Anal Fissur (Makatta Catlak)
Halk arasında catlak olarak bilinen anal fissur, anal (makat) bolgede mukozada oluşan bir yırtıktır. Bu bolgenin duyu sinirlerinden cok zengin olması nedeniyle, defekasyon (dışkılama) sırasında ağrı ve bazende kanama ile kendini belli eder. Genc ve orta yaşlı insanlarda gorulur. Hastalar zaman zaman hemoroid (basur) ile karıştırırlar. Fissuru 2 gruba ayırıyoruz. Tıbbi tedaviyle, hatta kendiliğinden gecebilen yuzeyel yırtıklara akut fissur diyoruz. Diğer grup ise daha derin olan ve mutlaka tıbbi tedavi ve hatta genellikle ameliyat gerektiren kronik fissur grubudur. Genel olarak tıbbi tedaviye rağmen 4 haftada iyileşmeyen catlaklar kronik fissur gruba sokulmaktadır.
Fissurun oluşum mekanizması :
Anal bolgede gaita ve gaz kacırmayı engelleyen 2 kas grubu vardır. Esas olarak eksternal (dış) kas grubu gaita ve gaz kacırmayı engellerken, intenal (ic) kas grubu gaz tutmaya yardımcı olarak işlev gorur. İc kas grubu 3 halkadan oluşur. Bu 3 halka grubu insanın ayakta pozisyonunda saat 12 hizasında zayıf bir bolgesi vardır. Yırtılma işte en cok bu bolgede olur.
Genellikle kabızlık sonrası sert bir dışkı, cok ince olan makat cildinde dışkılama sırasında yırtığa neden olur. Bu yırtılma bir kere olursa yırtık iyileşme fırsatı bulur. Kabızlık, dolayısıyla katı-sert dışkı devam ettikce her dışkılamada yırtılma tekrar eder, yırtık iyileşme fırsatı bulamaz. Dışkılama esnasında makat acılırken catlağın da acılması şiddetli ağrıya sebep olur. Bu ağrıdan cekinen hastalar dışkılama yapmak istemez. Bu durum icerde bekleyen dışkının daha da katılaşmasına yol acar. Sonunda cıkan dışkı daha da sert ve yarayı (catlağı) daha cok tahriş eder hale gelir. Bu bir kısır dongu halinde devam eder.
Fissurun Yakınmaları
Esas yakınma dışkılama sırasında oluşan ağrıdır Bu ağrı dışkılamadan sonra birkac saat daha devam edebilir. Bazen az miktarda kanama da olabilir. Ağrı korkusuna bağlı kabızlık ve gaz şikayetleri de olabilir. Ayrıca anal bolgede kaşıntı ve huzursuzluk yakınmaları da eşlik edebilir.
Tanı
Bu konuda deneyimli bir hekimin, tercihan cerrahın anal bolgeye bakması yeterlidir. Kaba etlerin nazikce aralanmasıyla catlar be nobetci cıkıntısı rahatlıkla gorulebilir. Kronik fissur anal bolgede sıklıkla gorulduğu yerde ve tek ise başka bir incelemeye gerek yoktur. Ağrılı olabileceğinden parmakla muayene onerilmez. Ancak anormal bir yerde ve sayıca birden fazla ise başka bir hastalığın belirtisi olabileceği duşuncesiyle kolonoskopi gibi ek incelemeler yapılabilir.
Tedavi
Akut fissurun tedavisi kabızlığı duzeltmek, sıcak su banyosu ve ağrı kesici merhemler kullanarak iyileşmesine zemin hazırlamaktır. Sıcak su icine oturmak hem ağrıyı keser hem de yara iyileşmesi icin makat bolgesine kan akımını artırır. Beslenmenin bol posalı olması da kabızlığı gidermek icin onerilir. Bu tedavi ile akut fissurler buyuk oranda iyileşirler.
Ancak kronik fissurlerde bu yontemler sadece belirtileri azaltır, fakat iyileşme sağlamaz. Kronik fissurlerin kesin tedavisi ancak ameliyat ile olur. Nitrogliserinli veya kalsiyum kanal blokerli (nifedipin'li) kremler ya da botilismus toksini (botoks) ile duşuk oranda ve kalıcı olmayan iyileşmeler olduğu bildirilmiştir.
Ameliyat
Ameliyat lokal veya genel ya da tercihan epidural anestezi ile yapılır. Coğu zaman kronik fissur ve cıkıntısı sağlıklı doku ortaya cıkıncaya kadar cıkartılır veya yakılır, bazen de o kısım hic ellenmez. Esas ameliyat, spazm nedeniyle ağrıya neden olan ic kasın bir kısmının tek yerden kesilmesidir. Boylece spazm ortadan kalkar ve bu bolgeye kan akımı artarak ağrının kaybolması sağlanır. Kas kesimi fissurun olduğu yerden yapılabileceği gibi, tercihan saat 3 veya 9 hizasından uygulanır.
Ameliyat 15 – 20 dk.da tamamlanır. Hasta 6 – 7 saat sonra evine gidebileceği gibi, tercihan geceyi hastanede gecirmesi onerilir. 2 – 3 gunkuk nekahat doneminden sora kişiler normal yaşantısına donerler. Ameliyat sonrası erken donemde gaz kacırma olabilir. Deneyimli cerrahlar tarafından uygun şekilde yapıldığında bu kalıcı olmaz ve hastalık tekrarlamaz. Başarı oranı %95'in uzerindedir. Oldukca nadir durumlarda, yakınmalar ameliyat sonrası 1 ay icinde kaybolmadıysa yetersiz kas kesilmesi yapılmış demektir ve ilk ameliyatın karşı tarafından ameliyat tekrarlanabilir.

[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]