En sık gorulen konjenital (doğumsal) enfeksiyon olup A.B.D verilerine gore yılda 20.000 – 30.000 bebek konjenital CMV enfeksiyonu ile doğmaktadır. Bu enfeksiyonun yaygınlığı toplumdan topluma değişmektedir. Turkiye de ise konjenital CMV enfeksiyonlu bebeklerle ilgili yayınları cokluğuna karşın hastalığın sıklığı hakkındaki bilgilerimiz yetersizdir.
Sitomegalovirus enfeksiyonun her yaş grubunda gorulmektedir. Enfekte gebelerin bu enfeksiyonu bebeklerine bulaştırmaları sonucu konjenital CMV enfeksiyonlu bebekler doğmaktadır. Gebe kadının CMV ile enfekte olma zamanı enfeksiyonun ortaya cıkışını etkilemektedir. Enfeksiyon doğuma yakın zamanda gecirilmiş ise bebeğin CMV ile enfekte olma şansı o olcude artış gostermektedir.
Sitomegalovirus enfeksiyonu yenidoğan donemin en onemli enfeksiyonudur. Enfeksiyonlu doğan bebeklerin %10 unda etken CMV ‘dir. Enfekte bebeklerin %85-90 ise doğumda gayet sağlıklı gorulmektedir. Bu bebeklere asemptomatik (belirtisi olmayan) bebekler olarak tanımlamaktayız. Yeni doğan bebeklerin %10-15 inde ise bircok organ tutulumuna ait belirtiler mevcuttur. Bu bebekler konjenital CMV ‘li hastalar olarak tanımlanmaktadır.
Bu bebeklerde ;
Sarlık
Karaciğer, dalakta buyume
Başın ufak oluşu (mikrosefali)
Epileptik nobetlerin yanısıra
Duşuk doğum ağırlıklı bebek
Premature doğum gorulebilir.
Enfekte bebeklerin buyuk bir kısmında ise başlangıcta hicbir belirti yoktur. Sağlıklı bebek olarak değerlendirilir. Maalesef ilerleyen aylarda ciddi belirtiler ortaya cıkabilir.
Bu belirtiler;
İşitme kaybı
Gorme kaybı
Başın ufak oluşu
Gelişme geriliği
Epileptik nobetler
Zeka geriliği
Kas zayıflığı
Koordinasyon bozukluğu olarak ozetlenebilir.
Her yaşta gorulen bu hastalığın bulaşımı bir cok yolla olmaktadır.CMV enfeksiyonu olan şahıs virusu vucut sıvıları ile bulaştırır.
İdrar
Tukruk
Kan
Gozyaşı
Semen
Anne sutunde virus bulunmaktadır.
Hastalık gebelikte anneden bebeğe gecebilir. Bu bebekler konjenital CMV’li bebekler olarak tanımlanmaktadır.
Bebek enfeksiyonu anne karnında almamış olabilir.Bu durumda enfekte annenin vucut sıvıları veya bebeğin bakımıyla ilgilenen şahısların vucut sıvıları ile bebeğe bulaşma olabilir.Diğer bir bulaş yolu enfekte annenin sutu ile enfeksiyonun bebeğe gecişidir.
Enfeksiyonun laboratuvar tanısı;
İdrar
Kan
Tukurukten alınan numuneler değerlendirilmektedir. Genellikle 2-3 haftada laboratuvar sonucları alınabilir.
Tanı konulan vakalarda suratle tedaviye başlanmalıdır. Konjenital CMV ‘li bebeklerde erken tanı ve tedavi son derecede olabilir. Tanı konulan vakalarda suratle antiviral tedavi uygulanır. Bugun en yaygın olarak kullanılan 2 antiviral ajan mevcuttur.
Ganciclovir
Valganciclovir
Gancilovir 6 mg/kg/ gun , damar yoluyla gunde 2 kez 6 hafta sure ile uygulanır.
Valganciclovir 16 mg/kg/gun olacak şekilde ağızdan uygulanır.Kullanım suresi 6 hafta 6 ay olarak planlanır.
Antiviral tedavi ile birlikte bebeklerin;
Norolojik gelişmesi
İşitme testleri
Goz takipleri ve gelişimleri yakından takip edilmelidir.
CMV enfeksiyonunda esas sorunun enfekte annelerin izlemlerinin gerektiği şekilde yapılmamasıdır.
Diğer bir sorun konjenital CMV enfeksiyonu ile doğan bebeğin tanısındaki gecikme ve bunun sonucunda tedavide yaşanan sıkıntılar.Calışmalar gostermiştir ki erken tanı konan ve tedaviye başlanan vakalarda işitme hasarı onlenebilmektedir.
Ulkemizde yenidoğan doneminde işitme testlerinin rutin olarak uygulanması sevindiricidir.Bebeklerin işitsel gelişimi takipleri bu testlerin yardımı ile yapılacaktır. Konjenital CMV enfeksiyonu tanısı konan bebeklerde antiviral tedavisinin erken başlanması ile birlikte işitme kaybı
onlenebilmekte ise de asemptomik bebeklerde tanı ve tedavideki gecikmeler işitme kaybını onleyememektedir.
Sonuc olarak konjenital CMV enfeksiyonu ulkemizde de ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir.Erken tanı ve etkili antiviral tedavinin başarılı olacağı şuphesizdir.
Anahtar kelimeler;
Konjenital CMV enfeksiyonu
Doğumsal CMV enfeksiyonu
İşitme kaybı
Gorme kaybı
Mikrosefali
Epileptik nobetler

Prof.Dr.Nuran Gurses
Cocuk ve Cocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]