Kızlık Zarı (Hymen-Himen)
Hymen kızlık zarı demektir. Evlilik tanrısının adı Yunan mitolojisinde Hymen (himen) dir. Eski Yunanda gerdek gecesi evlilik tanrısına adanmıştır. Bu nedenle kızlık zarına himen denmiştir. Himenin orta kısmı delik olup, rahim ağzı ve vajinadan gelen akıntılara ve adet kanına gecit verecek şekildedir. Kızlık zarlarının isimlendirilmesi ortasındaki acıklığın şekline ve yapısına gore olur. Her kadında kızlık zarının yapısı, şekli, esnekliği farklıdır. İlk cinsel birleşmeden sonra kanama olup olmaması kızlık zarının şekline ve yapısına gore değişir. Kızlık zarı bir kez zedelendikten sonra tamamen eski haline gelmesi mumkun değildir. Tamamen kapalı olan kızlık zarları (ortada hic acıklık olmaması) yani imperfore himen denen durumda ergenlik cağının başında adet kanının dışarı akamaması nedeniyle vajinada ve rahimde kan birikmesi ve ağrıya neden olur. Jinekolog tarafından uyuşturularak kolaylıkla acılabilir.
Kızlık zarının tarihsel ve toplumsal onemi:
Kızlık zarı Turkiye'de olduğu gibi daha bircok kulturlerde de sosyal ve kulturel onemini korumaktadır. Musluman toplumlarında kızlık zarı ilk defa cinsel ilişki olup olmadığının kanıtı olarak cok buyuk onem taşır. Buna rağmen son zamanlarda tum toplumlarda bu konuda bir rahatlama da izlenmektedir. Genclerin bir kısmı evlenmeden once cinsellik yaşamalarına rağmen, bu konu tabu olarak kabul edildiğinden daha sonra birlikte gelerek bile kızlık zarını diktirmek istemektedirler.
İlk kez cinsel ilişkiye girdiği halde kanaması olmayan bircok genc kız, bakire değil gerekcesi ile kadın-doğum doktoruna muayene ettirilmekte bu ise genc kız icin zor bir surec olup, daha evliliğin ilk gununde genc kızların oz guvenleri zedelenmektedir. Daha evliliğin başlangıcında yaşanan bu guvensizlik ortamı cok zaman boşanmalarla sonuclanmaktadır. Bu nedenle toplumun kızlık zarlarının yapısı konusunda bilgilenmesi ve evlenecek ciftlerin karşılıklı birbirlerine guveni cok buyuk onem taşımaktadır.
Kızlık zarı geniş olan ve bu nedenle ilk cinsel ilişkide kanamadığı icin doktora getirilen bircok yeni evli genc kız vardır. Kızlık zarının anatomik şekli nedeni ile kanama olmadığı acıklanmasına ve bu konuda bakire olduğuna dair sağlık kurulu raporu verilmesine rağmen sadece kanama olmadığı icin duyulan guvensizlik nedeni ile evliliklerin sonlandığına şahit olunabilmektedir.
Kızlık zarının yeri
Kızlık zarı vajinanın giriş kısmında bulunan bir deri kıvrımıdır. Himen vajinanın hemen girişinde 1-2 cm icerdedir. Himenin fizyolojik bir onemi olmadığı duşunulmekle birlikte vaginal enfeksiyonlara karşı koruyucu olduğu sanılmaktadır.
Kızlık zarının yapısal olarak farklılıkları
Himen şekli kadınlar arasında oldukca farklılık gosterir. Kızlık zarları ortasındaki acıklığın şekline gore, serbest kenarına gore, mukavemetine gore sınıflandırılabilir. Cok nadir bazı kadınlarda doğuştan kızlık zarı yoktur, bazı kızlarda ise himen tamamen kapalıdır. Cok ender durumlarda himen ortasında hic delik yoktur (imperfore hymen) ya da delik o kadar buyuktur ki jinekolojik muayenede kızlık zarı gorulmeyecek kadar kucuktur. Bazı kızlarda ise himende kalbur gibi milimetrik boyutlarda cok sayıda delik bulunabilir.
Kızlık zarı ortasındaki acıklığa gore adlandırılacak olursa anuler, semilunar, septalı, kripriform, imperfore himen gibi ceşitli isimler ile tanımlanır. Bu tip kızlık zarları şunlardır:
Anuler himen (halka şeklinde himen): Kızlık zarlarının %80'i bu şekildedir. En sık gorulen tiptir. Bu tip kızlık zarlarında ortasındaki acıklık halka şeklindedir. Eğer kızlık zarlarının ortasındaki delik daha geniş caplı olursa kızlık zarı oldukca incelir ve adli tıpta ''duhule uygun acıklıkta'' tabiri kullanılır ve bu tip kızlık zarlarında ilk ilişkide kanama olmaması doğaldır. Bu durumda da bakire olup olmadığı sorusu akla gelmektedir.
