Kız Cocuklarında Vajinal Akıntılar (Prepubertal – Premenarşal Vulvovaginitis)

Fizyolojik (doğal) akıntılar:

Bazı kız cocuklarında yeni doğdukları hayatın ilk haftasında vaginal kanama gorulebilir. Bu kanama anneden gecen ostrojenlerin cekilmesine bağlı bir kanama olup normal fizyolojik bir durumdur. Araştırmaya ve tedaviye gerek yoktur. Okul oncesi donemlerde kucuk kız cocuklarında gorulebilen vaginal akıntılar genellikle bir tehlike teşkil etmeyen hormonal akıntılardır. Kucuk kız cocuklarının henuz cinsel yaşamı olmadığı icin bu akıntıyı vaginal iltihaplarla karıştırmamak gerekir.

Fizyolojik olmayan (anormal, patolojik) vaginal akıntılar:

Kız cocuklarında (prepubertal-premenarşal) vaginal akıntılar iki buyuk başlık altında toplanır: Spesifik mikrobiyolojik nedenler, nonspesifik nedenler. Spesifik nedenler arasında bakteriel nedenler, gonore, protozoal enfeksiyonlar, barsak parazitleri, mikotik enfeksiyonlar, fiziksel kimyasal ve allerjik ajanlara bağlı inflamasyonlar sayılabilir. Mikrobiyolojik neden bulunamadığı ve yabancı cisim ekarte edilemediği zaman nonspesifik vulvovaginitis tanısı konur. Ozellikle kanama ile birlikte purulan genital akıntı gorulen kız cocuklarında vulvovaginitis duşunulmelidir. Uzun sureli vaginal kotu kokulu akıntı veya zaman zaman kanla karışık kotu kokulu akıntı olması durumunda kucuk cocuklarda nadir gorulmesine rağmen vagende yabancı cisim mutlaka akılda tutulmalıdır. Hijyenik onlemlere ve tıbbi tedaviye rağmen vaginal akıntı devam ettiği zaman da vagende yabancı cisim olasılığı duşunulmelidir. Bu hastalarda idrarda yanma sızlama da olur. Bu cocuklarda yabancı cisimden şuphelenildiği zaman, once aile bilgilendirilmeli ve yapılacak işlem kızlık zarına zarar verebileceğinden, ilerde doğabilecek adli sorunların onune gecebilmek icin ebeveynden bilgilendirilmiş imzalı onay formu alınmalıdır.

Vaginal purulan akıntı puberte oncesi kız cocuklarda nisbeten yaygın bir jinekolojik problemdir. Bu problem semptomatik veya antibiyotik tedavisine direncli olup tekrarlar.

Daha buyuk kız cocuklarında vaginal kanama gorulurse seksuel taciz, kıl kurduna bağlı kaşıntı ve tahriş sonucu olan kanama, vagende yabancı cisim, şiddetli bir vulvovaginal enfeksiyon, idrarda kan gelmesi, ilk menses kanamasının başlaması gibi ceşitli faktorler goz onunde bulundurulmalıdır.

Kız cocuklarında vaginal akıntı nedenleri:

Cocukların coğunda belirgin bir enfeksiyon ajanı bulunamaz. Major neden kotu hijyen ve barsak parazitleridir. Hijyeni duzeltmek icin basit onlemler alındığında ve barsak parazitleri tedavi edildiğinde kız cocuklarında oluşan akıntıların onemli bir kısmı icin etkili tedavi sağlanmış olur. Kotu hijyen koşulları, vulvanın sıcak ve nemli tutulması, dar giysiler, olası cinsel taciz, yuzme sporundan sonra ıslak mayo ile dolaşmak, sentetik ic camaşırı giymek, şişmanlık gibi vulvada nemlilik artıran faktorler, sabun, banyo kopuğu, antiseptik solusyon kullanmak gibi bircok faktor hafif derecede vaginal akıntılara neden olmaktadır. Bu akıntıların ustunde fazla durulmaz. Eğer kultur alınacak olursa ekseriya perine bulunan organizmalar urer. Aşırı rahatsızlık hissi veren kaşıntı perianal vulvar kaşıntı olursa kıl kırdu (oksiyur) duşunulur.

