Gunumuzden milyonlarca yıl once oluşmuş olan Himalaya Dağları ’nın bir parcası olan Everest Dağı, yıllar icinde zirveye cıkmaya calışırken hayatını kaybeden kişiler nedeniyle kucuk bir mezarlığa donuştu ancak aralarında Turk dağcıların da bulunduğu pek cok isim deniz seviyesinden binlerce metre yukarıda bulunan zirveye cıkmayı başardı. Gelin Everest Dağı nerede, yuksekliği ne kadar gibi merak edilen sorulara yakından bakalım.
En merak edilen soru ile başlayalım: Everest Dağı nerede, hangi ulkede? Gunumuzden 27 milyon yıl once oluşan Himalaya Dağları ’nın bir parcası olan Everest Dağı, 28 derece kuzey enlemi ile 87 derece doğu boylamında bulunuyor. Hangi ulkede olduğu sorusunun ise net bir yanıtı yok cunku dağ tam olarak Cin ile Nepal sınırında bulunuyor. Cin ’in Tibet bolgesinden Everest Dağı ’nın tamamı gorulurken Nepal tarafından bakıldığında gorulen Cangtse, Khumbutse, Nuptse ve Lhotse dorukları nedeniyle tam bir goruş sağlanmamaktadır.
Peki Everest Dağı kac metre? Everest Dağı hakkında calışmalar yapıldığı ilk gunden beri farklı uzunluklardan bahsedilmiştir. Bu olcum sonuclarına gore dağ bazen daha kısa, bazen daha uzun cıkmıştır. 2020 yılında Cin ve Nepal tarafından resmen kabul edilen verilere gore Everest Dağı ’nın yuksekliği 8848 metredir. Zirvenin buzul yapısını ve kuresel iklim değişikliğini duşunursek belki yıllar icinde bu veri de değişecektir.
Everest Dağı adı nereden geliyor?
Everest Dağı ’nın Tibetce adı Comolungma, Nepalce adı Sagarmāthā şeklindedir. Dağın bugun bildiğimiz adı ise bolgenin yerlileri tarafından değil, somurgeciler tarafından verilmiştir. Hindistan ’ın İngiliz somurgesi olduğu donemde Kadastro Genel Muduru olan Andrew Waugh, bu dağ icin İngilizce bir isim konulmasını istemiştir.
Andrew Waugh, Londra Kraliyet Coğrafya Cemiyeti'ne kendisinden onceki mudur olan George Everest ismini onermiştir. Konu hakkında pek cok itiraz yapılmasına rağmen Cemiyet, 1865 yılında bu ismi kabul etmiş ve bu dağı Mount Everest olarak duyurmuştur. Yıllar icinde bu isim yine itirazlar yapılmasına rağmen tum dunya tarafından kabul edilmiştir.
Everest Dağı kac derece, hava durumu nasıl?
Everest Dağı o kadar yuksek ki atmosferin yere en yakın olan tabakası olan troposferi bile geciyor. Oksijen eksikliği nedeniyle yuz kilometre hızı aşan ruzgarlar oluşuyor ve sıcaklık eksi 70 dereceye kadar duşebiliyor. Tahmin edebileceğiniz gibi bu koşullarda altında ne bitki yetişiyor ne de bir hayvan hayatta kalabiliyor.
Bolgenin iklimi gereği yaz aylarında Everest Dağı ’na yağmur yağar ve sıcaklık biraz duşer. Ancak bu sıcaklık duşuşunun etkisi kotu olur cunku eriyen kar ve buz yığınları cığ halinde duşer. Yağan yağmurlar hem bir sonraki donem icin buzulları besler hem de buyuk buz canakları oluşmasını engeller.
Everest Dağı ’nda yaşayan hayvanlar ve bitkiler:
Everest Dağı ’nın 6480. metresine kadar bir tur yosun yetişir. 5500. metreye kadar arenaria adlı bir bitkiye rastlanır. 6700. metreye kadar bir tur siyah orumcek yaşayabilir. 7900. metreye kadar Hint kazı ve sarı gagalı dağ kargası gorulmuştur. 4300. metreye kadar Himalaya kara ayısı ve bir tur kucuk panda gorulmuştur.
