Parazit hastalıgıdır. İnsanlar arasında “kopek kisti” diye de bilinir. Olgun parazit; kurt, koyun, kopek gibi hayvanların bağırsaklarında yaşar. Parazitin yumurtası kurt, koyun, kopek gibi hayvanların dışkısı ile dışarıya atılır. Parazitin evriminde ara konak olarak rol oynayan kucukbaş ve buyukbaş hayvanlar bu parazit yumurtası bulaşık gıdaları (ot,su..) yiyince yumurta onların bağırsaklarına gecer ve bağırsakta kurtcuk acığa cıkarak, kan dolaşımına karışır ve vucudun değişik yerlerinde, en sık da karaciğerde yerleşerek giderek buyuyen kistler meydana getirir. Buna hidatik hastalık diyoruz.
Parazit uremesi ve ortaya cıkması nasıl?
Bu kistlerin icinde binlerce parazit oluşturacak kurtcuklar mevcuttur. Daha sonra hastalıklı (bu kistlerden iceren) organların kurt, cakal ve kopek gibi hayvanlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bunların bağırsağına ulaşır ve burada gelişerek erişkin parazit haline gelir. Başka bir deyişle parazitin uremesi icin boylesine bir donguye ihtiyacı vardır.İnsan da bu tabloda zaman zaman bir ara konak vazifesi gorebilmektedir. Eğer, parazitin yumurtasının bulaştığı maddeler (gıda,su…) ağız yolu ile alınırsa, yumurtalar bağırsakta acılır ve icinden cıkan parazit aynı şekilde sıklıkla karaciğerde yerleşmek uzere insanda da kistler oluşturur.
İnsandan insana bulaşma mumkun mu? karaciğerde hasar oluşturur mu?
Karaciğer kist hidatiği insandan insana bulaşmaz. İnsan dışkısında bulunmaz. Ancak bir şekilde parazit yumurtası bulaşmış kirli gıdalar herkes tarafından alınabilir ve dolayısıyla hastalık ailenin değişik fertlerinde de ortaya cıkabilir. Hastalık, %75-80 karaciğerde yerleşir. Daha az sıklıkla akciğer, karın ici diğer organlar ve beyinde bile gorulebilir. Olay nerede olursa olsun , parazitin yerleştiği yerde giderek buyuyen ici basınclı bir sıvı ile dolu kist oluşur.Hasar oluşturmaz. Genellikle karaciğer dokusunu iterek kendine yer actığından karaciğer hucreleri fonksiyonlarına devam ederler.
Kist hidatiği ne gibi şikayetlere neden olur?
Karaciğer kist hidatiği hastalığının ozgun bir şikayeti yoktur. Kist karaciğerde bir ya da birden fazla olabilir. Kucuk kistler genellikle şikayet nedeni olmaz. Hastalık genellikle başka nedenlerle yapılan goruntulemelerde ortaya cıkar. Daha buyuk kistler ise sağ tarafta ağrı dolgunluk hissi gibi şikayetler ile ortaya cıkarır. Genellikle giderek buyur ve istenmeyen olaylara neden olur. Bunlar kistin icinde bakterilerin uremesi, sarılık ile delinme ve yırtılmadır. Bunların ortaya cıkması, hastalıkla mucadeleyi gucleştiren riskleri artırır.
Kist kendi kendine patlar mı?
Kistin kendi kendine patlaması ve delinmesi nadiren gorulebilir. Daha ziyade buyuk kistlere gelen ani ve şiddetli darbeler (Travma, darbe…) boyle bir yırtılmaya neden olabilir.
Boyle bir durumda iki tablo cok onemlidir. Birincisi, kist iceriği antijenik ozellik taşır, yani şiddetli, hayatı tehdit edebilecek alerjik reaksiyonlar uyandırabilir. İkincisi ise, kist iceriği butun karın boşluğu icerisine yayılarak yaygın hastalık halini alabilir. O zaman hastalıkla mucadele gucleşir.
Hastalığın tedavisi nedir?
İlacla tedavi yoktur ama parazite etkili olduğu bilinen ve diğer tedavi yontemlerine yardımcı bir ilac mevcuttur. Hastalığın standart tedavisi cerrahidir. Cerrahi yontem ise, kistin buyukluğu, karaciğerdeki yeri, sayısı, komplikasyon olup olmaması gibi değişkenlere gore belirlenir. Uygun olgularda iğne ile aspirasyon, laparoskopi gibi teknikler denenebilir


[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]