Semilunar himen (yarım halka himen):Ortasındaki delik yarım ay şeklindedir. Bu tip kızlık zarlarının alt kısmı oldukca kalın ve geniştir. İlk ilişkide zorlanma olabilir ve zar ile birlikte vagina da yırtılırsa şiddetli kanamalar olur.
Septalı hymen: Kızlık zarının ortasındaki acıklık bir bant ile ikiye ayrılmıştır. İlk cinsel birleşmede bu bant kopar ve kanama olur.
Kripriform hymen: Himen ortasındaki acıklık tek olmaz, himende cok sayıda kucuk delikler mevcuttur. Bu zar genellikle ilk ilişkide yırtılmaz ve doktor yardımı gerekir. Jinekolog kucuk bir cerrahi mudahale ile bu zarı acar.
İmperfore hymen: Bazen doğuştan kızlık zarının ortasında delik olmaz ve kızlık zarı tamamen vagen girişini kapatır. Bu durum adolesan cağında menses gormeye başlayan ama adet kanaması dışarıya akmayan vajinada biriken kızlarda sorun oluşturur. Bu yapıda hymene sahip olan kızlar her ay adet oldukca dışarıya akmayan kan yuzunden giderek artan karın ağrısı şikayeti ile doktora başvurduğu zaman muayene sonucu imperfore hymen tanısı konur. Jinekolog tarafından yapılan kucuk bir operasyon ile kızlık zarı acılır.
Ayrıca kızlık zarları, yapısına, bozulmuş, doğum yapmış olma durumuna gore de ceşitli isimler alır:
Carnosus hymen (etli hymen): kalınlığı fazla olan bu tip kızlık zarlarında yırtılma sırasında biraz fazla ağrı ve kanama olabilir.
''Doğal centik'' %20 kadında bulunan zarın tabanına kadar inmeyen centikler mevcuttur. Bu tur centikler adli tabiplikte bekaret raporu verirken ozellikle onem taşır ve bunların ilişki sonucu değil doğuştan var olduğu rapor edilir.
Yırtılmış hymen (bozulmuş hymen): Ancak bir adli tabip veya Jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur.
Multipar hymen (doğum sonrası himen): Normal vaginal doğum yapan kadınlarda hymende cok sayıda yırtıklar oluşur, geriye kalan kızlık zarı parcalarına karunkul adı verilir.
Kızlık zarının serbest kenarı bile duz, ince, tırtıklı, sacaklı, derin centikli gibi cok değişik şekillerde olabilir.
Kızlık zarı mukavemetine gore ise tendon kıvamında kalın ya da tul gibi ince arasında cok ceşitli yapılarda izlenebilir. Bunun yanı sıra lastik gibi genişleyen ya da hic elastikiyeti olmayan yapılarda olabilir.
Kızlık zarı ne zaman kanar?
Kızlık zarı genellikle ilk ilişkide esnek ve bol damarlı olduğu icin kanar, %2-5 kadında ilk cinsel ilişkiden sonra kanama olmayabilir. Bazı kadınlar ilk cinsel birleşmede hic ağrı duymazken bazı kadınlarda cok şiddetli ağrı olabilir. Bazı kadınlarda ilk ilişkide kanama yok denecek kadar az olurken bazı kadınlarda kızlık zarı ile birlikte tum vajina yırtılabilir ve cok şiddetli kanama ile acil olarak bir jinekolog tarafından gorulmesi gerekebilir.
Kızlık zarı cinsel ilişkiden başka kaza ve travmalar sonucu da bozulabilir.
İlk ilişkiden sonra kanama durmazsa ne yapılmalıdır?
İlk ilişkiden sonra fazla ve uzun suren kanama olursa mutlaka doktora gidilmelidir. Doktor oluşan yırtığın derecesine gore lokal veya genel anestezi ile gerekli mudahaleyi yapar. Bu mudahaleden sonra yaklaşık bir hafta-on gun yara yeri iyileşinceye kadar cinsel ilişkiye girmemek uygundur. Yara yeri iyileştikten sonra tekrar kanama genellikle olmaz. Fakat kızlık zarı sert ve damarlı ise sonraki ilişkilerde de kısa sureli kanamalar olabilir. Kanama miktarı fazla değilse fazla endişelenilecek bir durum yoktur.
Kızlık zarında yırtılmanın zamanı tesbit edilebilir mi?
