İlk olarak gemi uretiminde kullanılan bu sistem, inşaat alanında calışan muhendislere ilham kaynağı olmuş olacak ki benzer sistem, inşaat sektorune ozel olarak geliştirilmiş ve kule vincleri ortaya cıkmıştır.
Kule vincleri, aylarca surecek inşaat projelerinin daha cabuk, daha guvenli ve daha az maliyetle bitmesini sağladığı icin oldukca onemlidir.
Yuksek bir binanın yapımında, ağır malzemeleri taşımak veya yerini değiştirmek icin kullanılan kule vincleri, basit bir yapıya sahiptir. Ancak kurulumu zordur. Parcalar halinde şantiyeye getirilen vinc, parcaları tek tek birleştirildikten sonra kullanıma hazır hale gelir.
Kule vinclerinin ana parcaları şunlardır:
Temel
Temel, tum yapıyı destekleyen vincin en onemli kısmıdır ve vincin montajına başlanmadan birkac hafta once dokulen betondan yapılır. Vinc, bu tabana sabitlenir.
Direk (Sutun)
Direk, vincin calışma yuksekliğini veren kiriş şeklindeki sutunları ifade eder. Sabit bir kolon olmak yerine birbirlerine ve diğer vinc bileşenlerine cıvatalanabilecek şekilde tasarlanmıştır. Beton taban ve direk kolonları, vince denge sağlar ve devrilmesini onler.
Cevirme unitesi
Cevirme unitesi, vincin donmesini sağlayan bir dişli ve motor duzeneğine sahiptir.
Calışma kolu
Pergel olarak da bilinir. Direğe dik olarak uzanır ve yuku kaldıran kanca ve arabaya sahiptir.
Makine kolu (Denge ayağı)
Karşı pergel olarak da bilinen bu kol, vinci dengeleyen karşı ağırlıklar ve kasnaklara sahiptir.
Kanca ve araba
Kanca, yukleri ceken ana yuk taşıyıcı bileşendir. Araba ise kancanın direğe doğru ileri geri ve aşağı yukarı hareket etmesini sağlar. Bu hareketler, arabaya bağlı kablolar ve makaralar sayesinde yapılır.
Operator kabini
Vincin kontrol merkezidir ve cevirme unitesine bağlıdır. Operator kabine ulaşmak icin direğin icindeki merdivenleri tırmanmak zorundadır.
Peki, kule vincleri nasıl kurulur? Yukarıda da bahsettiğimiz gibi vinc; parca parca birleştirilerek, ust uste konularak kurulur. Cok teknik detaya girmeden anlatalım:
Oncelikle vincin standartlarına uygun zemin hazırlanır ve vinc yavaş yavaş ustune kurulmaya başlanır. Kuleyi oluşturan farklı uzunluklardaki moduller teker teker mobil vinc ile ust uste yerleştirilir ve somunlar yardımıyla birbirine sabitlenir. Ana hatlar oluşturulduktan sonra donuş sistemi, kule ve kabin vince sabitlenir. Bom ya da kol adı verilen parca, ana govdenin ustune yerleştirilmeden once denge ağırlıkları ve halatın bulunduğu kısım sabitlenir. Denge sağlanması icin kolun arka kısmına ağırlık koyulur. Bu sayede kol, vince kolayca sabitlenebilir. Kule vincinin en yuksek noktasına, ruzgar hızı bilgileri alınması icin anemometre yerleştirilir. Eğer vinc cok yukseğe kurulmuşsa ucakları uyarmak icin kırmızı ışıklandırma sistemi koyulur. Son kontroller yapılır ve vinc kullanılabilir hale gelir. Kule vincleri nasıl calışır? Kule vinclerinin calışma mantığı, ağırlık merkezi değiştikce ağırlığın vince yuklediği yukun azalması şeklindedir. En basit şekilde anlatmak gerekirse, kule vinclerini tahterevalliye benzetebiliriz. Ağırlık bindikce denge sağlanmaya calışılır. Bu yuzden de vincin diğer ucuna her zaman bir ağırlık daha konulur. Yani vincin verimli şekilde calışması, devrilmemesi icin ağırlık dengesi sağlanması gerekir.
Denge sağlandıktan sonra vinci calıştıran şey, herkesin tahmin edeceği gibi motor gucudur. Motor, vincin hem hidrolik hem de makara sistemine guc verir. Bu sayede vinc istenilen şekilde hareket ettirilir.
Cok teknik detaylara girmeden bu sistemi biraz daha yakından tanımaya calıştık. Konu hakkındaki duşuncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.