Bazı problemler beynin doğru calışmasını engeller. Bu problemleri duzeltebilmek icin beyine ulaşmak gereklidir. Kraniyotomi oraya ulaşmamızı sağlar. Aşağıda tartışılan problemler bir kraniyotomi yapılmasına gerek duyulan en sık gorulen problemleri ortaya koymaktadır.
Beyin Yaralanması:
Beyin yaralanması başa gelen doğrudan bir patlama ve hatta ani bir darbe ile dahi oluşabilir. Bu beyinde yırtılmaya, kanamaya ve şişmesine neden olabilir. Tedavinin hedefi herhangi bir kanamayı durdurmak ve kafatası icerisindeki basıncı azaltmaktır. Kan ve hasarlı dokular cıkarılabilir.
Beyin Tumoru:
Tumor, anormal hucrelerden oluşmuş bir kitledir. Beyinde buyuyen metastatik tumorler vucudun diğer bolgelerinden yayılan tumorlerden gelen yapılardır. Hedef bunlardan mumkun olan en fazla miktarda cıkarmaktır. Tumore tipine gore diğer tedavi yontemlerinin de uygulanması gerekli olabilir.
Anevrizma:
Anevrizma bir arter duvarındaki balon benzeri bir kusurdur. Bu kanın dışarı sızmasına neden olur. Sızan kan beyine hasar verebilir. Hedef hasarı kontrol altına almak ve ileriki kanamaları onlemektir.
Arteriovenoz Malformasyon:
Arteriyovenoz malformasyon (AVM) kan damarlarının anormal bir yumağıdır. Bir AVM beyinin bir bolgesinde normal kan akımını onleyebilir. Aynı zamnda beyin dokusu icerisine kanama riskini de artırmaktadır.Tedavideki hedef AVM icerisinden olan kan akımını onlemek ve akımı normal yola dondurmektir.
Durumunuzun Teşhis Edilmesi:
Doktorunuz birtakım muayene ve teslter yaparak durumunuza yol acan nedeni bulmaya calışır. Sonuclar doktorunuzun probleminizin tam olarak yerini ve boyutunu da anlamasına yardımcı olur.
Tıbbi Muayeneniz:
Doktorunuz sizin sinir sisteminizin ne kadar iyi calıştığını aşağıdakileri kontrol ederek oğrenir:
•Ÿ Gorme, işitme, yurume ve yutkunma kapasiteniz
•Ÿ Duşunme ve hafıza becerileriniz
•Ÿ Kas gucunuz, koordinasyonunuz, refleksleriniz ve adımlamanız
•Ÿ Dokunmayı hissetme ve algılama yetenekleriniz.
Goruntuleme Testleri:
Bu testler beynin ve ona kan goturen atardamarların goruntulerini verir. Daha keskin goruntuler icin bu testlerle birlikte kontrast maddeler kullanılabilir. Riskler ve komplikasyonlar sizinle konuşulacaktır.
Ÿ BT: (Bilgisayarlı Tomografi):
Bu yontem x ışınlarını ve bilgisayar kesitlerini birleştiren bir yontemdir. Siz bir tup icerisinde kayan bir platform uzerinde yatarsınız.
Ÿ MRG (Manyetik Rezonans Goruntuleme):
Bu test guclu mıknatıslar ve radyo dalgaları kullanarak goruntuler oluşturur. Bir tunel icine kayan bir masada yatarsınız.
Cerrahi İcin Hazırlık
Ameliyat zamanınız yaklaştıkca ilerideki sağlık gereksinimlerinizle ilgili duşunceleriniz olabilir. Aynı zamanda kraniyotominiz icin kendinizi nasıl hazırlamanız gerekeceği hakkında sorularınız olabilir. Aşağıdaki bilgiler yardımcı olabilir.
Cerrahi Tedavinizden Once:
Pek cok durumda kraniyotomi planlanmış bir işlemdir. Cerrahiden once yeterli zaman varsa aşağıdakileri yapmanız size soylenebilir:
Ameliyatınızdan haftalar once ameliyatınızda kullanılmak uzere kan vermeniz istenebilir. Ayrıca kanı incelten aspirin gibi ilacları almamanız istenebilir. Eğer sigara iciyorsanız şimdi kesmelisiniz.
