"Kalın Bağırsak Kanseri"
İnce bağırsak karnın sağ alt kadranında biter ve KOLON denilen kalın bağırsak başlar. 120 cm uzunluğunda olan kalın bağırsağın sağ kısmına Cıkan Kolon, orta bolumune Transvers Kolon ve soldaki kısmına İnen Kolon denilir. Son 30-40cm. lik kısmının ust bolumu Sigmoid, en altda kalan kısmına da Rectum denir, ve Anus (makat) ile sonlanır.
Kolon kanseri oldukca sık rastlanan bir kanser cinsidir. Erkeklerde akciğer ve mide kanserinden sonra ucuncu sıklıkta kadınlarda ikinci sıklıkta karşılaşılmaktadır. 47-70 yaşları arasında daha sık karşılaşılır. Dunya genelinde en sık karşılaşılan kanser cinsi olarak kabul edilmektedir. Yılda 900.000 kişinin bu hastalığa yakalandığı bildirilmektedir.
Laporoskopik ve Acık Kolon Ameliyatı
Laporoskopik kolon ameliyatları kolon kanserinin bulunduğu tum bolgeler icin fevkalade etkili kullanılmaktadır. Acık karın cerrahisi de kolon kanserlerinde kesin sonuc alan girişimlerdir. Laporoskopik cerrahide, hastanın karın adeleleri korunduğu icin hastanın
hastanede kalma suresinin azalması ve işe erken donme, ağrısız donemin daha cok olması, Ameliyat yerinde fıtık gelişmemesi ve kozmetik gorunum gibi avantajları vardır. Eğer hastalık kolon duvarı dışına cıkmışsa cevre dokuların ve lenf bezlerinin temizlenmesi Laporoskopik cerrahide cok geniş ve emniyetle gercekleştirilmektedir. Ameliyat da hastalıklı bolge sınırları geniş tutularak cıkarılır ve daha sonra kolon iki ucu birbirine dikilerek butunluğu yeniden sağlanmaktadır.
Kolon kanserinin kolon pasajını tam tıkadığı durumlarda ameliyata acil olarak girilir. Bu şartlarda kolon icindeki dışkıları temizleme imkanı olmadığından kolonun bir ucu Karnın duvarına dikilerek kolon pasajının dışarıya doğru akması sağlanır. Buna kolostomi denilmektedir. Eğer hastanın durumu musaitse bu mudahale sırasında kolon kanser kitlesi cıkarılır ve alt uc kapatılır. 3 ay gectikten sonra kanın duvarındaki bağırsak ağzı ameliyatla karnın icine alınır ve bağırsağın diğer ucu ile pasajın devamlılığı tekrar sağlanır.
Tedavi
Kolon kanserinde de ideal tedavi Cerrahi Mudahale ile kitlenin ve cevre dokuların cıkarıl- masıdır. Eğer kanser kalın bağırsak duvarını aşmamışsa Ameliyat tek başına yeterli kabul edilebilir. Kemoterapi ve Radyoterapi daha cok ileri evre kolon kanserlerinde rutin uygulan- maktadır. Son nesil bazı kemoterapi ilaclarının onkoloji uzmanı denetiminde kullanılması yarar sağlayabilmektedir.
Teşhis
Yapılan rutin laboratuar tetkiklerinde mutlaka dışkıda gizli kan istenmelidir. Bu hayat kurtaran bir davranıştır. Eğer dışkıda gizli kan varsa mutlaka kolonoskopi (kalın bağırsağın Endoskopik alet ile incelenmesi) yaptırılmalıdır. Eğer bir tumor saptanırsa bu erken evrede teşhisi sağlayacağı icin 5 yıllık sağ kalım suresi % 100 olacaktır, ozetle cok onemlidir.
Gecikmiş ve tumorun bağırsak adelesini tuttuğu durumlarda bu oran % 60dır. Diğer organ kanserlerinde gorulduğu gibi erken teşhis mutlak hayat kurtarıcı olmaktadır. Riskli durumlarda yılda bir kez, risk taşımayan durumlarda 3-4 yılda bir kolonoskopinin yapılması ancak her durumda sık dışkıda gizli kan aranması onemlidir. Kolonoskopi de bir kitle izlenirse oradan biyopsi yapılır ve kitlenin kanser olup olmadığı, kanserse cinsi tayin edilir.
En sık karşılaşılan kolon kanser cinsi Adenkarsinom'dur (%90). Karnın tomografik tetkiki yapılacaksa, bağırsakları gorunur hale getiren ilac verilerek cekildiği durumlarda, kolon duvarında oluşabilecek kanser kitleleri gorulmektedir. Gelişmiş tomografiler cok hızlı kesit aldıkları icin guvenilir sonuc vermektedir. Tomografi ile yuksek radyasyon alınacağı akılda tutulmalı ve mutlaka iyi bir merkez de cekilerek gereksiz tekrarlardan kacınılmalıdır.
Kimlerde Daha Sık Gorulur
İleri yaş ve erkeklerde daha sıktır. Yaşam şekli ve alışkanlıkların kolon kanserini tetiklediği belirtilmektedir. Fizik aktivitenin azaldığı, yağlı gıdaların, fazla acı-baharat kullanılan gıda alışkanlığının, kırmızı etin, alkolun, sigara icmenin kolon kanseri riskini artırdığı gozlenir.
Kolon kanserlerinin buyuk kısmı genetik ile ilgili değildir, ancak kolon kanseri olan hastanın birinci derecede kan bağı yakınlarında gorulme sıklığı 2-3 misli artmıştır. Crohn hastalığı ve Kolitis Ulseroza hastalığı gibi bağırsak ic duvarında ciddi harabiyet oluşturan hastalıklarda da kolon kanseri riskini arttırır. Genc yaşta gorulen ailevi poliposis ( kolonda yaygın poliplerin varlığı ) cok ciddi bir tehlikedir. Erken devrede yaygın kolon kanserine ve cok ağır bir kliniğe yol acar. Bu hastalarda teşhis konulduğunda butun kolon un ameliyatla cıkarılması gerekmektedir.
Kolon Kanserinin Belirtileri
Yukarıda belirtildiği gibi kolonun bir cok bolumu bulunmaktadır. Kanser kitlesi hangi kan veya tetkiklerde dışkıda gizli kan bulunmasıdır. Hastada kansızlık gelişir. Belli bir yaşta gelişen kansızlıkta mutlaka kolon tetkik yapıp kanser olup olmadığı araştırılmalıdır, kişi de bağırsak alışkanlıklarında bir değişiklik meydana gelirse akla gelmelidir. Genellikle kabızlık oluşturur ve bağırsak bunun ustesinden gelebilmek icin ishale cevirir. Bulantı, hazım sorunları, kusma, kilo kaybı gibi belirtilerde oluşabilir.
Eğer kolonda gelişen kanser ileri aşamaya gelmişse, bu defa bağırsak pasajını tam tıkayarak, bağırsak tıkanmasına neden olur. Hastanın karnında şiddetli ağrı meydana gelir ve bağırsaklarda aşırı gaz ve dışkı birikmesine bağlı olarak karın şişer. Bu acil cerrahi mudahaleyi gerektiren cok ciddi bir durumdur.

[h=2]İzmir Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]