Kucuk kız cocuklarında rahim ağzının dışa donuk olması (eversiyon ve ektopi) vajinal akıntıya neden olabilir. Ostrojen hormonunun eksikliğine bağlı vagina mukozasının incelmesi sonucu, cocukluk doneminde vajinada şeker ve laktik asitler azalacağından enfeksiyona yakalanma oranı artar. Ceşitli organların iltihabi hastalıkları (idrar yolu enfeksiyonu, bademcik iltihabı, ortakulak iltihabı,zaturre gibi) sırasında kullanılan antibiyotikler de vaginada bulunan faydalı laktobasilleri oldurerek, vaginada diğer bakteri enfeksiyonları ve mantar enfeksiyonlarına zemin hazırlar. Adet oncesi olan kızlarda hazırlayıcı faktorler esas olarak vaginal mukozada asidik PH’nın kaybı ve ostrojen koruyucu etkisinin olmamasıdır. Bu tur akıntıların buyuk kısmının nedeni barsak bakterileri ve A grubu beta hemolitik streptokok, hemofilus influenza ve stafilokokus aureus gibi ozgul patojen bakterilerdir. En sık rastlanan mikroplar:Grup A beta hemolitik streptokoklar,hemofilus influenza ve bazı gram negatif basillerdir. Cinsel tacize uğrayan kız cocuklarında oluşan vaginal akıntılarda en sık karşılaşılan mikroplar şunlardır:Neisseria Gonore, Garnerella vaginalis, Trikomonas vaginalis, Tripenoma Pallidum (sifiliz etkeni), Klamidya trachomatis.
Vulvar deri hastalıkları,vaginada yabancı cisim, vagina iltihabı,vagina kanseri (rhabdomyosarkoma) gibi hastalıklar inatcı ve tekrarlayıcı vulvovaginitislere neden olabilir.

Klinik bulgular:

Kız cocuklarında perine bolgesi muayenesi sırt ustu yatar pozisyonda kalcalarını ayırarak dizlerini karnına doğru cekerek en iyi şekilde yapılır. Kendi başına yatamayan kucuk kız cocukları ise annesi sırt ustu jinekolojik masada yatar pozisyonda iken annesinin kucağına pozisyon verilip yatırılarak kolayca muayene edilebilir

Yeni doğan kız cocuklarında bazen mukoid, beyaz, hafif kanla karışık vaginal akıntı gorulur. Bu durum normaldir, anneden bebeğe gecen hormonlar nedeni ile oluşur ve ekseriya uc aylık oluncaya kadar kaybolur. Uc aydan puberteye kadar vaginal akıntı cok azdır. Hafif derecede akıntılar (mild vulvovaginitis) kaşıntı, akıntı, kızarıklık ve arasıra idrarda yanma ve sızlama ile seyreden ve cok sık karşılaşılan bir problemdir. Bu akıntı sarı-yeşil renkli olup ic camaşırda iz bırakabilir. Akıntıya sık sık vulvada kaşıntı, yanma, kızarıklık eşlik eder. Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda ve vagende yabancı cisim olduğunda aşırı purulan vaginal akıntılar gorulur. Fizik muayenede dış genital organlarda purulan akıntı mukozada kızarıklık izlenebilir.

Kız cocuklarında vaginal akıntı tanısı nasıl konur?

Spesifik mikrobiyolojik vulvovaginitislerde tanı icin dış genital organların incelenmesini takiben akıntıdan direk alınan orneğin kultur-antibiyogram icin gonderilmesi ve akıntı etkeninin tesbit edilmesi gerekir. Bazı cok direncli akıntılarda ise vaginal kızlık zarının acıklığından ince bir swap (pamuk uclu cubuk) ile girilerek kultur alınabilir. Ayrıca vaginal akıntıdan elde edilen ıslak preparatlar, KOH damlatılarak hazırlanan preparatlar veya diğer preparatlar incelenerek patolojik etken bulunabilir. İdrar tetkikinde de iltihap hucreleri aranmalıdır. MRI değerlendirmede en guvenli teknik olmakla birlikte sonografi ve rontgen daha cok kullanılır. Vulvovaginitis tıbbi tedaviye direncli olduğu ve tekrarladığı zaman vaginal yabancı cisim olasılığına karşı endoskopik muayene (vaginoskopy) gerekir. Vaginal yabancı cisim duz radyografi, duz rontgen, ultrason ve MRI ile goruntulenebilir. Vaginoskopi ve vaginal yıkama ile yabancı cisim veya akıntı yapan diğer nedenler gorulebilir.

Vaginal akıntının tedavisi nasıl olur?