Kraniyotominizden kısa bir sure once bir muayeneden gececeksiniz. Bu cerrahi işlem icin yeteri kadar sağlıklı olduğunuzu teyit etmek icin yapılacaktır. Eğer gunluk kullandığınız ilaclarınız varsa bunların ameliyat gununde de kullanılıp kullanılamayacağını sorunuz.
Ameliyattan en az 8 saat once veya size iletilecek sure kadar herhangi bir şey yemeyiniz ve icmeyiniz.
Kraniyotominizin Yapılacağı Gun:
Kraniyotominizin yapılacağı gun hastaneye zamanında geliniz. Buraya ulaştığınızda hala daha devam eden endişeleriniz olabilir. Hatta biraz da urkek ve sinirli olabilirsiniz. Sağlık ekibiniz tum sorulara yanıt vermeye calışcaktır. Ayrıca rahatlamanız icin ellerinden geleni yapacaklardır.
Ameliyattan Hemen Once:
Anestezinizden sorumlu olacak olan gorevli sağlık personeli cerrahi oncesinde sizinle konuşacaktır.Ameliyatınız boyunca «uyumanız» icin size genel anestezi verilecektir. Kolunuza i.v. (intra venoz) damar yolu icin kateter konulacaktır. Bu yol ihtiyacınız oldukca ilaclar ve sıvıların size verilmesini sağlayacaktır. Pek cok durumda başın bir kısmı veya tamamı traş edilecektir.
Aile ve Arkadaşlara Notlar:
Ameliyat sırasında yakında bekleyebileceğiniz bir oda size gosterilecektir. Kraniyotomi sıklıkla 3-5 veya daha fazla surebilir. Eğer mumkunse haber alabilmeniz icin en az bir kişinin bekleme odasında olduğundan emin olunuz. Ameliyat biter bitmez doktor gelip sizinle goruşecektir. Ayrıca sevdiğiniz kişiyi ne zaman gorebileceğiniz de size iletilecektir.
Beyine Ulaşmak
Cerrah kafa derinizde bir kesi yapar. Daha sonra kafatasında 1-2 cm. buyukluğunde burr hole denilen delikler acılır. Delikler arasındaki kemik kesilir ve kaldırılır. Cerrah daha sonra dura denilen beyni saran zarı acarak beyine ulaşır. Bir sonraki basamak sizin ozellikle bulunan rahatsızlığınıza gore devam eder. Bazı durumlarda beyninizin cevaplarını monitorize edbilmek icin bazı sinirler uyarılır. Bu normal beyin dokusunun cerrahi işlem sırasında zarar gormediğinin teyidi icin uygulanır.
Cerrahinin Riskleri:
Tum ameliyatlarda olduğu gibi kraniyotominin de belli riskleri vardır. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
•Nobetler
•İnfeksiyon
•Hafıza kaybı veya bulanıklığı
•Beyinde şişme veya kanama
•Kan pıhtıları
•Gorme dahil his kaybı,
•Guc kaybı veya paralizi
•Olum
Probleminizin Duzeltilmesi:
Beyine ulaşılmıştır. Cerrah bir sonraki aşamada yapacaklarına sizin probleminize gore karar verir. Fakat ne olursa olsun normal dokuya zarar vermemek icin her turlu onlem alınmıştır.
Beyin Yaralanması
Kanamanın kaynağı kontrol altına alınmıştır ve kan uzaklaştırılmıştır. Hasarlı doku da muzaklaştırılmış olabilir.
Beyin Tumoru:
Mumkun olan en fazla beyin tumoru cıkarılmıştır.
Anevrizma:
Atardamar kacak yerinde bağlanmış veya muhafaza altına alınmıştır.
AVM:
Anormal atardamarlar ve venler klipslenmiştir. Bu kan akımını normal damarlara yonlendirir ve AVM’nin sızdırmasını engeller.
Kraniyotominin Bitirilmesi:
Ameliyat hedeflerine ulaşıldığında, beyni orten dura kapatılır. Hemen hemen tum vakalarda kafatası kemiği geri yerine yerleştirilir. Yerinde kalması icin tel bir orgu veya vidalı plakalar kullanılabilir. Bazen beyinde kalan kan veya sıvıların tahliyesi gerekebilir. Boyle durumlarda bir dren burr hole denen deliklerden gecirilerek birkac gun burada kalması sağlanır. Aslında pek cok durumda bu delikler vakadan hemen sonra doldurulur veya kapatılır. Daha sonra dikiş veya zımba ile kafa derisi dikilir.
