Tum uzmanlar, giderek artan bir hassasiyetle, bizi guneşe karşı uyarıyorlar. Biz guneş altında bronzlaşarak daha guzel olmayı umit ederken, bir yandan da cilt yaşlanmasına tum kapıları ardına kadar acmış oluyoruz. Kısa sureli olarak esmerlik bizi hoş gosterebilir ama orta ve uzun vadede başımıza buyuk işler acar. Cunku guneşin hic şakası yok! Guneş tum sağlığımızı, gencliğimizi ve guzelliğimizi tehdit ediyor. Bunu anlamak icin alim olmamıza gerek yoktur.

GUNEŞ GORMEYEN YERLERİMİZDE KIRIŞIKLIK OLUŞMAZ
Gerceği fark edebilmek icin, gayet basit bir gozlem yeterlidir. En fazla guneş goren yerlerimiz nereleridir? Kuşkusuz yuzumuz, boynumuz, dekoltemiz, kollarımız ve ellerimiz. En cabuk yaşlanan yerlerimiz tam da buralarıdır. Kırışıklık, cizgiler, lekeler hep yuzumuze ozgu sorunlardır. Vucudumuzun guneş gormeyen yerlerinde kırışıklıktan ve lekelerden bahsetmeyiz. Cunku yoktur! Evet kalcalarımız, karnımız, popomuz, bacaklarımız, goğuslerimiz de bizi kaygılandırabilir ama ciltleri yonunden değil. Oralarda yağ dokusu ile, kaslarla, odemlerle, sellulitlerle yada varisler gibi kan dolaşımına ait sorunlarla baş etmeye calışırız. Kırışıklıklar ve lekeler ise, bire bir guneşin eserleridir. Emin olun, guzellik salonlarını, estetik merkezlerini meşgul eden işlemlerin buyuk coğunluğu guneş hasarları ile ilgilidir.

* Guneşlenmek bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve tum hastalıklara davetiye cıkarılması anlamına gelir. Bugun konuyu guzellik acısından ele aldığım icin cilt kanserlerinin ne kadar buyuk bir hızla arttığından bahsetmiyorum. Kuşkusuz guneş ışınlarının en tehlikeli sonucları onlardır. İnsan başına gelmedikce boyle şeyleri aklına getirmemeye calışır ama gercek değişmez.

BRONZLAŞMAK, GUZELLİK ARAYIŞINDA BUYUK BİR YANILSAMADIR:
Cildin yaşlanmasına yol acan bircok neden sayabiliriz ama bunlar genel olarak iki grupta toplanırlar.

§ Birincisi organizmanın doğal seyrinde gelişen icsel yaşlanmadır.
§ İkincisi ise dış faktorlerden kaynaklanan yaşlanmadır. Sigara, dengesiz beslenme, uykusuzluk vs. gibi. Bunların en başında guneş ışınlarının yıkıcı etkileri gelir.

Cildimizdeki olumsuz değişimlerin %80’i guneş hasarlarıdır. 50 yaşında ortaya cıkan derin kırışıklıkların buyuk bolumu, 20’li yaşlarda maruz kaldığımız guneş ışınlarının sonuclarıdır.

PHOTO AGİNG
Doğal seyrinde yaşlanan deriler, yumuşaklığını kaybetmezler ve kırışıkları hafif, ince cizgiler halindedir. Fazla guneşlenen insanların cildi ise zamanla kalınlaşır, sertleşir ve kırışık cizgileri derinleşir. Cunku guneş ışınları cildi gergin, esnek ve puruzsuz tutan doğal yapıyı bozar. Deriye gerginliğini ve sıkılığını sağlayan liflerin bir kısmı dejenere olur, bir kısmı da yok olur. Bu durum cildi desteksiz bırakır. Cilt koselemsi bir gorunum almaya başlar ve photo-aging belirtileri oluşur.

