Kontakt lensKontakt lensler gozun kornea tabakasının dış yuzeyine yerleştirilen merceklerdir. İngilizce “contact” kelimesi “temas” anlamında olup bu merceklerin, gozluk camlarının aksine, kornea ile temas halinde olduklarını ifade etmektedir. Gunumuzde kontakt lensler gerek kırma kusurlarının duzeltilmesinde, gerek ceşitli goz hastalıklarının tedavisinde, gerekse kozmetik amaclı olarak oldukca yaygın bicimde kullanılmaktadır.
Kontakt lensler genelde plastik turevi olan cok ceşitli materyallerden uretilebilmektedir. Her materyal sertliği, su iceriği, oksijen gecirgenliği, kırıcılığı ve ışık filtreleme ozelliği bakımından diğerlerinden farklı ozelliktedir. Farklı yapıdaki cok sayıda kontakt lens iki ana grupta incelenebilir: Sert gaz gecirgen kontakt lensler ve yumuşak kontakt lensler.

Sert Gaz Gecirgen Kontakt Lensler

En onemli ozellikleri korneaya oksijen gecişine izin vermeleridir. Bu yuzden kornea metabolizmasını daha az bozarlar ve aynı zamanda sert oldukları icin uzerlerine daha az birikinti toplarlar. Bu ozelliklerinden oturu yumuşak kontakt lenslere gore cok daha uzun omurludurler. Ote yandan, nispeten sert oldukları icin gozde oluşturdukları rahatsızlık hissi daha fazladır ve daha uzun surede uyum sağlanabilmektedir. Bu lensler gunumuzde basit kırma kusurlarının tedavisinde artık kullanılmamaktadır. Ozel kullanım alanları keratokonus adı verilen kornea hastalığı ve yumuşak lenslerle duzeltilemeyen yuksek dereceli astigmatizmdir. Lens başına fiyatları yumuşak kontakt lenslere gore daha pahalı olmakla birlikte, cok daha uzun sureli kullanılabildikleri icin daha ekonomiktirler.

Yumuşak Kontakt Lensler

Gunumuzde yaygın olarak kullanılan kontakt lensler yumuşak tiptedir. Esas kullanım alanı kırma kusurlarının duzeltilmesi olmakla birlikte, yakın okuma zorluğu icin kullanılan bifokal, ceşitli kornea hastalıklarının tedavisinde kullanılan terapotik (tedavi amaclı) ve kozmetik amaclı renkli tipleri de mevcuttur.

Miyopluğun kontakt lens ile duzeltilmesi

En onemli ozellikleri su iceriklerinin fazla oluşundan oturu daha yumuşak olmaları, bu yuzden gozde daha az rahatsızlık hissi oluşturmalarıdır. Bununla birlikte oksijen gecirgenliği sert gaz gecirgen lenslere kıyasla daha sınırlıdır. Bu yuzden korneanın normal epitel metabolizmasını olumsuz etkilerler. Aynı zamanda uzerlerinde hucresel atık birikimi daha fazla olduğu icin bu lenslerin kullanım omru daha kısa olmaktadır.

Yumuşak kontakt lenslerin kullanım surelerine ve kullanım omurlerine gore farklı tipleri mevcuttur:

Gunubirlik kullan-at kontakt lensler: Kullanım omurleri bir gundur. Ertesi gun cıkartılıp cope atılırlar.

Gunluk kullanım icin kullan-at kontakt lensler: Bu lensler sabah takır ve gece yatmadan once gozden cıkartılarak lens saklama solusyonuna konurlar. Kullanım omru dolduğunda cope atılırlar. Kullanım omru farklı marka lensler icin iki hafta, bir ay ya da uc ay olabilmektedir.

Uzun sureli kullanım icin kullan-at kontakt lensler: Bu gruptaki yumuşak lensler yuksek oksijen gecirgenlikleri sayesinde gece uyurken de gozde bırakılabilirler. Farklı firmaların bir hafta ve bir ay kullanım omrune sahip modelleri vardır. Goze yerleştirilen lens, geceleri cıkartılmadan kullanım omrunun sonuna kadar (bir hafta-bir ay) gozde kalabilir ve bu sure sonunda cıkartılarak cope atılır.