Beyinle İlgili Diğer Uygulamalar
Aşağıdaki uygulamalar tek başlarına veya kraniyotomi ile birlikte yapılabilirler. Şantların takılabilmesi veya stereotaktik ameliyatların yapılabilmesi icin kafatasında burr hole denilen delikler acılır. Bu işlemlerden sonra hastane deneyimleriniz kraniyotomideki gibi olacaktır.
Şantlar:
Şant ozel bir tip drendir. Fazla omurilik sıvısını boşaltmak suretiyle beyin uzerindeki basıncı azaltmak icin kullanılır. Sıvı beyinden karın boşluğuna boşaltılır. Bu cilt altına yerleştirilen bir tunel icerisindeki tup aracılığıyla yapılır. Sıvı karın boşluğuna ulaştığında vucut tarafından emilir.
Stereotaktik Cerrahi:
Sereotaktik cerrahi beynin hassas veya ulaşılması zor alanlarındaki problemlere ulaşmada kolaylık sağlar. Stereotaktik cerrahi bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans goruntuleme taramalarını kullanarak problemin yerini tam olarak lokalize eder ve bir yaklaşım haritası oluşturur. Bu işlem sırasında ozel bir kafes başı yerinde tutmak icin kullanılbilir.
Hastanede İyileşme:
Kraniyotomi tamamlandıktan sonra doktor aileniz ve arkadaşlarınızla konuşacaktır. Bir uyanma odasında kendinize geleceksiniz. Daha sonra ozel bir uniteye, sıklıkla da bir yoğun bakım unitesine transfer edileceksiniz ve burada yakından takip edileceksiniz.
Ameliyattan Hemen Sonra:
Uyanırken baş ve vucut ağrılarınız olabilir. Bu ağrıları hfifletmek icin hemşire size ilac verebilir. Kafatasınız icindeki basıncı veya kalp atışlarınızı gorebilmek amacıyla monitorler kullanılıyor olabilr. Kan pıhtılaşmalarını onlemek amacıyla ozel coraplar giyiyor olabilirsiniz. Ve kısa bir sure bir solunum cihazına bağlanabilirsiniz. Bu makine nefes alıp vermenize yardımcı olur.
Hastane Odanızda:
Birkac saat icerisinde yoğun bakım unitesinden bir hastane odasına alınabilirsiniz. Bazen bu iki gun veya daha uzun surebilir. Odanıza geldiğinizde akciğerlerinizin acık kalması icin size solunum egzersizleri verilebilir. Sağlık ekibimiz sizin bir an once yemek yemeniz ve yurumeniz icin ellerinden geleni yapacaklardır.
Rehabilitasyon:
Eğer belli egzersizleri yapmakta zorlanıyorsanız terapi verilebilir. İhtiyaclarınıza gore terapist dengenizi bulmanızda, gucunuzu toplamanızda, konuşma ve gunluk yaşam melekelerinizin geliştirilmesinde yardımcı olacaktır.
Başka Bir Tedaviye İhtiyacınız Olursa
Kraniyotomiden sonra sıklıkla yan etkileri azaltmak ve kendinizi daha iyi hissetmeniz icin size ilaclar recete edilebilir. Eğer beyin tumorunden dolayı ameliyat gecirmişseniz kemoterapi veya radyasyon da alabilirsiniz.
İlaclar
Eğer size ilac recete edilirse doktorunuza veya eczacınıza, eğer varsa, almak zorunda olduğunuz diğer ilaclardan mutlaka soz edin.
Steroidler
Steroidler beyin şişmesini azaltırlar. Doktorunuzun onayını almadan bunları kesmeyiniz. Steroidler kan basıncında değişikliklere neden olabilirler, kilo aldırabilirler, mide ulserlerine neden olabilirler, infeksiyon riskini artırabilirler ve duygusal halde değişiklik oluşturabilirler.
Antikonvulzanlar
Antikonvulzan ilaclar nobetlerin oluşmasını engellerler. Onları her zaman tarif edildikleri şekilde kullanın. Doğru dozu aldığınızdan emin olunabilmesi amacıyla kan testlerine gereksinim olabilir. Eğer bir dokuntu, denge problemleri veya sersemlik gibi bulgular olursa doğrudan doktorunuzu arayınız.
