Kurban bayramında beslenmeYaz mevsiminin sona ermesiyle birlikte okul, iş, gunluk yaşantı derken az cok duzene giren hayatımıza bayram tatillerinin girmesi ozellikle beslenme duzenimize olumsuz etki eder. Kurban bayramı sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın arttığı, ailelerin bir araya geldiği onemli gunlerdendir. Tatil olduğu icin uyku duzeninin değişmesi, kurban telaşı, akraba ziyaretleri derken oğun saatlerimiz ve beslenme duzenimiz değişir. Bu değişikliklere karşı tedbir alınmadığı zaman mide bağırsak şikayetleri, kalp carpıntıları, yuksek tansiyon gibi ceşitli sağlık sorunları yaşamamız muhtemeldir. Bu nedenle bayramda beslenmemize dikkat etmeli, sağlıklı beslenme ilkeleri doğrultusunda hareket etmeli, duzenimizi bozmamalıyız.
Toplumumuzda kırmızı et her gun her evde tuketilen bir besin değildir. 'Senede bir' mantığıyla et tuketiminde abartıya kacmak da sağlık acısından oldukca risklidir. Cunku kırmızı et kolesterol ve doymuş yağ iceriği yuksek olan, gorunur yağları ayrılsa bile %20 oranında yağ iceren bir besindir. Yağlı etler ise şeker hastalığı olanlar, kan kolesterol duzeyi yuksek olanlar, metabolik hastalığı olanlar, bobrek ve karaciğer hastalığı olanlar, kalp damar hastalığı olanlarda ciddi sağlık problemlerine neden olmaktadır. Etin fazla miktarlarda tuketilmesi yuksek tansiyon, insulin metabolizması bozukluğu gibi sağlık problemlerine ve etten alınan fazla miktardaki demir idrarla kalsiyum atılımına yol acar. Bu nedenle sağlıklı beslenme ilkelerini gozardı etmeden porsiyon kontrolu ve besin gruplarının dengeli dağılımına ozen gosterilmelidir. Besin ogeleri gereksinmesi kişiden kişiye farklılık gosterir ancak sağlıklı bir bireyin kurban bayramında ortalama et tuketimi gunluk 90-120 g civarında olmalıdır.
Kurbanlığı satın almadan once veteriner kontrolunden gecmiş olduğundan emin olmak gerekir. Kontrolden gecmemiş kurbanlar insan sağlığı acısından riskli olabilecek mikroorganizmalar taşır. Kurbanın uygun koşullarda kesilmesi de onemlidir, zira kacak ve kontrolsuz kesimler parazitlerin yayılmasına ve bulaşıcı hastalıklara neden olur.
Kesilen hayvanın eti genellikle bekletilmeden 1-2 saat icerisinde tuketilmeye başlanır. Hayvan ilk kesildiği an olum sertliği denilen durum meydana gelir ve bekledikce bu sertlik gecer. Bekletilmeden tuketilen etteki sertlik ise pişirme ve sindirmede gucluğe neden olur. En az 24 saat soğutucuda bekletmek gerekir. Sindirimi guc olan ve posalı bir besin olmayan et aşırı tuketilirse kabızlığa neden olur.
Kurbanın sakatat kısımları ozellikle 40 yaş ustu ve kronik hastalığı olanlar icin tehlikelidir. Bu nedenle sakatatların asla tuketilmemesi gerekir. Hazırlama esnasında da etin gorunen yağları mutlaka ayrılmalıdır. Gorunmeyen yağlar zaten pişme esnasında eriyerek vucuda alınır. Etli sebze ve etli kurubaklagil yemeklerini pişirirken pişirme esnasında yağ ilave edilmemelidir. Ozellikle kuyruk yağı ve tereyağını etli yemeklere kullanmaktan kacınmak gerekir.
Et icin en uygun pişirme yontemi haşlamadır. Haşlama yontemi ile parazitlerin insana gecmesi onlenmiş olur. Izgara ve fırında pişirme de uygun yontemlerdir. Ozellikle pişirme yaparken hem yağ miktarını azaltmak hem de pişirme ve sindirim kolaylığı acısından kızartma ve kavurmadan uzak durulmalıdır. Mangal tercih edilecekse et iyi pişirilmeli, komurleşmeye neden olmayacak şekilde et ve ateş arasındaki mesafe ayarlanmalıdır. Cunku komurleşen et kanser acısından risk taşır. Pişirme suresi de onemlidir, pişme suresi uzayan ette folik asit B1 ve B12 vitaminlerinde kayıp gozlenir. Kırmızı et en iyi demir kaynağı olarak bilinir. Demirin vucuttaki biyoyararlığını arttırmak icin C vitamini yonunden zengin besin kaynaklarını etle birlikte tuketmek gerekir. Bol limonlu yeşil salata, sebze yemekleri, biber, domates, maydanoz etin yanında tuketilebilecek C vitamini kaynakları olmalarının yanısıra posa icerikleri de zengin olduğu icin oldukca yararlıdır. İcecek olarak da kola, hazır meyve suları gibi şekerli besinler yerine taze sıkılmış portakal suyu, greyfurt suyu tercih edilirse C vitamini alımı arttırılmış olur.
Kesilen hayvanın etinin muhafazası da son derec onemlidir. Etler buyuk parcalar halinde değil tek yemeklik olacak bicimde hazırlanıp buzdolabı poşeti ya da yağlı kağıtlara sarılarak buzdolaplarının buzluk kısmında ya da derin dondurucularda muhafaza edilmelidir. Bu şekilde hazırlanan etler buzlukta -2 derecede birkac hafta, -18 derecede 3 ay sure ile saklanabilir. Etler kolaylıkla bozunabilen potansiyel riskli besinler grubundadır. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar cozunmesi bazı mikroorganizmaların uremesine neden olur. Cozunen et hemen pişirilmeli, asla tekrar dondurulmamalıdır. Etler cozdurulurken acıkta bırakılarak ya da kalorifer uzerinde değil, buzdolabının alt kısmında cozdurulmelidir. Bir onemli husus da kullanılan kesme tahtalarıdır. Et icin kullanılan kesme tahtaları ile sebze-meyve doğramak icin kullanılanlar ayrı olmalıdır.
Son olarak bayramda et tuketiminin yanında her bayram olduğu gibi ziyaretler esnasında ikram edildiği icin tatlı tuketimi de artmaktadır. Gideceğiniz her yerde tatlı servisini kabul etmeyin. Gunluk 1 kez bir ara oğun yerine tatlı tuketme hakkınız olduğunu duşunebilirsiniz. Tercihiniz şerbetli hamur tatlıları yerine sutlu tatlılardan yana olsun. Mutlu bayramlar...

[h=2]Konya Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]