Modern cağda gunluk yaşam koşullarının mevcut şeklini alması, beklenen yaşam suresinin uzaması koroner kalp hastalığı sıklığı arttırmıştır. Mutlaka kendimizde, yakın bir akrabamızda ya da en azından bir tanıdığımızda koroner kalp hastalığı vardır. Bu hastaların bir kısmı da koroner baypas ameliyatı olmaları konusu ile yuz yuze gelmişlerdir. Koroner baypas ameliyatı olması gereken hastaları iki gruba ayırmak doğru olur. Birinci grup hastalar, yakınmaları nedeniyle kalp anjiyosu olan ve koroner baypas ameliyatı onerilen hastalardır. Bu hasta grubu, onerilen ameliyat konusunda ayrıntılı bilgi alabilecek ve ameliyat olacağı merkezi, dolayısı ile ameliyat olacağı hekimi de secebilecek zamana sahiptir. İkinci grup hastalar ise ani gelişen bir kalp krizi ile hastaneye kaldırılıp acil mudahile edilen hastalardır. Bu hastalara yapılan kalp anjiyosu sonrası koroner baypas ameliyatı onerildiğinde duşunmek ve karar vermek icin hastanın ve ailenin daha kısıtlı bir zamanı vardır. Hastanın ve ailenin ameliyata hazırlanması, surecin farkında olmaları, hastanın ameliyat sonrası eski yaşamına donmesi acısından oldukca onemlidir. Yoğun gunluk işleyiş nedeniyle ameliyatı yapan cerrah, ameliyat olacak hastaya yeterli zaman ayıramayabilir. Bu nedenle hastalığı hakkında yeterli bilgi sahibi olmayan, gecireceği ameliyat konusunda ise endişe ve korkuları olan bir hasta profili oluşur. İdeal olan her iki hasta grubunda da hekimin hastaya yeterli zaman ayırarak durumunu anlatılması, varsa sorularına cevap verilerek endişelerini gidermesi gerekir. Bu şansa sahip olan bir hasta ameliyata psikolojik olarak daha iyi hazırlanmış olur. İlaveten, ameliyattan sonraki donemde hastanın ne zaman yuruyebileceği, fiziksel aktivitelerinde biri kısıtlama olup olmayacağı, yaşam tarzında bir değişiklik olup olmayacağı konusunda aydınlatılmalıdır. Ameliyat onerilen hastanın ameliyata alınması sureci birkac saatten birkac gune kadar değişebilir. Bu donem her hasta icin farklı olduğundan bu surenin doğru kullanılması gerekir. Ek bir sorun olmayan hastalar ameliyattan sonraki ilk 24 saat icinde yurutulmekte ve ağızdan beslenmeye başlanmaktadır. Sıklıkla bir ya da iki gun icinde hasta yoğun bakım servisinden odasına alınmaktadır. Odasında daha serbest hareket edebilen hastanın yine ek sorun olmadığı zaman 5. Gun evine taburcu edilir. Hastanın ameliyattan sonraki 6 haftalık donemini, istirahat ve rutin hayatına geri donuş icin hazırlık donemi olarak adlandırmak doğru olur. Bu donemde yara iyileşmesine zarar verecek ağır egzersizler ve fiziksel aktiviteler onerilmez. Ameliyat sonrası tıbbi kontroller hekimin isteğine gore de değişmek uzere 1. hafta 2. Hafta 1. Ay 3. Ay ve 6. Aylarda yapılabilmektedir. Koroner bypass ameliyatı olmuş hastalarda her şey yolunda gitse bile senede en az 2 defa kontrol yapılması uygun olur. Bir sonraki buluşmamızda koroner baypas ameliyatı sonrası gunluk yaşam, yaşam tarzımızda yapılacak değişiklikler, egzersiz planı konusunu işleyeceğiz. Koroner baypas ameliyatı sonrası gunluk yaşam nasıl olmalı? Hangi yaşta karşılaşılırsa karşılaşılsın, koroner baypas ameliyatı geciren bir insan gunluk yaşamında bazı değişiklikler yapmak durumunda kalabilir. Ameliyattan sonra 6 haftalık erken donem sternum olarak adlandırılan ve halk arasında iman tahtası adıyla bilinen goğus kemiğinin kaynama surecidir. Bu donemde