Diğer İlaclar
Semptomları ve yan etkileri ortadan kaldırabilmek amacıyla başka ilaclara da gerek duyulabilir. Eğer bulantı, mide asiditesi veya ağrınız varsa doktorunuzla goruşun.
Kemoterapi:
Kemoterapinin hedefi kanser hucrelerini oldurmektir. Bu ilaclar kan damarlarınız boyunca dolaşır ve kanserli hucrelerin yaşam dongulerine son verir. Sonucta kanserli hucreler olurler.
Radyasyon Terapisi:
Radyasyonun hedefi tumor buyumesini durdurmak veya kontrol altına almaktır. Tedavide ağrısı olmayan x ışınları kullanılır. Radyasyon tek başına veya diğer tedvi yontemleriyle birlikte kullanılabilir.
Hastaneden Sonra:
Ameliyattan sonra normal bir şekilde yer, icer ve yuruyebilir hale gelir gelmez evinize gidebilirsiniz. Evde aileniz ve arkadaşlarınız yardım ve destek onerisinde bulunabilirler. İhtiyacınız olduğunda kabul edin. Fakat dengenizi korumanızın cok onemli olduğunu unutmayın. Aklınızdan cıkarmayın ki yeniden bağımsız olmak icin bir uğraş veriyorsunuz.
Kontrol Muayenelerine Katılın:
Kraniyotomiden 7-10 gun sonra bir hastane ziyaretiniz olabilir. Bu aşamada kalan dikiş veya zımba suturler alınabilir. İlk birkac ay boyunca doktorunuzu 4 haftada bir gorebilirsiniz. Aynı zamanda durumunuzun kararlı olduğunu teyit etmek amacıyla bazı goruntuleme testleri yapılabilir.
Yurumeyle Başlayın:
Yurume gucunuzu yeniden kazanmak icin en iyi aractır. Başlangıcta kısa ancak sık yuruyuşleri tercih edin. İster bir bardak su almak icin, isterse televizyon kanalını değiştirmek icin olsun her gun ayağa kalkın ve yuruyun. Basamaklı olarak daha uzun mesafelere yurumeye gayret edin, orneğin koşedeki posta kutusunu kontrol edin.
Gunluk Yaşama Geri Donme
Aşağıdaki ipucları iyileşme icin size yardımcı olabilir:
Fazla zorlamayın. Aktivite sınırlarınızı kucuk kucuk artırınız.
Yemek yapmak, bahce işleri yapmak gibi ev işlerinde yardım oneerisinde bulunanların tekliflerini kabul edin.
Eğer bir sure arac kullanmamanız onerilmişse sizi birilerinin goturmesine hayır demeyin.
İşvereninize işe geri donmek icin yapacağınız goruşmede daha az saat icin gelip gelemeyeceğinizi veya evden calışabilip calışamayacağınızı sorun.
Ameliyattan Sonra Başarmak
Size olanları kabul etmek gerek sizin gerekse aileniz icin zor olabilir. İyileşmeniz zaman alacaktır. Birkac ay, hatta bir yıl kadar sureyle her zamankinden daha yorgun hissedebilirsiniz. Duygularınıza hakim olmak olayı hafifletmeye yardımcı olacaktır.
Bazı gunler diğerlerinden biraz daha zor olabilir. Kendinizle ilgili biraz sabırlı olun. Eğer uzgun veya depresif hissediyorsanız sağlık ekiplerinizden biri ile goruşun. Depresyon sık gorulen ancak tedavi edilebilen bir durumdur.
Korkuların olması veya sinirli olmak normal bir durumdur. Bir danışmana başvurmak veya bir destek grubuna katılmak duygularla başa cıkmakta ve devam etmekte olan tedavilerin gereksinimlerini karşılamakta yardımcı olabilir.
Doktoru Ne Zaman Aramalısınız
Aşağıdakilrden birinin varlığında zaman gecirmeden cerrahınızla goruşun:
•Giderek artan uyku hali
•Gecmeyen bulantı ve kusma
•Aşırı baş ağrısı
•Nobet
•Artan kas gucsuzluğu
•Nefes darlığı, bacakta ağrı veya şişme
•38 C'nin uzerinde ateş olması
•Kesi yerinde veya herhangi bir damar yolu yerinde kızarıklık veya akıntı olması
•İdrar yaparken yanma olması



[h=2]İstanbul Beyin Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]