Kız cocuklarında vaginal akıntı yapan neden bulunamadığı durumda potansiyel irritasyon yapan ajan elimine edildikten sonra cocuk ve anne-babası hijyen konusunda tekrar bilgilendirilerek guven kazanılmalıdır. Cocukların bir kısmında kotu hijyen kadar kimyasal ve mekanik reaksiyonlar da genital irritasyona neden olabilir. Amac, uygun hijyen ve uygun tedavi hakkında cocukları eğiterek akıntıya neden olan etkeni ortadan kaldırmaktır. Tedavi lokal temizlik, lokal antibiyotikler ve arasıra kısa sureli ostrojen tedavisini kapsar. Oral antibiyotik ancak spesifik bir enfeksiyon ajanı tesbit edilirse verilmelidir. Tedavi akıntı kulturu sonucuna gore yapılır. Bu alanda fazla ureyen bir organizma tesbit edilirse (grup A Streptokok, Gardnerella, Haemophilus) uygun antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Mantar enfeksiyonu puberte yaşına kadar cocuklarda nadirdir. Genel anestezi altında muayene, sistoskopi veya vaginoskopi sonrası vagendeki yabancı cisim gorulebilir ve bir pens yardımı ile cıkartılır. Bircok vakada vaginal irrigasyon ve genel anestezi altında vaginoskopi vaginal yabancı cismi belirlemek ve uzaklaştırmak icin uygundur. İşlem steril şartlarda yapılmalıdır. Vaginal yabancı cisim uzun sure cıkarılmazsa bulunduğu yerde oluşan kronik enfeksiyon nedeni ile vagen mukozası zarar gorur, icinde daralmalar ve yapışıklıklar olabilir.

Bu hastalığın takibinde vaginal akıntıya neden olan faktorlerden uzak durulmalıdır. Hastalar akıntı artırıcı faktorler konusunda bilgilendirilmelidir. Perine sirkeli su ile yıkanmalı, yumuşatıcı kremler surulmelidir. Vulva temiz serin ve kuru tutulmalıdır Vaginal akıntılar konusunda anne ve baba bilgilendirilmelidir.

Eğer kanlı, aşırı, kronik vaginal akıntı tesbit edilirse vagina yabancı cisim yonunden ayrıntılı bir şekilde incelenmelidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan oluşan akıntılar uygun antibiyotikler ile tedavi edilmelidir.
Bu bolgede egzama, sedef hastalığı (psoriazis) gibi ceşitli deri hastalıkları varsa tedavi edilmelidir. Dış genital organlarda spesifik deri problemi olanlarda bir dermatolojist yardımı gerekir.

Kız cocuklarında vaginal akıntıdan korunmanın yolları:

Vagina girişi idrar yolu ve anuse komşu olması nedeniyle mikroplara oldukca acık bir bolgedir. Bu nedenle bu bolgenin cok temiz olması sağlık acısından cok onemlidir. Banyodan sonra dış genital organlar kurulanmalı ve nemli bırakılmamalıdır. İc camaşırlar ıslaklığı emebilen doğal maddelerden (pamuklu, yun) yapılmış olmalıdır ve gunluk değiştirilmelidir. Havuz, banyo, egzersizden sonra ıslak veya nemli mayo ve camaşırla uzun sure oturmak akıntıya zemin hazırlar. Vulva temizliğinde notral PH'sı olmayan sabun kullanılmamalıdır. Dar kot pantolon, cok sıkı tayt gibi ic giysiler tercih edilmemelidir. Obes ve şeker hastalığı olanlarda vaginal akıntı ve mantar enfeksiyonu daha sık olur, bu nedenle fazla kilo alınmasından sakınılmalıdır. Her anne cocuğuna kucuk yaştan itibaren tuvalet eğitimi vermeli, tuvalette onden arkaya doğru temizlenmesi gerektiği oğretilmelidir. Hicbir zaman makattan one doğru temizlik yapılmamalıdır. Aksi halde buyuk tuvalette bulunan mikroplar vaginaya geciş yapar ve bu bolgede cok ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Kız cocukları bu konuda hem evde anneleri hem de okulda oğretmenleri tarafından bilgilendirilmelidir.

Sonuc:

Butun vaginal akıntılar bir hastalık belirtisi olarak duşunulmeli ve doktora giderek gerekli onlemler zamanında alınmalıdır. Kız cocuklarında rahatsız edici akıntılar yaşam kalitesini duşururken ilerde kısırlığa ve daha kotu sonuclara da yol acabilir. İhmal edilmiş vaginal akıntılar kanser gibi bir hastalık belirtisi olabileceği gibi kronik akıntıların da zamanla kansere yol acabileceği unutulmamalıdır.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]