Guney Amerika yerlileri tarafından aclık hissini bastırmak ve zihin aktivitelerini hızlandırmak icin kutsal ve buyulu bir bitki olduğuna inandıkları koka bitkisinin yaprakları tuketilirmiş. Uzun yıllar sonra Avrupalı bilim adamları tarafından koka yapraklarında kokain elde edilmeye başlanmıştır. Bağımlılık yapıcı etkisi tek kullanımdan sonra bile başlayabilmektedir.
Kokain beyinde haz merkezini aktive ederek etki gosterdiğinden kişi yaşamış olduğu bu deneyimi tekrar tekrar yaşamak ister ve ilk kullanımdan sonra dahi psikolojik bağımlılık gelişebilmektedir. Tekrarlayan kokain kullanımı sonrasında ise fiziksel bağımlılık gelişmektedir.
Kişi ilk denemede yaşamış olduğu hazzı hicbir zaman elde edememekte ve beyin her kullanımda aynı hazzı elde edebilmek icin giderek fazla miktarda ve sık aralıklarla bu maddeyi istemektedir. İlk deneyimde yaşanan hazzın aksine her deneme sonrasında kişi daha şiddetli cokkunluk donemi yaşamakta ve bir muddet sonra normal yaşamdan (yemek yemek, su icmek, arkadaşlarla sohbet vb.) aldığı hazzı bile alamamakta tum hayatını kokaine gore şekillendirmektedir.
Kokain guclu bir ağrı kesicidir aynı zamanda kucuk dozlarda enerji, zinde kalma, zihinsel performansta artış sağlayan uyarıcı bir maddedir. Doping etkisi nedeniyle performansı arttırmak icin bazı sporcular tarafından kullanıldığı bilinmektedir.
Kokain etkisi cok hızlı başlar ve kullandıktan sonra hızlı bir şekilde bağımlılık potansiyeli olan bir maddedir. Kişi yaşamış olduğu doping etkisini defalarca yaşamak ister ancak hicbir zaman ilk kullanımda ki etkiye ulaşamadığı icin giderek artan miktar ve sıklıkta kullanmaya başlar. Kokain kullanımına bağlı sıkıntı hissi, gerginlik, sinirlilik, saldırganlık gorulebilmektedir, yuksek dozlarda burun kanmaları, kalp krizi, damar tıkanıklarına, epilepsi nobetleri ve beyin kanamalarına neden olduğu saptanmıştır.
Kokain kullanımı sırasında yaşanan haz verici etkilere rağmen kullanımdan 1 saat sonra cokkunluk donemi denen bir doneme girilir bu donem mutsuzluk, keyifsizlik, sıkıntı hissi, aşırı uyuma isteği ile kendini gosterir kişiler bu donemi cehenneme girme hissi olarak tanımlamaktadır.
Kokain bağımlılığı sonrasında kişilerin sosyal ve mesleki işlevselliği bozulmakta, maddi kayıplara neden olmakta ve bir muddet sonra maddi yetersizlikler nedeniyle bağımlılar diğer maddelere yonelebilmektedir.
Kliniğimizde kokain bağımlılığı tedavisinde yaklaşık 1-2 hafta suren detoks tedavisi ve yoksunluk belirtilerinin ilaclarla kontrol altına alınmakta. Hastanın maddeyi kullanma nedenlerinin farkına varması sağlanmakta, maddeye yonlendiren riskli durumlara karşı acil mudahale planları oluşturularak madde isteği ile baş etme becerilerinin kazandırılmakta ve aileler bağımlılık konusunda eğitimlerden gecirilmektedir.
KOKAİN AŞISI
Son yılllarda geliştirilen ve kullanılmaya başlayan kokain aşısı yapılan calışmalarda etkili olabilieceği bulunmuş ve ulkemizde de kullanılmaya başlanmıştır. Geliştirilen aşı tedavisi ile 3 aylık koruma sağlanmakta, yaklaşık 1 yıl boyunca 3 ayda bir kas ici yapılan enjeksiyon ile kokain bağımlısı hastalarda etkinliği kanıtlanmıştır. Ulkemizde de bu tedavi metodunun kullanılması icin izin verilmiştir.

[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]