Hipermetropluğun kontakt lens ile duzeltilmesi

Geleneksel yumuşak kontakt lensler: Gunumuzde artık cok fazla kullanılmamakla birlikte alışılmamış derecede yuksek numaralar icin kullan-at lens temini mumkun olmadığında tercih edilmektedir. Bu lenslerin her gece cıkartılıp temizlenmesi ve saklama solusyonuna konması gerekmektedir. Kullanım omurleri altı ay ya da bir yıldır. Bu sure sonunda cope atılırlar.

Terapotik (tedavi amaclı) yumuşak kontakt lensler: Kornea yuzey tabakalarındaki yaraların iyileşmesini sağlamak ve bu sure icinde hastanın gozundeki rahatsızlık hissini azaltmak amacıyla kullanılan yumuşak lenslerdir. Kullanım suresi doktorun tercihine gore değişir.

Renkli yumuşak kontakt lensler: Gunumuzde gittikce populerlik kazanan bu lensler kozmetik amaclı olarak, goz rengini farklı gostermek icin kullanılmaktadır. Bu lensler genellikle numarasız olmakla birlikte, goz bozukluğu olan kişiler icin uretilmiş numaralı tipleri de mevcuttur.

Bifokal yumuşak kontakt lensler: Yakın zamanda piyasaya cıkan bu lensler hem yakın, hem de uzak gozluğu ihtiyacı olan kişiler icin ozel olarak tasarlanmıştır. Lensin uzerinde yer alan kırıcı gucu farklı bolgeler sayesinde kişi yakını ve uzağı net gorebilmektedir.

Doğru Kontakt Lensin Secimi

Kontakt lens takmak istiyorsanız, yapmanız gereken ilk iş bir goz hekimine muayene olmaktır. Gozunuzde herhangi bir bozukluk olmayıp, sadece goz renginizi değiştirmek icin renkli lens takmak istiyorsanız bile bu şarttır; zira gerek numaralı, gerek numarasız kontakt lensler hekim denetiminde kullanılması gereken tıbbi cihazlar kategorisinde kabul edilir. Ulkemizde bir goz hastalıkları uzmanının recetesi olmadan kontakt lens almak veya satmak yasaktır.

Goz doktorunuz muayenesinde oncelikle otorefraktometre cihazı ile gozunuzdeki kırma kusurunu olcecek ve size belli uzaklıktaki harfleri okutarak gozluksuz gorme keskinliğinizi tespit edecektir. Herhangi bir kırma kusurunuzun olması durumunda gozluk camları ile gorme keskinliğinizin artıp artmadığını kontrol edecektir. Bu muayene onemlidir, cunku gorme keskinliğiniz duşukse ve gozluk camlarıyla artmıyorsa, kontakt lenslerle de artmayacaktır. Bu gibi durumlarda gozunuzde gorme kaybına neden olacak başka hastalıklar araştırılacaktır. En net ve rahat goruşu sağlayan gozluk numaralarınızı tespit ettikten sonra, doktorunuz biyomikroskop cihazı ile gozunuzde kontakt lens kullanmanıza engel bir durumun olup olmadığını inceleyecektir. Doktorunuz son olarak keratometre cihazı yardımıyla korneanızın capını olcerek gozunuze uygun boyuttaki kontakt lens recetesini yazacaktır.

Kontakt lens recetesinde kontakt lenslerinizin numaraları ve capları yazar. Kullanacağınız lensin tipine, ozelliklerine ve kullanım suresine doktorunuzla birlikte karar vereceksiniz. Doktorunuz kontakt lensi tercih nedeniniz, beklentileriniz, gozluk numaralarınız, yaşam tarzınız, gunluk aktiviteleriniz gibi verileri goz onunde tutarak size uygun ozelliklere sahip lensleri onerecektir. Alacağınız lensin doktorunuzun onerdiği ozellikleri taşıması kaydıyla, hangi markayı kullanacağınıza siz karar vereceksiniz.

