Goğus ağrısına ve kalp krizine neden olan koroner arterlerdeki daralmalar belli bir seviyenin uzerine cıktığında kanın akışında engel oluşturur. Bu da kalbin yeterince beslenememesi ve dolayısıyla gorevini tam anlamıyla yapamaması anlamına gelir. - Bu olumsuz tabloyu ortadan kaldırmak amacıyla uygulanan cerrahi işleme koroner bypass ameliyatı denilir. Koroner bypass ameliyatının amacı; varsa goğus ağrısını ortadan kaldırmak ve oluşabilecek bir kalp krizinin onune gecmektir. Her organ gibi kalbimizin de yaşamak ve gorevini yapmak icin kanla beslenmeye gereksin duyar. Kan, kalp kasımıza koroner arter adı verilen atardamarlar yoluyla gelir. Bilindiği gibi damar sertliği (ateroskleroz) tum vucuttaki damar ic duvarında yerleşebilen ve yerleştiği bolgede darlıklara neden olan bir hastalıktır. Koroner arterler de damar sertliğinden onemli oranda etkilenir. Bunun sonucunda kalp kasının beslenmesi icin tek kaynak olan koroner arterlerde daralmalar ve tıkanmalar oluşabilir. İskemik kalp hastalığı dediğimiz bu tablo kendini genellikle “anjina” adı verilen bir ağrı ile gosterir. Anjina her hastada olmamakla birlikte, genellikle bir kalp krizinin en onemli habercisidir. Bazen de hastalar hic ağrı tanımlamadan da kalp krizi gecirebilir.Goğus ağrısına ve kalp krizine neden olan koroner arterlerdeki daralmalar belli bir seviyenin uzerine cıktığında kanın akışında engel oluşturur. Bu da kalbin yeterince beslenememesi ve dolayısıyla gorevini tam anlamıyla yapamaması anlamına gelir. Bu olumsuz tabloyu ortadan kaldırmak amacıyla uygulanan cerrahi işleme koroner bypass ameliyatı denilir. Koroner bypass ameliyatının amacı; varsa goğus ağrısını ortadan kaldırmak ve oluşabilecek bir kalp krizinin onune gecmektir. Boylece hastanın yaşam kalitesinin iyileştirilmesi ve omrunun uzatılması amaclanır. KİMLER KORONER BYPASS AMELİYATINA ADAYDIR? Koroner arterlerin daralmalarında tedavi cin 3 secenek soz konusudur. Bunlar; ilac tedavisi, koroner balon anjioplasti (stent uygulamaları bu grup icinde duşunulur) ve koroner bypass ameliyatıdır. Hangi tedavi şeklinin secilmesi gerektiğine, hastalığın durumu gore kalp cerrahı ve kardiyolog birlikte karar verir. Tedavi yonteminin seciminde; hastanın genel durumu, koroner arterlerin yapısı ve kalbin kasılma gucu gibi bir cok faktor etkili olur. AMELİYAT NE KADAR SURMEKTEDİR? Ameliyat suresi yapılacak bypass sayısına ve varsa ek işlemlere bağlı olarak değişmekle birlikte yaklaşık 4 saat kadar surer. KORONER BYPASS AMELİYATLARINDA KLASİK YONTEM NEDİR ? Koroner bypass ameliyatlarında bu gun icin en yaygın kullanılan yontemdir. Ameliyat oncesi hasta genel anestezi ile tamamen uyutulur ameliyat safhasında herhangi bir şey hissetmez ve ağrı duymaz. Ameliyatı yapan cerrah kalbe erişebilmek icin goğus kemiğini yukarıdan aşağıya doğru ozel bir cihazla keser. Daha sonra kalp ve akciğer kan dolaşımı ozel hatlarla kalp-akciğer makinasına bağlanır. Acık kalp ameliyatı da denilen bu yontemde kalp bir sure durdurulabilir, bu safhada kalp ve akciğerlerin gorevini bu cihaz uslenir. Cerrah kansız ve