Ancak bir adli tabip veya jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur. İlk cinsel birleşmenin uzerinden 7-10 gunden fazla zaman gecerse kızlık zarında oluşan yırtıkların zamanı tesbit edilemez. Kızlık zarında bulunan taze ve eski yırtıklar saat kadranına gore tanımlanır. Kesin tanı konulamayan ve kızlık zarı daha derinde olan obez hastalarda makattan muayene (rektal yolla muayene) yapılarak kızlık zarı daha gorunur hale getirilerek kızlık zarının yapısı hakkında daha detaylı bilgi edinilebilir. Yırtıkların bulunduğu konuma gore orneğin saat 6-saat 9 hizasında ''eski yırtık'', ''yeni yırtık'' gibi terimler kullanılır. Ayrıca bu yırtıkların kızlık zarının kaidesine kadar varıp varmadığı da ve bunun tabii centik olup olmadığı ve taze yırtık etrafında bulunan hiperemi, morluk, enfeksiyon vs. mutlaka raporda belirtilmelidir. Bazı kızlık zarlarında bulunan ''tabii centik'' cinsel ilişki ile oluşmaz, hastanın doğuştan getirdiği bir ozelliktir ve kızlık zarının anatomik yapısında mevcuttur.
Kızlık zarı raporu nasıl alınır?
Kızlık zarı ile ilgili rapor hastanede kadın-doğum doktorlarının oluşturduğu sağlık kurulu tarafından ya da adli tabip tarafından verilebilir. Bu raporda bakire olup olmadığı, himenin anatomik yapısında bulunabilen doğal centikler ya da himenin duhule musait acıklıkta olup olmadığı ayrıntılı bir şekilde tanımlanır. Ozel doktordan ancak kızlık zarının yapısı hakkında bilgi muayene olduktan sonra sozel olarak oğrenilebilir.
Himenoplasti nedir?
Hymen dikilme işlemine ''himenoplasti'' ya da kızlık zar onarımı denir. Gercekte bozulmuş olan zarın tam olarak eski haline getirilmesi olanaksızdır. Son derece ince yapısı olan kızlık zarına atılan dikişler o bolgede bulunan cok sayıda mikroorganizma tarafından enfekte edilir ve dikişler tutmaz. Zar tekrar orjinal haline gelmese de vaginal duvardan alınan parcalar gibi değişik cerrahi yontemler kullanılarak ilişki sırasında kanayabilecek yeni bir doku oluşturulması mumkundur.
Kızlık zarı onarımı iki şekilde olmaktadır. Birincisi evlenmeden 2-3 gun once dikiş atılarak yapılan daraltmadır. İkincisi ''flep'' tekniği ile yapılan vaginadan doku alınarak yama şeklinde yapılan tekniktir. İkinci tekniğin suresi daha uzun olup yaklaşık yarım saattir. Flep tekniği evlenmeden 1 yıl once de yapılabilir. Her iki teknik de hastanın ozelliğine gore lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Kızlık zarı ameliyatı ile birlikte aynı zamanda kucuk dudaklar şekilsiz, cok buyuk ya da asimetrik olduğunda ''labioplasti'' adı verilen operasyon ile kucuk dudaklara da şekil verilebilir.
Ayrıca kızlık zarı normalden kalın ve ortasındaki acıklık az olduğu zaman cinsel ilişki cok ağrılı ve ızdıraplı olabilir ya da hic olmayabilir. Bu durumda doktor ''hymenektomi'' adı verilen bir operasyonla kızlık zarını cerrahi olarak keserek problemi ortadan kaldırır.
Bakire olanlar jinekolojik muayene olabilir mi?
Bakire olan kızlarda jinekolojik muayene ve bu sırada takılması gereken spekulum kızlık zarını bozacağından vaginal muayene yapılmaz. Akıntı, kasık ağrısı gibi durumlarda kızlık zarına zarar vermeyen makattan rektal tuşe adını verdiğimiz muayene metodu ile bakılabilir. Fakat bircok hasta bu tur muayene şeklini kabul etmediği icin mesane dolu vaziyette iken karından yapılan ultrason muayenesi ile rahim ve yumurtalıklar hakkında bilgi sahibi olunabilir.
Kızlık zarı bozulmadan gebe kalmak mumkun mu?
Nadiren bakirelerde kızlık zarının onune boşalma olduğu zaman, himen sağlam iken bile gebelik gorulebilir. Spermler hareketli olduğu icin kızlık zarını gecerek rahme ve tuplere ulaşabilir ve boylece bakire durum devam ederken bile bir gebelik gercekleşebilir. Gorulduğu gibi gebelik oluşması icin kızlık zarının bozulması şart değildir.

[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]