KULAKTA SIVI TOPLANMASI ( EFUZYONLU OTİTİS MEDİA )
Akut enfeksiyon bulguları olmaksızın sağlam kulak zarı arkasında orta kulak boşluğunda sıvı toplanması ile karakterize bir klinik tablodur. Bu hastalarda ateş kızarıklık ve şiddetli kulak ağrısı gibi bulgular gorulmez. Kulaktaki sıvı genellikle akut bir orta kulak iltihabını takiben ortaya cıkar. İltihabın yarattığı etkiyle genellikle ostaki borusunda bir tıkanma meydana gelir. Orta kulakta zamanla bir negative basınc ortaya cıkar. Bir sure sonra orta kulak mukozası salgı salgılayan bir değişime uğrayarak kulaktaki sıvının kalıcı olmasına neden olur. Orta kulak enfeksiyonları dışında barotravma, nazofarinks kanserleri, radyoterapi ve allerjide kulakta sıvı toplanmasına neden olabilir. Ozellikle erişkinlerde tek taraflı kulakta sıvı toplanması durumu olduğunda hastada bir nazofarinks tumorunun varlığı mutlaka ekarte edilmelidir.
Orta kulakta sıvı toplanması cocukluk cağının en sık hastalıklarından biridir. Bunun nedenide ostaki borusunun kucuk cocuklarda yer duzlemine daha parallel olmasıdır. Ana okulu ve kreş ortamında bulunan cocuklar daha fazla risk altındadır. Sigara icen ailelerin cocuklarında kulakta sıvı toplanması daha sık rastlanılan bir durumdur. Cocuklarda geniz etinin bulunması, geniz etinin mikroorganizmalar icin bir rezervuar gorevi gormesi nedeni ile kulakta sıvı toplanması icin bir risk faktorudur. Orta kulaktaki sıvı incelendiğinde sıklıkla uretilen mikroorganizmalar tıpkı akut orta kulak iltihaplarında olduğu gibi S. Pneumonia, H. İnfluenza ve M. Catarrhalis dir.
ORTA KULAKTA SIVI TOPLANMASINDA TANI NASIL KONULUR
Hasta cocuklarda genellikle ateş ve şiddetli kulak ağrısı izlenmez. Cocuklarda genellikle bir huzursuzluk hali vardır. Bu cocuklar ellerini surekli olarak kulaklarına gotururler. Hastalarda hafif derecede bir işitme kaybı soz konusudur. Muayenede kulak zarı matlaşmış ve dışarı doğru bombeleşmiş olarak gorulur. Zaman icerisinde kulak zarında cokme başlar. Yapılan timpanometri testinde orta kulakta negatif basınc izlenir ve akustik refleksler alınamaz. İşitme testinde iletim tipi işitme kaybı gozlenir.
KULAKTA SIVI TOPLANMASINDA DOĞAL SEYİR NASILDIR
Kulaktaki sıvı genellikle 3 ay icerisinde kendiliğinden yok olur. Ancak hastaların % 10-20 sinde sıvı kalıcı olabilir. Bu durumda zamanla negatif basıncın etkisi ile kulak zarında cokme başlar. Yıllar icerisinde kulak zarı orta kulak duvarına yapışır hale gelir. Kulak kemikciklerinde erimeler olur. Bazı hastalarda kolesteatom dediğimiz hastalık gelişebilir.
KULAKTA SIVI TOPLANMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR
İlac Tedavisi
İlac tedavisi ilk tercih edilecek tedavi yontemidir. Bu amacla sıklıkla kullanılan ilaclar antibiyotikler, dekonjestanlar, antihistaminikler, steroidler ve aşılardır.
Antibiyotikler: orta kulakta sıvı toplanmasının ilac tedavisinde en sık kullanılan ilac antibiyotiklerdir. Antibiyotik kullanımının ne sure ile olması gerektiği ise uzerinde fikir birliği olan bir konu değildir. Bir cok hekim antibiyotiği 1 ay sure ile en az iki defa on gunluk uygulama şeklinde kullanmayı tercih etmektedir. Bu amacla en sık kullanılan antibiyotikler; amoksisilin-klavulonik asit, sefalosporinler, co-trimaksazol ve makrolidlerdir.
Dekonjestanlar: etkinlikleri bilimsel olarak kanıtlanmış değildir. Ancak bir cok hekim topikal dekonjestanları kısa sureli olarak (4-5 gun)antibiyotik ile birlikte kullanmayı tercih etmektedir. Bazı hekimler ise daha uzun sureli ağızdan alınan sistemik dekonjestan kullanabilmektedir.
Steroidler: sistemik olarak kullanılan steroidler kısa donemde sıvının kaybolmasına yardımcı olsalarda uzun donemde sıvı tekrar oluşmaktadır. Yan etkileri goz onune alındığında steroid kullanımı sakıncalı bulunmaktadır. Ancak nazal yolla topikal steroidler kullanılabilir. Ancak etkinlikleri kanıtlanabilmiş değildir.
Antihistaminikler: altta yatan bir allerji soz konusu olmadıkca antihistaminik kullanımı doğru bir secenek değildir.
Aşılar: son yıllarda yapılan calışmalar pnomokok ve H. İnfluenza aşılarının tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarında ve efuzyonlu otitis mediada hastalığın oluşmasında ve tedavisinde olumlu katkıları olduğunu gostermektedir.
Cerrahi Tedavi
Uc aydan daha uzun sure ilac tedavisi ile duzelmeyen sıvı toplanmalarında cerrahi tedavi gundeme gelir. Cerrahi tedavide uygulanan yontem kulak zarına ventilasyon tupu takılmasıdır. Buradaki amac orta kulağın havalanmasını sağlayarak kısır donguyu kırmaktır. Kulaktaki sıvı toplanmaları genellikle ventilasyon tatbikine iyi cevap verir. Ancak bazı olgularda ventilaston tupu bir kac kez takılmak zorunda kalınabilir. Bazı olgularda ise ventilasyon tupune ragmen hastalık seyri devam edebilir. Bu durumda timpanomastoidektomi şeklinde daha buyuk cerrahilere gereksinim olabilir.
Bazı durumlarda ventilasyon tupu uygulaması daha erken donemde gundeme gelebilir. Bu durumlar;
tekrarlayan orta kulak iltihabı varlığı
kulak zarında cokme oluşması
işitme kaybının 35 dB den cok olması
ic kulak tipi işitme kaybı gelişmesi
takılan ventilasyon tupleri, tupun tipine bağlı olarak 6-12 ay civarında kalırlar. Bu sure icerisinde hastaların kulaklarını sudan korumaları gerekir. Kulak iyileştiğinde tup genellikle kendiliğinden atılır ve herhangi bir işleme gerek kalmaz. Kulak zarındaki delikde kısa surede kendiliğinden kapanır. Cok nadir olarak tup atıldıktan sonra kulak zarındaki delik iyileşmeyebilir. Bu durumda cerrahi olarak deliğin kapatılması gerekebilir.


[h=2]Ankara Kulak Burun Boğaz uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]