Kimler diyabet olma riski taşır?Diyabet her yaşta ortaya cıkabilir, yaşam boyu surer ve tedavi edilmesi gerekir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ulkelerde hızla artmaya devam eden, dunyanın en yaygın kronik hastalığı olarak kabul edilen “Diyabet“ pankreastan salgılanan insulin hormonunun yokluğu veya işlevini tam olarak yerine getirememesi sonucu ortaya cıkan bir metabolizma hastalığıdır. Gunumuzde, diyabet konusundaki araştırmalar hızla ve artarak devam etmektedir.
Dunya Sağlık Orgutunun (DSO) 2000 yılındaki son verilerine gore dunyada 171 milyon diyabet hastası vardır ve bu rakamın 2030 yılında 366 milyona cıkacağı tahmin edilmektedir. DSO ile birlikte Turkiye capında yapılmış olan calışmanın sonucları 2000 yılı nufusuna yansıtıldığında Turkiye'de 3,2 milyon diyabetli hasta olduğu duşunulmektedir. Yaklaşık 2,8 milyon kişi ise, gizli diyabet hastasıdır. Sonuc olarak, diyabet ulkemizde yaklaşık %7'lik grubu yakından ilgilendirmektedir.
Diyabet; Erken tanı ve iyi bir tedavi ile bireyin normal yaşam kalitesini duşurecek bir hasara sebep olmayan ancak tedavi edilmediği durumda ciddi organ hasarlarına yol acan bir hastalıktır.

Kısa donemdeki komplikasyonları;

· Hipoglisemi
· Hiperglisemi
· Laktik Asidoz

Uzun donemdeki komplikasyonları;

· Retinopati (gozlerin hasar gormesi)
· Noropati (sinirlerin hasar gormesi)
· Nefropati (bobreklerin hasar gormesi)
· Diyabetik ayaktır.

Kimler risk altında?

· Beden kitle indeksi 25 kg/m2'nin ustunde olanlar ve bel cevresi (kadınlarda > 80 cm ve erkeklerde > 94 cm ) geniş olanlar
· Birinci derece akrabalarda diyabet oykusu olanlar (anne, baba, kardeş gibi)
· Total, LDL kolesterol ve trigliseridleri yuksek veya HDL kolesterol duzeyi duşuk olanlar
· Kalp damar hastalığı bulunanlar
· Polikistik over hastalığı olanlar
· Kan basıncı yuksek olanlar
· Hamilelikte Gestasyonel Diyabet tanısı konmuş veya 4 kg uzerinde cocuk doğurmuş olanlar
· Daha onceden gizli şeker tanısının konan bireyler
Yuksek riskli grupta kabul edilmektedir.

Nasıl tedavi edilir?
Diyabet tedavisi dort ana bileşenden oluşmaktadır.

Tıbbi Beslenme Tedavisi
Diyabet tedavisinin cok onemli bir parcasıdır. Diyabetlilere, diyet yapmaları değil yaşam tarzı değişikliği yapmaları onerilmektedir. Sağlıklı beslenmeyi oğrenmek, kan şekeri kontrolunu sağlamada altın anahtar niteliğindedir. Diyabetli bireye ozgu beslenme planı uygulanarak, hipo ve hiperglisemi oluşumu onlenmelidir. Bireye, hangi besini, hangi miktarlarda ve hangi sıklıkta yemesi gerektiği oğretilmelidir.

Egzersiz
Kan şekeri kontrolunu sağlamaya yardımcı olur. Alınan besinlerin, kas dokuları tarafından kullanımını hızlandırır, egzersiz esnasında kaslar 20 kat daha fazla glukoz kullanır. Yapılan araştırmalar Tip 2 diyabetlilerin yaklaşık %80-85'i obez olduğunu gostermektedir. Bu nedenle duzenli egzersiz yapan bireylerde, enerji harcamasına bağlı olarak yağ dokusu kaybı gercekleşeceği icin kilo kontrolu de sağlanmış olur. Haftada en az 3 gun 30 dakikalık yuruyuş onerilmektedir.

İlac/ insulin
Tip 1 diyabet hastası olan bireylerin insuline ihtiyacları vardır. Vucut insulin yapamadığı icin mutlaka enjeksiyon veya pompa yolu ile yerine konulmalıdır. Tip 2 diyabetlilerde ise beslenme tedavisi yeterli olmazsa, kan şekerini dengeleyebilmek icin ilaclara veya insulin kullanımına ihtiyac duyulabilir.

Diyabet Eğitimi
Diyabetli bireyin, diyabet hakkında gerekli eğitimi alması buyuk onem taşımaktadır. Diyabet yaşam boyu suren bir hastalık olduğu icin; Kan şekeri olcumunu ve kontrolunu yapabilmeli, sonuclarını değerlendirebilmeli, nasıl beslenmesi gerektiğini oğrenmelidir. Bunun icin hekim, diyetisyen ve hemşireden oluşan sağlık ekibinden eğitim almalıdır.

Uzman Diyetisyen Gamze Şanlı Ak


[h=2]İstanbul Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]