Kronik akciğer hastalıkları en sık rastlanılan hastalıklar arasındadır. KOAH yani kronik obstruktif akciğer hastalığı (kronik bronşit, amfizem, astım) halk dilindeki adıyla "kronik bronşit", "muzmin bronşit" akciğerlerdeki bronşların daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanmasına yol acan suregen bir hastalıktır. Kronik Kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) olum nedenleri arasında beşinci, uzun sureli ozurluluk nedenleri arasında ikinci sırada gelmektedir. Ozellikle sigara tiryakiliği KOAH’ın en onemli sebeplerinden biridir. Kistik fibroz hastalığı ise konjenital bir bozukluktur. Doğumdan itibaren akciğerlerin temiz kalmasını sağlayan salgı bezlerinin ince ve akışkan olan sıvısı, bu hastalıkda daha fazla yoğunlaşarak akıcılığı azalır. Oksurukle balgam cıkarmayı gucleştiren bu rahatsızlık, kucuk hava yollarının tıkanmasına yol acar. Bu da solunum zorluğu, oksuruk, hırıltı, zaturre, bronşit gibi hastalıklara neden olur.
Pulmoner rehabilitasyon tum bunlarla beraber sigarayı bırakan hastaların daha cabuk reabilite olmasını sağlar. Uygulanan bu yontemle sigarayı bırakanlarında ciğerlerinde biriken sigara artıkları kısa surede temizlenir.
Bu hastalar uzun sureli ilac tedavileri kullanmakta olup bu ilacların etkileri sınırlıdır. Son yıllarda bu hastalarda ilac tedavilerine ek olarak yeni tedaviler geliştirilmiş ve solunum rehabilitasyonu (pulmoner rehabilitasyon) uygulamalarına ağırlık verilmeye başlanmıştır.
Pulmoner rehabilitasyon kronik akciğer hastalığı olan kişilerde fonksiyonel kapasiteyi maksimuma cıkarmak icin uygulanan ilac dışı tedavilerin tamamını icerir. Bu hastalarda hava yolunun kısıtlanması solunum sıkıntısı, endişe, korku ve kronik yorgunluğa yol acar. Yeterli oksijen alabilme cabası solunum kaslarını aşırı yorarak kişiyi halsiz ve gucsuz bırakır. Uzun suren solunum sıkıntısı hastanın gunluk aktivitesini azaltarak egzersiz kapasitesini duşurmekte ve gunluk yaşamında bağımlılık yaratmaktadır. Pulmoner rehabilitasyon, kullanılan ilacların etkilerinin yetersiz kaldığı bu gibi durumlarda son derece faydalı olmaktadır.
Pulmoner rehabilitasyon programına en sık kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) olanlar alınmakla birlikte astım, bronşektazi, kistik fibrozis, ve solunum sıkıntısı yaratan diğer bir cok kronik akciğer hastalığı bu programa dahil edilebilir.
Pulmoner rehabilitasyon uygulamaları ile kronik olarak solunum sıkıntısı olan hastaların gunluk yaşantıları icerisinde hareketlilik duzeylerini artırmak, aktif solunum teknikleri ve solunum egzersizler ile etkili solumayı ve oksurmeyi oğretmek, solunum yetmezliği ataklarını ve hastaneye yatış sıklığını azaltmak amaclanır.
Nasıl yapılır?
Goğus hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilen ve kronik solunum sıkıntısı nedeniyle pulmoner rehabilitasyon endikasyonu konulan hastaya ilk olarak solunum fonksiyon testi ve aerobik egzersiz testi yapılır. Hastaya solunum fizyoterapisti tarafından ceşitli fiziksel terapi yontemleri (bronşiyal hijyen, aktif solunum teknikleri, etkili oksurme, bronşiyal drenaj, postural drenaj) uygulanır ve solunum teknikleri, gevşeme teknikleri oğretilir. Ek olarak hastaya solunum fonksiyonları duzeyine gore solunum kasları ve genel vucut kondusyonu icin egzersiz programı cizilir. Hastalara gun aşırı 30 seanslık toplam 2 ay surecek bir program uygulanır. Bu programın her aşamasında hasta kontrol altında tutulmakta ve egzersizleri bu iş icin geliştirilmiş ve hastanın kalp, kan oksijen duzeyi ve tansiyon gibi yaşamsal verilerini kontrol eden ozel egzersiz cihazları ile gercekleştirilmektedir.
Pulmoner rehabilitasyonda yeni geliştirilen tedaviler nelerdir?
Yeni geliştirilen cihazlar ile eskiden fizyoterapist tarafından yapılan ve uzun zaman alan işlemler artık bilgisayar kotrollu cihazlar ile son derece etkili ve hızlı bir şekilde yapılmaktadır. Geliştirilen en yeni tedavilerden biri goğus duvarına yuksek frekanslı titreşim uygulayarak akciğerlerin bronşlarında biriken ve havayolunu tıkayan salgıların dışarı atılmasını kolaylaştıran cihazdır. Bu yontemde hasta bu iş icin geliştirilen yeleği giyer ve cihaz hava yardımı ile yeleği giyen hastanın goğus duvarını şiddetli bir şekilde titreştirir. Bu sayede hasta bronşlarını tıkayan salgıları kolayca dışarı atar. KOAH ve kistik fibroz dahil hemen hemen tum kronik akciğer hastalarında kullanılabilen bir yontemdir. Bu tedavi dışında hastanın soluk alırken akciğerine hava gonderip, soluk verirken havayı emen ve oksurmeyi kolaylaştıran cihazlar da son birkac yıldır kullanıma girmiştir.
Pulmoner rehabiltasyon maliyetli bir tedavi midir?
Yeni yontemler dahil bu tedavilerin tamamına yakını Sosyal Guvenlik Kurumu (SGK) tarafından odenmekte ve hastalara ek bir maliyet getirmemektedir.
Geleneksel pulmoner rehabiltasyon yontemleri ve geliştirilen yeni cihazlar ile kronik akciğer hastalarında solunum sıkıntısının azalması, hastaneye başvuru sayısının azalması, kan oksijen duzeyinde artma, genel kondusyon artışı, yaşam kalitesinde artış, gerginlik ve depresyon duzeyinde azalma, kendine guvenin artması gibi cok olumlu sonuclar elde edilmektedir.




[h=2]İstanbul Fizik Tedavi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]