goğus kemiği uzerine ağır bir yuk binmemesi icin; yan yatmak, ağır yuk kaldırmak ve ağır egzersiz onerilmez. Bu donemi koroner baypas ameliyatı sonrası iyileşme donemi ve ameliyat sonrası yaşama hazırlık donemi olarak adlandırmak doğru olur. Bu donemde ozellikli, zorunlu bir durum yok ise; ağır bir diyet uygulamıyoruz. Egzersiz olarak da yuruyuş oneriyoruz. Koroner baypas ameliyatından 6 hafta sonrasında hastanın yara iyileşmesinde bir sorun yoksa ameliyat oncesinde rutin hayatına gecilebilir. Bu donemde her hastaya farklı onerilerde bulunmak gerekir. Oncelikle hastanın ameliyattan sonra kalp fonksiyonlarının yani kasılma gucunun goz onune alınması gerekir. Eğer kalbin kasılma fonksiyonları bozulmadan ameliyat olmuşsa bu şanslı bir durumdur. Bu hastalarda egzersiz kısıtlanmasına gitmeye gerek yoktur. Ancak kasılma gucunde azalma varsa ya da sorunun tamamı ameliyat ile duzeltilememişse; ağır egzersiz onerilmez. Bu nedenle ameliyat olan bir hasta, hekimine rahatsızlığının kalp fonksiyonlarında bir bozulmaya neden olup olmadığını sormalıdır. Diğer bir soru ise ağır bir işi varsa ya da ağır egzersiz yapıp yapamayacağını sormalıdır. Bu konuyu ornekle anlatmak gerekirse kalbin kasılma fonksiyonları bozulmamış bir hastada daralmış veya tıkalı damarların hepsine baypas yapıldığında iyileşme surecinden sonra hasta inşaat işciliği, cobanlık, fabrika işciliği gibi ağır işleri bile yapabilirler. Ancak gecirilen kalp krizi, kalbin pompalama gucunde onemli bir hasara yol acmış ise bu hastaların bu tur ağır meslekler yapmalarına izin verilmez. Kısaca ameliyat sonrası meslek uygulamaları hastaların kalp fonksiyonlarının ne kadar korunduğu ve yapılan ameliyat ile bunun ne kadar duzeltilebildiği ile ilgilidir. Bazen oluşan kalp hasarının şiddetine gore hastalara iş gormezlik raporu veya malulen emeklilik kararı vermek de gerekebilir. Ameliyat sonrası 6 haftalık donem gectikten sonra hasta normal hayatına ve iş mesaisine başlayabilir. Bu donemde varsa sigara alışkanlığına geri donuş icin tehlikeli bir donemdir. Koroner baypas ameliyatı olan hastaların sigara icme alışkanlığını mutlaka bırakmaları gerekir. Yine ideal kiloda olmayan hastaların uygun bir diyet uygulamaları ile kilo vermeleri gerekir. Bu hastalara hayvansal ic yağı, kuyruk yağı, margarin kullanmaların onermiyoruz. Zeytinyağı kullanmalarını ve kırmızı eti kısıtlı kullanmalarını, et icin ise tercihlerini balıktan yana kullanmalarını oğutluyoruz. Yaygın inanışın aksine bu ameliyattan sonra cinsel yaşam bitmez. Erkek ve kadın hastaların bu 6 haftalık sureden sonra ameliyat oncesi cinsel yaşamlarına donmelerinde bir sorun yoktur. Eğer yeni gelişen bir sertleşme sorunu varsa uroloji doktorlarından yardım alınmasında ve bu yakınmaya bağlı ilac kullanımında bir sakınca yoktur. Cinsel isteksizlik daha cok bayan hastalarda karşılaşılan bir durumdur ve tedavide psikolojik destek yeterli olmaktadır. Koroner baypas ameliyatları sonrasında şeker hastalarında uygun bir diyet ve kan şekeri takibi cok onem arz eder. Yine hastanın tansiyonun kontrol altında alınması gerekmektedir. Bir tartışmalı konu ise kolesterol ilaclarının kullanılıp kullanılmaması konusudur. Biz koroner baypas ameliyatı olan hastaların kan değerlerini goz onune alarak ilac kullanılmasını oneriyoruz.

[h=2]Antalya Kalp Damar Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]