hareketsiz hale gelen kalpde istediği işlemi yaptıktan sonra kalbin tekrar calışmasını sağlar. Daha sonraki aşamada kalp-akciğer makinasıyla kurulmuş olan bağlantılar ortadan kaldırılır, kesilmiş olan goğus kemiği ozel celik tellerle dikilerek eski durumuna getirilir. “MİNİMAL İNVASİF “ KORONER BYPASS CERRAHİSİ NEDİR? Hastalara daha az travma ve daha kısa surede iyileşme demek olan minimal invesif yontemler ancak belli şartlarda uygulanabilir. Hastanın yapısı, ek hastalıkların bulunup bulunmaması, herşeyden onemlisi tıkalı damarın yeri ve sayısı bu yontemin seciminde etkili rol oynar. Genellikle kalbin on inen dalındaki (kısaca LAD olarak bilinir) darlıklarda uygulanan bir yontemdir. Bu yontemlerden birisi olan ve “kucuk kesi” olarak bilinen işlemde, sol meme altında 5-6 cm’lik bir kesi ile ameliyat gercekleştirilir. Ameliyat calışan kalpde gercekleştirilir ve tum işlemler bu kucuk acıklıktan yapılır. Erken iyileşme ve kısa sureli hastane yatışı nedeniyle cazip bir yontem olmakla birlikte, goruş alanının kısıtlı olmasına bağlı olarak koroner bypass icin kullanılan meme atardamarının yeterli kalitede hazırlanamaması gibi dezavantajları da bulunur. KALP-AKCİĞER MAKİNASI KULLANILMADAN (POMPASIZ) KORONER BYPASS AMELİYATI NEDİR? Pompasız yontem olarak da bilinen bu ameliyatlarda cerrah işlemi calışan kalpde yapar. Bu nedenle bu ameliyatlar acık kalp ameliyatı değildir. Dolayısıyla klasik yontemde kullanılan kalp-akciğer makinasının bir cok olumsuzlukları ortadan kalkar. Pompasız yontemde kalbin gorevini ustlenen bir cihaz olmadığı icin kalp vucudun ve ozellikle de beyinin gereksinimi olan kanı işlem esnasında pompalamaya devam eder. Bu nedenle kalbin pompalama gucunu onemli derecede etkileyen hareketlerden kacınmak gerekir. Bu cumleden de anlaşılacağı gibi kalbin arka duvarını besleyen damarlara, bu yontemde her zaman ulaşabilmek mumkun olmamaktadır. Pompasız ameliyatlarda kalbe erişim klasik yontemde olduğu gibi goğus kemiği yukarıdan aşağıya doğru kesilerek veya sol meme altından kucuk kesi ile de olabilir. İşlemi gercekleştirebilmek icin bypass yapılacak koroner arter bolgesi ozel bazı aletlerle (stabilizator) hareketsiz duruma getirilir, boylece cerraha kısmen hareketsiz bir alan sağlanır. KORONER BYPASS CERRAHİSİNDE KULLANILAN GREFTLER NELERDİR? Bilindiği gibi koroner bypass işlemi darlık olan arter bolgesinin arkasına yeni bir damarla kan goturmek demektir. Darlığın arkasına yeterli kan taşımak icin kullanılan bu yeni damara “greft” adı verilir. Greftler hastanın kendi atar veya toplar damarlarından hazırlanabilir. Atardamarlardan (arter) hazırlanan greftlerin, toplardamarlardan (ven) hazırlanan greftlere gore daha uzun sure acık kalma gibi bir avantajı vardır. EN SIK KULLANILAN GREFTLER: İnternal mammarian arterler (meme atardamarları): Uzun sureli acıklık oranı nedeniyle koroner arter cerrahisinde en sık kullanılan grefttir. Meme atardamarı goğus duvarının ic kısmında, akciğerlere bakan yuzunde, goğus kemiğinin iki yanında yukarıdan aşağıya doğru seyreder. Radial arter (kol atardamarı): Atardamar