanız ve vaktiniz geldiği halde bile 14 gundur ( 2 hafta ) adet gormemişseniz son adetinizin ilk gununden itibaren hesaplandığında 6 haftalık gebelik (4 hafta + 2 hafta = 6 hafta) soz konusudur. Ayrıca gorduğunuz son adet beklenenden cok daha az gelmişse yine gebelikten şuphelenmeniz ve test yaptırmanız gerekebilir (‘’gebelik ustune adet gorme durumu’’). Beklenen adet gunleri surekli değişen ve geciken kişilerin de eğer gebelik olabileceğinden şupheli ilişkileri varsa tedbirli olmaları gerekir.
Kurtaj Nasıl Yapılır?
Tesbit edilen istenmeyen gebeliklerde kurtaj işlemi ile ilgili tahliyeler hem lokal anestezi (bolgesel uyuşturma), hem de genel anestezi (tamamiyle uyuşturma-uyutma) altında uygulanabilir. Genel anestezi işlemin tumuyle ağrısız seyretmesi acısından cağdaş ve etkili bir yontemdir. Kurtaj icin kısa sureli uygulanacak genel anestezide işlem oncesi yaklaşık 6 saat tam aclık gerekir sigara ve su icilmesine de izin verilmez. Genel anestezi her ne kadar maliyeti biraz artırsa da, işlemin tumuyle ağrısız seyretmesi acısından cağdaş ve etkili bir yontemdir. Hastaya acı vereceği duşunulen mudahaleler soz konusu ise genel anestezi kullanılmalıdır. Bu tip kısa sureli genel anestezide genellikle buyuk ameliyatlarda kullanılan ilacların hepsi kullanılmaz ve boylece problem cıkması ihtimali daha da nadirdir. Daha once doğum yapmış kadınlarda bazen lokal anestezi yeterli olabilir. İlk kez kurtaj işlemi yaptıran ve normal doğum ile doğum yapmamış hanımlarda genel anestezi ile kurtaj işlemini yaptırmalarını oneririz, normal doğum yapmış ve daha onceden kurtaj deneyimi olan hanımlar eğer isterlerse lokal anestezi ile de kurtaj yaptırabilirler.
Kurtaj Tekniği
Gebelik haftası ultrasonla belirlendikten sonra dikkatli bir jinekolojik muayene yapılır. Genel anestezi uygulanan hastalar bundan sonraki proseduru başından itibaren hic hissetmezler ve gormezler. Daha once doğum yapmamış veya sezaryen ile doğum yapmış hastalarda genel anestezi tercih edilir. Fakat genel olarak kurtajın etkileri duşunulduğunde uzmanlar genel anestezi onermektedirler. Genel anestezi kurtaj işlemi kısa olduğu icin 3-5 dakika surer. Uyanma suresi kişiye gore değişmekle birlikte ortalama 5-15 dakikadır. İşlem sonrası bir sure dinlenmenin ardından anestezi etkisi gectiği icin hasta evine gidebilmektedir ve normal yaşantısına kesintisiz devam edebilmektedir.
Lokal anestezide vajina ve rahim ağzı bakterilerden arındırılmak amacıyla dezenfekte edildikten sonra, rahim ağzını sabitlemek icin plastik bir speculum vajinadan yerleştirilir ve lokal anestezi ilacı uygun olarak rahim ağzı kenarına enjekte edilir. Lokal anestezi ile rahim ağzının her iki yanına anestezik ilac enjekte edildiği halde bazı hastalar rahatsızlık hissi ve vakum esnasında ağrı duyulabilir. Bu ağrı adet sancısına benzer.
Gunumuzde genellikle vakum aspirasyon yontemi ile kurtaj yapılmaktadır; cok ince ozel plastik kanuller rahim ağzından rahim icine ittirilir. Bazen rahim ağzı sert olabilir ya da gebelik 6. haftanın uzerinde olması nedeniyle daha geniş caplı plastik kanuller kullanılması gerekebilir. Bu durumda rahim ağzını genişletmek icin (ilişki olan vaginayı değil !!-burası işlemden hicbir zaman etkilenmez.) ozel bujiler kullanılır. Lokal anestezi uygulanacak ise bu işlemden once lokal anestezik ilac yapılır. Daha once doğum yapmış ve gebelik haftası kucuk hamilelerde bu dilatasyon bazen gerekmemektedir. Lokal anestezi uygulanan kadınlarda bu kısım kurtaj işleminin asıl ağrılı donemidir.
