İletişim insan yaşamında cok onemli bir yere sahiptir. İnsan sosyal bir varlık olduğu icin cevresindeki insanlarla iletişim yoluyla irtibata gecer. İletişim bozuklukları, dil ve konuşma bozuklukları olarak iki grupta incelenmektedir. Konuşma bozuklukları, konuşma ve dil gelişiminde gecikme ve bozulmalar, artikulasyon guclukleri, ses ve akıcılıkta sorunlar gibi ceşitli bozuklukları kapsamaktadır. Bu bozukluklar, gelişimsel olabileceği gibi sonradan da edinilebilirler ve dereceleri hafif ile şiddetli arasında değişebilmektedir.
Amerikan Konuşma-Dil-İşitme Birliği'nin (ASHA) tanımına gore, konuşma bozukluğu; konuşma seslerinin cıkartılmasında, artikulasyonunda ya da kekemelikte olduğu gibi konuşmanın akıcılığındaki bozulmadır. Başka deyişle kekemelik konuşmanın akışında, ritminde, tizliğinde vurgularında, ses birimlerinin cıkarılmasında ve anlaşılmasında bir bozukluğun olması durumudur. Konuşma bozukluğu, yapısal ya da işlevsel nedenlerle konuşmanın anlaşılmasını gucleştirecek bicimde değişkenlik gostermesi durumudur.
Kirk ve Gallagher, bireyin konuşma engelli olarak kabul edilmesi icin, aşağıdaki durumlardan en az birinde sorun yaşaması gerektiğini soylemektedirler.
■ Sesin bozuk ve tırmalayıcı olması,
■ Sesin cıkarılmasının, ritminin ve vurgularının bozuk olması,
■ Konuşmanın anlaşılır şekilde olmaması,
■ Konuşmanın duyulmasında yetersizlik olması,
■ Dil yonunden kelime dağarcığı ve gramer yetersizliklerinin olması,
■ Konuşmanın bireyin yaşına ve fiziksel yapısına uygunsuzluğu,
■ Konuşmanın semantik (anlamsal) yapısında bozuklukların olması,
■ Konuşmanın tonunda dengesizlikler olması.
Konuşma bozuklukları arasında, gecikmiş konuşma, artikulasyon sorunları ve kekemeliğe diğerlerinden daha sık rastlandığı ve bu bozuklukların tum konuşma bozukluklarının yuzde sekseni gibi oldukca onemli bir bolumunu oluşturduğu belirtilmektedir (Knopf, 1979).
ASHA'nın konuşma bozukluklarını tanımladığı raporunda, konuşma bozuklukları kısaca şoyle sınıflandırılmıştır.
■ Artikulasyon Bozukluğu: Gelişimsel Soylem Bozukluğu veya Fonolojik Bozukluk olarak da bilinen Artikulasyon Bozukluğu, sesleri bozarak soylemek, değiştirmek, seslerin yerlerini karıştırmak, sesleri atlamak gibi konuşma seslemin uretimindeki bozukluklar olarak tanımlanmaktadır.
■ Ses Bozukluğu: Kimi zaman tek başına, kimi zaman da diğer konuşma bozuklukları ile birlikte bulunabilen bu bozukluk; ses kalitesinin, ses yuksekliğinin, ses perdesinin, rezonansının ve surekliliğinin uretimindeki eksiklik veya bozukluk olarak tanımlanmaktadır.
■ Akıcılık Bozukluğu: Konuşmanın ritim ve hızındaki bozulmayla birlikte gorulen zorlanma davranışları sonucunda ortaya cıkan akıcılıktaki bozulmalar şeklinde tanımlanmaktadır. Akıcılıktaki bozulmalar, gelişimsel olabildiği gibi, norolojik bir sorundan da kaynaklanabilir. Norolojik olan akıcılık bozukluğu kelime ve hece atlanmasını da kapsamakta ve genellikle "dağınık konuşma" (cluttering) olarak tanımlanmaktadır. Norolojik bir durum soz konusu olmadığında gozlenen, gelişimsel akıcılık bozukluğu ise "kekemelik" olarak tanımlanmaktadır.


[h=2]Kocaeli Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]