greftleri arasında ikinci sıklıkla tercih edilendir. On kolumuzda biribirine paralel 2 atar damar mevcuttur. Bunlardan biri radial, diğeri ise ulnar arterdir. Bir cok insanda radial arter olmasa bile ulnar arter on kolun ve elin kanlanması icin yeterli olur. Bu nedenle uygun hastalarda radial arter greft olarak kullanılabilir. Doktorunuz ameliyat oncesi yapacağı basit bir testle radial arterin kullanılıp kullanılmayacağına karar verebilir. Radial arterin greft olarak kullanıldığı hastalarda ameliyat sonrası en az 6 hafta ilac kullanımı gerekir. Safen ven (bacak toplardamarı): Koroner bypass cerrahisinin ilk donemlerinden beri kullanılır. Acık kalma oranı atardamar greftlerine gore daha duşuktur. Ancak arteriyel greftlerin her hangi bir nedenle kullanılamadığı durumlarda veya 4 ya da daha fazla damara bypass gereksinimi olduğu durumlarda hastalarda toplardamar greftleri de kullanılabilir. AMELİYAT SONRASI BAKIM Hasta yaklaşık 4 saat suren ameliyattan sonra yakından izlenebilmek ve gerekli monitorizasyonun yapılabilmesi icin yoğun bakım unitesine alınır. Burada aynı zamanda ameliyat sonrası erken donemde hasta icin gerekli olan solunum desteği de sağlanır. Bu amacla hasta ağzına yerleştirilmiş bir boru yoluyla solunum cihazına bağlanır. Ayrıca kol ve boyunda bulunan serum hatları ve kablolar yoluyla gerekli tedavi ve takip yapılır. Bunlar şaşırtıcı, belki de urkutucu gelebilir ancak tum kalp ameliyatı geciren hastalarda uygulanan ve hic bir zaman durumunda olumsuzluk olduğu anlamı taşımayan bu cihazlar yalnızca yakın takip ve guvenlik icin uygulanır. Yoğun bakımda kalış suresi ortalama 2 gun kadardır. Bu sure ameliyatın turune ve tedavinin şekline gore uzayabilir. Yoğun bakımda kalış suresinin uzaması her zaman olumsuzluk işareti değildir. Daha guvenli şartlarda takip ve tedavi amaclanır. İYİLEŞME DONEMİ Koroner bypass ameliyatlarından sonra tam olarak iyileşme donemi 2-3 ayı bulur. Hastanın iyileşme durumuna bağlı olarak 3 ile 8 hafta sonra araba kullanmaya başlanabilir. Cinsel aktivite icinse 3 ila 6 haftanın gecmesi beklenir. Buro işiyle uğraşanlar 4 ila 6 hafta icinde gorevlerine donebilir. Fiziksel guc isteyen işte calışanların ise işe donmek icin 12 haftayı beklemeleri gerekir. İşe donuş zamanı ve diğer aktivitelere başlama hastadan hastaya farklılık gosterebilir. Bu nedenle ilk kontrolunuzda (ameliyattan sonra 1. ayda) doktorunuz daha kesin bilgiler verebilir. KORONER ARTER HASTALIĞINDAN KORUNMA İCİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Ozellikle ameliyat olmuş hastalar icin daha fazla onem taşır. Koroner bypass sonrası yeniden hastalık gelişmesi riskini en aza indirmek icin hastanın yaşam tarzında onemli değişiklikler yapması gerekir. Bunlar, sigaranın bırakılması, duzenli egzersiz, fazla kilolardan kurtulma, kan kolesterol seviyesinin duşurulmesi, şeker hastalığının ve yuksek tansiyonun kontrol altına alınması, uygun diyet, gerekli ilacların kullanımı ve duzenli aralıklarla doktor kontroludur.


[h=2]Antalya Kalp Damar Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]