Konversiyon bozukluğu nedir?Konversiyon Bozukluğu ulkemizde sık gorulen bir ruhsal rahatsızlıktır. Konversiyonun kelime anlamı dondurmedir. Konversiyon bozukluğu ceşitli ruhsal sıkıntıların (uzuntu, korku, utanc, ofke) bedensel sorunlara (konuşamama, bayılma, felc, gucsuzluk, duyu kaybı vb) donuşmesi anlamına gelir. Bu hastalarda yapılan butun tetkik ve incelemelere rağmen bu belirtilere neden olabilecek bir bedensel hastalık bulunamaz. Kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kat fazla gorulmektedir. Her yaşta gorulebilir, cocuklarda da nadiren gorulebilir, sıklıkla ergenlik ve genclik doneminde ortaya cıkmaktadır. 10 yaşın altında ve 35 yaşın ustunde seyrek gorulmektedir.
En sık gorulen ve doktora başvuruya neden olan belirti bayılmalardır. Bayılmalar, sara benzeri nobet gecirme, cırpınma,kasılma gibi belirtiler şeklinde olabilir. Bu tur belirtiler genelde diğerinsanlarla birlikteyken ortaya cıkar; hasta yere yavaş duşer yaralanmave bilinc kaybı pek gorulmez. Etrafta konuşulanları duyabilir ancak cevap veremez ve bayılma genelde uzun surelidir. Bazı hastalar bu bayılma sonrası yuksek sesle ağlayarak kendine gelir. Kendine gelirken saldırgan davranışlarda bulunma sacını, yuzunu yolma gibi taşkınlık belirtileri gorulebilir. Kişi eğer bu bayılma ve sonrasında olanları ve yaptıklarını hatırlamıyorsa buna disosiyatif (kendinden gecme) nobet adı da verilir. Bayılma kadar sık başvuruya yol acmamakla birlikte konversiyon bozukluğunda gorulebilen diğer belirti tipleri arasında vucutta bir bolgede (genelde kol veya bacak) uyuşma, hissizlik, hareketsizlik (kol veya bacağın tutmaması) veya guc kaybı, konuşamama, ses kısıklığı, korluk; Bedenin herhangi bir yerinde titreme, sarsıntı veya istemsiz beden hareketleri (kol bacak atması) gorulebilir. Belirtiler genelde bedenin sol tarafındadır.
Konversiyon Bozukluğu Neden Olur?
Konversiyon bozukluğu ceşitli ruhsal zorlanmalar karşısında bazı bireylerin tepki verme bicimidir, yani kişinin başa cıkamadığı sorunlar, cevresel olaylar (aile ici tartışma, ailevi sorunlar, şiddete maruz kalma, kendisine yakıştıramadığı bir olaydan dolayı kendisini suclama veya başkaları tarafından suclanma, aşırı korku, endişe, pişmanlık) olduğunda bu duruma verdiği tepkisi bicimidir. Disosiyatif bayılma veya kendinden gecmeyi kişinin olumsuz yoğun duygulardan gecici olarak uzaklaşmasını sağlayan bir korunma duzeneğidir. Bu tur bayılmalar elektrikli cihazları yuksek voltajdan koruma işlevi goren sigortanın yuksek voltaj geldiğinde atarak elektriği kesip sistemi kapatmasına benzer. Birey bilincli bir haldeyken kaldıramayacağı yoğun olumsuz duygulara (ofke, uzuntu, utanc, korku vb) maruz kaldığında “sigorta atarak” kişi bilincini kaybetmekte ve bu yoğun ruhsal acıdan gecici olarak kurtulmaktadır. Disosiyatif bozukluk sakin, kibar, insanları uzmek istemeyen ve onlara hayır diyemeyen insanlarda sık gorulur. Buna dayalı olarak ta konversiyon bozukluğu olan ve cevresi ile sozel iletişim kuramayan ve sıkıntılarını paylaşamayan insanların bu sıkıntılarının bedene yansıyarak bir anlamda bedenleriyle sıkıntılarını dile getirdikleri duşunulmektedir. Belirtiler her tur ruhsal baskı yaratan olaya bağlı cıkabilir (yas, olum, tartışma, ekonomik gucluk, ailevi sorunlar)
Tedavi nasıl yapılır?
Bedensel olarak iyice incelenen ve bedensel hastalık saptanmayan hastalarda psikjyatrik muayene ile konversiyon bozukluğu tanısı konulduktan sonra tedavi başlanır. Kişide bedensel bir hastalık bulunmadığından tedavisi acil değildir ve psikiyatrik tedavilerinin de acil servis koşullarında yapılması olanaksızdır. Bu hastaların psikiyatri hekimine psikiyatrik muayeneye uygun oldukları zaman yani konuşarak kendilerini anlatabildikleri donemde tedaviye getirilmeleri uygundur.
Aile ve yakın cevrenin bu kişilerle sadece konversiyon belirtileri varken ilgilenmesi (yani sadece bayılınca, dili tutulunca vb) sorunun surmesine yol acar. Bu nedenle ailenin bu kişiye uygun ve destekleyici bir yaklaşımı genel olarak gostermesi konversiyon belirtileri varken ozel bir tutum değişikliği gostermemesi yararlı olur. Tedavide ailenin doktorla işbirliği icinde olmasının tedavinin başarısı acısından buyuk onemi vardır. Bazı kişilerde ek bir başka ruhsal rahatsızlıklar olabilir o zaman bunun tedavisi yapılmalıdır. Uzucu veya sıkıntı verici bir olay sonrası bayılan ve bunun psikolojik kokenli bayılma olduğu doktorlar tarafından onaylanan kişiler aile ortamında bayıldığında onu sakin bir odaya alıp yalnız bırakmak hastaya daha iyi gelecektir. Bu tur hastalara soğan koklatma, soğuk duşa sokma, kolonya ile el ve yuzu ovulması, cevredeki herkesin başına toplanması gibi işlemler uygulamak yardımcı olmak yerine stresini daha da artırmaktan başka işe yaramaz. Kronik ve zor olgularda tedavide iki nokta uzerinde durulur birincisi hastada zorlanma yaratan sorunların cozumu ve ikinci olarak da sorunlar karşısında konversiyon tepkisi yerine daha olgun tepkiler geliştirmenin sağlanması. Bu bazen yıllarca surecek ve kişilikte kısmi değişikliği hedefleyen psikoterapilerle olanaklıdır.
Bilişsel Davranışcı Terapiler Derneği

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]