Tum bu verilerden anlaşılacağı uzere dunyanın en yuksek dağı bile tam anlamıyla ıssız değildir. Daha alcak bolgelerde insan, hayvan ve bitki bulunmaktadır. 1953 yılında George Lowe kanıtlayamasa da Everest Dağı zirvesinde kazlar gorduğunu soylemiştir. 1993 - 2018 yılları arasında incelenen uydu goruntulerinde, daha once cıplak olduğu duşunulen bolgelerde bitki oluşumlarına rastlanmıştır.
Binlerce metre yukseklikte yaşayabilen Himalaya kara ayısı ve kucuk panda turlerinin yanı sıra uzun yıllar tırmanışlarda yuk taşıma amacıyla kullanılan bolgeye ozel bir tur olan yaklar da kalın kurkleri ve geniş akciğerleri ile dağın yuksek bolgelerinde hayatta kalabilirler. Yine yuksek kesimlerde kar leoparı ve onun avı olan Himalaya tahrı adı verilen bir tur keci gorulmuştur.
Everest Dağı ’na tırmanış kac gun surer? İlk başarılı deneme epey zorlu gecti:
Everest Dağı ’na tırmanma hayalleri ilk kez 1904 yılında başladı. 1921 yılında yapılan ilk denemenin amacı zirveye tırmanmak değil, jeolojik araştırma yapmaktır. 1922, 1924, 1930, 1950 yıllarında Everest Dağı zirvesine tırmanma denemeleri yapılmasına rağmen hicbiri başarılı bir şekilde sonuclanmadı ve deneyenlerden hayatını kaybedenler oldu.
1953 yılında John Hunt, İngiliz Kraliyet Coğrafya Derneği ’nin desteği ile iki ekip kurdu. 26 Mayıs gunu guney zirvesine ulaşmalarına rağmen ilk ekibin oksijen destek unitelerindeki sorunlar nedeniyle ilerleyiş durmuştur. Edmund Hillary ve Tenzing Norgay ’dan oluşan ikinci ekip, 29 Mayıs 1953 gunu saat 11.30 ’da Everest Dağı zirvesine ulaşmayı başarmışlardır.
Everest Dağı ’na cıkmak bugun yaklaşık iki ay suren bir surectir. Bu sure dinlenme kamplarında verilen uzun molaları da kapsar ve hava koşulları iyi olursa uc haftada da tırmanılabilir. Everest Dağı ’na yapılan en hızlı tırmanış 26 saatlik bir rekorla Kilian Jornet tarafından gercekleştirilmiştir.. Zirveden aşağı inmek ise yaklaşık uc gun surer.
Everest Dağı ’na cıkan ilk Turk dağcı:
Everest Dağı ’na Turk dağcıların cıkma sureci 1995 yılında başladı. Everest Dağı ’nın zirvesine 17 Mayıs 1995 tarihinde cıkan ilk Turk dağcı Ali Nasuh Mahruki olmuştur. 22 Temmuz 2005 tarihinde Everest Dağı ’na tırmanan ilk Turk kadın dağcı ise Eylem Elif Maviş Koc olmuştur.
Everest Dağı ’nda kac kişi oldu, cesetler neden alınamıyor?
Everest Dağı ’na tırmanırken olduğu bilinen ilk kişi 1924 yılında bunu deneyen George Mallory olmuştur. Mallory ’nin cesedi ancak 1999 yılında bulunabilmiştir. Everest Dağı ’na tırmanmaya calışırken en az 235 kişi olmuştur. Bu sayı cok daha fazla olabilir cunku dağa yapılan tum tırmanışlar kayıtlı değil.
Everest Dağı ’na yapılan tırmanışlar soğuk hava ve yetersiz oksijen nedeniyle son derece riskli. Tırmanış sırasında en ufak bir ağırlık bile buyuk bir risk yarattığı icin olen kişiler coğu zaman oldukları yerde bırakılıyor. İniş sırasında şartlar uygunsa cesetler alınıyor ancak bazen yetkilerin yardımıyla cok uzun zaman sonra bu cesetlerin alındığı ve hatta alınamadığı bile olmuştur.
Heybetiyle gorenleri buyuleyen dunyanın en yuksek dağı Everest Dağı nerede, yuksekliği ne kadar gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu eşsiz dağ hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. İmkanınız olsa Everest Dağı ’na cıkmak ister miydiniz? Duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.