KONTAKT LENSLERİN AVANTAJLARI

Bazı kişiler gozluk takmaktan hoşlanmazlar veya gozluğun kendilerine yakışmadığını duşunurler. Goz bozukluğu bulunan, fakat gozluk takamayan kişiler icin kontakt lensler hem kullanışlı, hem de kozmetik acıdan cok uygun bir alternatif olmuştur.
Gozluk numaraları cok buyuk olduğu icin gozluk camları kalın ve ağır olan kişiler kontakt lenslerle cok daha rahat etmektedirler. Ayrıca yuksek dereceli gorme bozukluklarında, ozellikle kenar bolgelerde gozluklere kıyasla kontakt lenslerle daha net goruş sağlanmaktadır.
Gozluk takması mumkun olmayan bebekler ve kucuk cocuklardaki goz bozuklukları kontakt lenslerle rahatlıkla duzeltilebilmektedir.
Kontakt lensler ilk bakışta gozluğe kıyasla daha pahalı gibi gorunmektedir. Oysa istisnalar haric, gozluk cercevelerinin ortalama 2 yılda bir, camlarının ise yılda bir yenilendiği duşunulurse kontakt lenslerin maliyeti gozluğunkine hemen hemen denk gelmektedir.
İki gozundeki kırma kusuru arasında 2,5-3 dereceden fazla fark bulunan hastalara gozluk recete edilirken gorme netliği bozulacak dahi olsa, numaralar arasındaki fark duşurulmek zorundadır. Cunku gozluk camları numaralarına gore goruntuleri belli oranda buyutmekte, ya da kucultmektedir. Ornek verecek olursak, bir hastanın sağ gozundeki bozukluk +2 derece, sol gozundeki bozukluk ise +7 derece camla duzelse de, bu numaralarda gozluk kullanamayacaktır. Cunku bir gozuyle gorduğu goruntunun boyutu, diğer gozuyle gorduğune gore cok daha buyuk olacak ve hasta cift gorecek, rahatsız olacaktır. Bu hasta gozluk takmak istediğinde sol gozune +7 yerine, en fazla +5 numara cam yazılabilecek, bu sefer de hasta o gozuyle net goremeyecektir. Kontakt lensler icin ise boyle bir sorun soz konusu değildir. Bozukluk numaraları arasında buyuk fark olan iki gozde dahi kontakt lensler sayesinde net ve rahat goruş elde edilebilmektedir.
Keratokonus gibi, gormenin gozlukle duzeltilmesi mumkun olmayan hastalıklarda kontakt lenslerle tatminkÂr netlikte bir goruş sağlamak mumkundur.
Sporcular ve meslekleri gereği gozluk kullanmaları cok zor olan kişilerde kontakt lensler tercih edilmektedir.
Renkli lens takmak isteyen, fakat aynı zamanda goz bozukluğu da olan kişiler icin numaralı renkli kontakt lensler net goruşun yanında kozmetik fayda da sağlamaktadır.

KONTAKT LENSLERİN DEZAVANTAJLARI

İlk takıldığında kontakt lenslere alışmak zor olabilir. Yumuşak kontakt lenslere alışmak genellikle daha kolay olmakla birlikte, sert lenslere alışmak zaman almaktadır.
Kontakt lens kullanımı ozel dikkat ve titizlik ister. Lenslerin her akşam gozden cıkartılması ve saklama solusyonuna koyulması, suresi dolan lenslerin yenileriyle değiştirilmesi asla ihmal edilmemelidir.
Kontakt lens kullanan kişilerin goz sağlıkları konusunda daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Gozlerinde yanma, batma, kaşıntı, ağrı, kızarıklık gibi şikÂyetler geliştiğinde doktora başvurmakta gecikmemelidirler. Bu tip şikÂyetler ozellikle kontakt lens kullanıcılarında gorulen ve ciddi sorunlara yol acabilen enfeksiyonların habercisi olabilmektedir.
Kontakt lens kullanıcılarının yedeklerinde bir gozlukleri olmalıdır. Bazı durumlarda, ormeğin gozlerde iltihap olması durumunda, kontakt lens kullanımı sakıncalıdır. Bu gibi durumlarda kişi gecici bir sure icin de olsa, gozluk takmak durumunda kalacaktır.
Kontakt lensler bazı gozlerde kuru goz yakınmalarına neden olmaktadır. Bu kişilerin ilave gozyaşı damlaları kullanması gerekmektedir.

[h=2]İzmir Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]