Kanul yerleştirildikten sonra, kanule bağlı ozel bir vakumlu enjektorle gebelikle ilgili dokular alınır ;enjektorde oluşan vakum yardımıyla rahmin ici vakumla boşaltılır. Gebelik kucuk olduğundan bu işlem sorunsuz olarak yapılabilir, 10. haftaya yakın olan gebeliklerde bazen rahim icine metal aletler sokularak rahmin tumuyle boşaltıldığından emin olmak gerekebilir, ancak bu cok ender bir durumdur. Rahimin ici boşaltıldıktan sonra kanul cıkarılır, diğer tum aletler cıkarılır ve hasta kaldırılmadan rahim ici ultrasonografi ile parca kalıp kalmadığını anlamak icin kontrol edilir ve hastanın kısa bir sure istirahatı sağlanır. Daha sonra adet sancısına benzeyen ağrının da olmaması icin kalcadan iğne ile veya makattan fitil ile ağrı kesici uygulanır ve butun bu yukardaki işlemler sonrasında normal hayatına devam eder…
Tum bu işlemler hazırlıklar bitip işlem başladığı andan itibaren 6. gebelik haftasına kadar olan gebeliklerde 3-5 dakika, 7 ile 10 arası olan gebeliklerde 5-15 dakika surer. Bu sure kadın-doğum uzmanının calışma suresidir. Genel anestezi uygulandığında hastanın uyuması, işlemin yapılması ve hastanın kendine gelmesi ve ayağa kalkarak gidebilmesi icin 20-40 dakika eklenmelidir.
Hasta genel anestezi yapılmışsa yaklaşık 10-15 dakika icinde kendine gelir ve kendi başına yuruyecek halde kalkar. Lokal anestezi kullanıldığı durumlarda ise hasta kendini iyi hissettiği anda hemen ayağa kalkabilir. Hasta evde 8-12 saat dinlenmeli ve kontrole gelene kadar eşiyle birlikte olmamalıdır. Doktorunuz buyuk olasılıkla sizi kontrole cağıracaktır, bu kontrolu kesinlikle aksatmayın, ayrıca diğer sorunlarınız ve size uygun korunma yontemleri hakkında bilgi alacaksınız.
Kontrol Muayenesi
Kurtajdan belli bir sure sonra (genellikle 7-10 gun sonra) kontrole cağırılacaksınız. Bu kontrol gebeliğin tumuyle sonlandırıldığından, enfeksiyon oluşmadığından, işlem esnasında spiral takılmışsa spiralin uygun konumda olduğunun belirlenmesi acısından ya da gebelikten korunmak icin istenmişse spiral takılabileceğinden cok onemlidir. Bu kontrol ihmal edilmemelidir. Eğer kanama, parca duşurme, aşırı ağrı, ateş gibi durumlar ortaya cıkarsa kontrol gunu beklenmeden once doktorla irtibata gecilmesi gerekir.
Kurtaj kime ve kim tarafından uygulanır?
Kadının arzusuyla yasal olarak 10. gebelik haftasına kadar uygulanabilir. ‘’Yasal Tahliye” adından da anlaşılacağı gibi ulkemizde reşit kadınlarımıza tanınmış tumuyle yasal ve cağdaş bir haktır. Evli olmayan ve 18 yaşın uzerinde olan reşit kadınlar kendi isteklerine gore hareket ederler. Kurtaj yalnızca ve ancak Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanınca uygulanır.Yapılan işlem gizli kalır.
“İlk hamilelikte uygulanan kurtaj sonrasında bir daha hamile kalınmaz!!” sozu hurafeden ibarettir. Dikkatli ve vakumla uygulanan vaktinde yapılan bir kurtajın kadının genital sistemine zarar vermesi beklenen bir durum değildir. Bununla birlikte kurtaj yerine doktorunuzun onerdiği gebelikten korunma yontemlerini kullanıp istenmeyen gebelik olmaması en doğru ve sağlıklı karardır.
Gebeliğin tıbben sakıncalı olması durumunda (anneyle ilgili gebeliğin riskli olduğu hastalıklar, bebeğin ileri derecede sakat olduğunun ya da olduğunun belirlenmesi gibi) bu sure 10 haftayı aşabilir. Bu durumda kurul oluşturarak karar verilmesi gerekecektir.
Kurtaj Riskleri
Yasal sınırlar icinde (10. gebelik haftasına kadar uygulanan kurtaj) oluşması muhtemel riskler buyuk oranda işlemi uygulayan Kadın-Doğum uzmanının tecrubesine bağlı olup aşağıda anlatılan riskler gunluk hayatta caddede gezerken karşılaşılan risklerle mukayese edilebilir.
Lokal anesteziyle yapılan uygulamalarda işlem esnasında en sık rastlanan sorunlar lokal anestezik ilaca karşı aşırı duyarlılık ve vazovagal senkoptur (uterusun sabitlenmesi amacıyla takılan alet nedeniyle bayılma oluşması). Bu, gecici ve selim bir durumdur. Yaklaşık %1 oranında gorulur.
İşlemden hemen sonra en sık gorulen sorun bulantı ve kusmadır. Bazen bayılma hissi oluşabilir. Bu durum da yaklaşık %1-5 oranında gozlenir ve hayati tehlike yaratmayan gecici bir durumdur.
Yapılan işlemleri başlangıctan kurtaj bitişine kadar ultrason kontrolu altında yaptığımızdan bir problem olması ihtimali cok duşuktur ve bu yuzden de pratik olarak parca kalması mumkun değildir ve gerekli tedbir de vaktinde alınır.
Bazen rahim ağzı kanulun gecmesine izin vermeyecek şekilde sert olabilir ve işlem yarıda bırakılabilir (gorulme oranı: yaklaşık 700′de 1). Tahliye bir hafta sonrasına ertelenir.
Gebelik cok erken ise (