Bugun 737 MAX'dan cok, havacılık anlatacağım arkadaşlar size. Sozde havacıların, ucak nedir desen kanat, motor, iniş takımı olarak tanımlayacak insanların sağda solda medyanın gazıyla bu ucak hakkında yalan yanlış konuştuğunu gorunce bu konuyu acmak istedim. 2 kazadan sonrada ortaya bircok komplo teori atıldı, ben ise hala aylardır gerek Turkce, gerek İngilizce olarak bu konuları her turlu kaynaktan araştırıyorum, bulduğum sonuclara da tek tek değineceğim.

Arkadaşlar bir ucak kazasında net deliller yoksa kimse hemen ucağa, pilotuna, bakımcısına, yerde bu ucağa yakıt koyan adama laf edemez. Havacılık sektoru oyle ilginc bir sektordur ki 10-15 yılda bir ucak tipi 5-6 kere duşse kimsenin umurunda olmaz ama 3-4 ayda 2 tane aynı tip ucak duşse herkes sallanır, bunu da daha cok tek derdi tıklanma, para olan medyacılar sağlar.

Dunyada 2 tane buyuk otorite var. Birincisi: FAA = Boeing(ABD), ikincisi; EASA: Airbus (Almanya-Fransa-İng). Bu iki otoritede baskı altında kalır. Ancak milyar dolarların donduğu bir sektorde, kimse gidip de guvenilmez sistemlere onayını verir, teste sokar, testten gecirir. Kucumsenip gorunmeyen sorunlar icin kaybedilen paralar, kaybedilen şirket ve otorite prestiji, kazanılacak paradan daha buyuk olur.

ABD'de ve Avrupa'da bu işler cok sıkı yurur. Kimse kimsenin gozunun yaşına bakmaz bu konularda. Denetleyen kişiler de denetlenir, bundan dolayı kimse kronik sorunlu bir ucağa onay vermek gibi buyuk işlere imza atamaz, boyle bir durumda imzası olan kişilerin 7 sulalesinin burnundan getirirler. Oradaki işler, Turkiye'deki yapılan cakallıklar gibi yurumuyor, bunu karıştırmayın.

YAPISAL HATALAR:

Her ucağın bir weight/balance'i vardır. Tasarım aşamasında değiştirilen motor yerleri, uzatılan kanat acıklığı, veya kuyruğun 30 cm uzatılması bu işin muhendisliğini de etkiler. Yani Boeing muhendisleri motoru ileri veya geri taşıdığında, gidip ucağın daha değişik bir yerinde bu muhendisliği dengeliyor. Bu yapılmazsa ucak daha pisti karşılayıp koşmaya gectiği anda patlak verir. Kalkamaz, kalkmaya yeltense gibi kağıt gibi cakılır. Bu işin başındaki adamlar aptal değil, boyle salakca bir aerodinamik/yapısal hata yapıp bunu yazılımla cozmeye calışacak kadar hic aptal değiller.

Ucak sistemleri bir butundur, butun sistemler birbirini temelde destekler ve cakışmadan calışır. Ucakta x sorun olduğunda y sistemi onu destekler, y sorunu olduğunda x sistemi onu destekler. X sistemini bozuk yapıp butun işi y'ye yukleyemezsiniz. Boyle yapılan, tasarlanan bir ucak ne FAA'dan sertifikasyon alır, ne EASA'dan alır, ne de 70 tane ulkeye yaptığı ucağı satabilir...

Boeing'in bir şeyleri gizlemiş?

Allah aşkına Boeing neyi gizleyecek. Elinin arkasında para mı saklıyor? Adamlar yeni bir sistem yapmış ve adına da MCAS demiş, bu sistemlerin hepsinin tek tek manuelleri var. Bunu pilotundan, muhendisinden, bakımcısından, denetleyen otorite muhendisine kadar hepsi tek tek biliyor. Eksik bir sistemin, test edilmeyen bir sistemin olması imkansız. Eğer olursa ve tespit edilirse o şirketi ne parası kurtarır, ne Amerikası. Bunu da unutmayın.

Boeing'in Hatası

Şimdi gelelim Boeing'e. Boeing, sutten cıkmış ak kaşık mı? Değil. Oncelikle bu sureci iyi yonetememeleri, medya ve basının yalan yanlış bilgileri ile ucağın ''olum makinesi'' yakıştırması alması bir yandan da Boeing'in bu sureci iyi işletememesi kaynaklı. Diğer bir sorun ise Boeing yazılımcılarının vurdumduymazlığından kaynaklanıyor diye duşunuyorum.

Yazılım sorunlu değil, yazılımın aldığı bilgileri yanlış yorumlayıp aktarması, daha sonrasında ise sistemi kitlemesi, ucağı manuel şekilde pilota bırakmamasından kaynaklanıyor. Bu arada bu hatayı Boeing ucaklarda ilk kez gorebilirsiniz zira bu genelde Airbus ucaklarda olabilecek durumlardan biridir. Zira Boeing'in sistemlerinde her zaman manuel kontrole geciş ceşitli alternatifler ile vardır.

Aerodinamik hataları olan bir ucağı Boeing'in uretip, urettiği ucaklara yer bulamayıp, gidip araba park alanlarını boşaltıp bu ucakları park etmesine ne diyorsunuz? Boeing bu kadar salak bir hareket yapacak şirket mi? Kendileri de aslında sorunun yazılımsal olduğunu bal gibi biliyor. Bu sebeple yazılımı guncelleriz, uretimi kesmeye gerek yok şeklinde beklenmedik bir cesaret sergiliyorlar.

Benim duşuncelerim bu şekildedir. Bunların hepsi benim havacılık sektorundeki tecrubemden ve yaşanılan 2 kaza sonrası araştırmalarımdan gelmektedir. Varsa katılmadığınız bir nokta, konuşabiliriz. Ama durum benim acımdan boyledir. Medyanın şişirmesine giden bir ucak. Maalesef onyargılı kafalarda ise asla affedilmeyecek bir ucak olarak kalacaktır.