Kleptomaninin başlıca ozelliği, kişinin kendi yararı ya da maddi değeri nedeniyle olmaksızın, birden cok kez, bir şeyler calma durtulerine karşı koyamamasıdır. Calınan nesneler sıklıkla el altından geri getirilir ya da gizlice muhafaza edilir. Kleptomanisi olan bireyler genellikle durtusel olarak caldıkları nesnelerin parasını odeyebilecek durumdadır. Diğer durtu kontrol bozuklukların da olduğu gibi, kleptomanide de eylem gercekleştirilmeden once gittikce artan gerginlik , eylemi takiben haz ve gerginlikte azalma belirgindir. Eylem sırasında sucluluk hissi, vicdan azabı ve depresyon olabilir. Calma planlanmamıştır ve işin icinde başka kişiler yoktur. Bir cok defa tutuklanmak nedeniyle acı cekmiş ya da gururlarını incitmiş olsalar da, kleptomanik kişiler tutuklanabilecekleri olasılığını duşunmezler. Kleptomanlar hırsızlık sonrasında sucluluk ve anksiyete hissedebilir, ancak ofke ve intikam alma isteği yoktur. Bundan başka kişinin amacı nesneyi calmaksa tanı kleptomani değildir. Kleptomani de calma eyleminin kendisi amactır. Bu tanının olcutleri Tablo 2'de gosterilmiştir.
Tablo 2. Kleptomani icin tanı olcutleri
A. Kişisel kullanım ya da parasal değeri icin gereksinilmeyen nesneleri calmaya yonelik durtulere tekrar tekrar karşı koyamama.
B. Hırsızlık girişiminde bulunmadan hemen once giderek artan bir gerginlik duyumunun olması.
C. Hırsızlık girişimi sırasında haz alma, doyum bulma ya da rahatlama sağlama.
D. Kızgınlığını gostermek ya da intikam almak icin calma girişiminde bulunulmaaktadır ve bu bir hezeyan ya da hallusinasyona yanıt değildir.
E. Calma, Davranım Bozukluğu. bir Manik Epizod ya da Antisosyal Kişilik Bozukluğu ile acıklanamaz.
Tablo, Amerikan Psikiyatri Birliği: Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Dorduncu Baskı, (DSM-IV), Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 1994’ten ceviren Koroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1994'ten yayıncının izni ile kullanılmıştır.
Kleptomani 19. yuzyılın erken donemlerinde anlamsız bazı şeyleri calma hastalığı olarak tanımlanmıştır. "Kleptomaniac" 1838 yılında Esquirol ve ark. tarafından, değersiz nesneler calmakta usta olan kişilerin davranışını tanımlamak icin kullanıldı. Hastalık 150 yıldan fazla zamandan beri tanınmasına karşın, kleptomani ile ilgili iyi duzenlenmiş bir calışma henuz yapılmamıştır. Ayrı bir tanı grubu olarak ilk kez ICD-9 ve DSM-lll'de tanımlanmıştır. Daha sonra DSM-lll-R ve son olarak DSM IV'de başka yerde sınıflandırılmamış durtu kontrol bozuklukları arasında yer almıştır. ICD-10'da ise "alışkanlık ve durtu bozuklukları" arasında yer almaktadır.
Hastalığın toplumda gorulme oranı %0.6 olarak tahmin edilir. DSM-IV'e gore dukkan hırsızlarının %5'den daha azında kleptomani vardır. Kleptomanik kişilerin utanmaları nedeniyle hastalıklarını gizlemeleri, ayrıca coğu dukkan hırsızının yakalanamaması nedeniyle, kleptomani sıklığı bugun duşunulduğunden daha fazla olabilir. Hastalığa sahip olan kadınların sayısı erkeklerden fazla olmakla birlikte, bu yukseklik yoruma acıktır. Bunun nedeni hırsızlık yaparken yakalanan kadınların psikiyatrik değerlendirme icin erkeklerden daha fazla sevk edilmesi olabilir. Oysa erkekler genellikle hapse yollanır. Bundan başka, kadınların, durtu kontrol bozukluğunun, kleptomani, trikotillomani gibi daha az agresif alt gruplarına, erkeklerin ise, aralıklı patlayıcı bozukluk, piromani, patolojik kumar oynama gibi daha fazla şiddet ve agresyon iceren alt gruplara sahip olduğu soylenir. Kadınlarda hastalığın başlangıc yaşı 35, erkeklerde ise 50 yaş civarındadır. Semptomların başlangıcından ilk incelemeye kadar gecen sure sıklıkla yıllarca surer.
[h=2]İstanbul Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]
Kleptomani (calma hastalığı)
Sağlık0 Mesaj
●32 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Sağlık
- Kleptomani (calma hastalığı)