“Photo-aging” yaşa değil, guneşe bağlı yaşlanmaya verilen addır. Bircok sanatfotoğrafında gorduğumuz gibi yuz adeta oluk oluk ve kat kattır. Bu durum tipik olarak, yaşamları boyuncaguneş altında toprakla uğraşan koylulerde, balıkcılarda ve denizcilerde gorulur. Ama onlem almazlarsa, saatler boyunca plajda guneşlenmeyi sevenlerin kaderi de maalesef farklı olmaz..

Photo-Aging’in sonucları:

Ø Genc sayılabilecek bir yaşta yuzde derin cizgiler oluşmaya başlar.
Ø Cilt nemini kaybeder.
Ø Cilt yuzeyi purtuklenir, rengi homojenliğini kaybeder
Ø Cilt rengi kullu bir sarıya donuşur, matlaşır ve donuklaşır.
Ø Deri kalınlaşır ve koselemsi bir yapı alır
Ø Gozle gorunur porlar oluşur, siyah noktalar artar
Ø Cilt en kucuk bir tahrişte morarmaya başlar
Ø Yuzdeki kılcal damarlar yuzeyde bir orumcek ağı gibi gorunur
Ø Ciller ve yaşlılık lekeleri oluşur: Kahverengi (hiperpigmentasyon) veya beyaz (hipopigmentasyon) lekeler.
Ø Deride, ileride kanser riski taşıyabilecek, purtukler, kabarıklıklar meydana gelir;
Ø Aktinik keratoz, bazal hucreli epitelyoma ve squamous hucreli karsinomlar gibi cilt dejenerasyonları meydana gelir.
Ø En buyuk tehlike ise deri kanserleridir!
Doğal yaşlanma surecini dejenere eden faktorler

Bazı etkenler insanı ve yaşama tutunan direncini, savunmasız hale getirir:

§ Guneş ışığı
§ Sigara
§ Hava kirliliği
§ Dengesiz beslenme
§ Alkol tuketimi
§ Stres
§ Sert sabunlar, deterjanlar ve bazı kozmetik urunler
§ Uyku duzensizlikleri ve yatış şekli
§ Mimikler

Guneş:

PHOTO-AGING

Guneş ciltteki yağı parcalar ve kollajeni yiyip bitirir !
Sonuc, erken yaşlanmadır.

Cildi zamanından once yıpratan sayısız dış etken icinde en onemlisi
guneş ışınlarıdır.

Guneş, bir bakıma hucreleri yiyip bitiren serbest radikalleri coğaltır ve
aktifleştirir. Aynı zamanda, cilt hucrelerindeki yağı parcalayan bir enzim uretir.
Bu enzimin adı, “arakidonik asit” tir. Guneş etkisiyle artan
serbest radikaller “transciption” faktorlere donuşurler ve hucrelerin merkezine,
DNA’nın faaliyetine zarar verirler. Guneşten alınan ultraviyole ışığı ile yaratılan
tum bu faktorler ve enzimler, ciltteki kollajeni somurmeye başlarlar. Bazı bilim
adamları bu duruma mikro yaralanma adını verirler. Bunların bir araya gelmesiyle
derin kırışıklıklar oluşur.

MİKRO YARALANMA TEORİSİ

Ø Guneş serbest radikalleri arttırır.
Ø Serbest radikaller transcription faktor adı verilen molekulleri aktifleştirir.
Ø Transciption faktorler hucrelerin merkezinde bulunan nukleus (cekirdek) hucresinin merkezine ulaşırlar.
Ø Nukleusa ulaşan bu faktorler DNA’yı değişik kimyasallar uretmeye zorlarlar.
Ø Orneğin, NFk-B gibi kimyasallar iltihaplanmalara neden olurlar ve yaşlanma surecini hızlandırırlar.
Ø Ultra viyole ışığı ile aktive olan transciption faktorler AP1 ‘e donuşurler.
Ø AP1 ciltteki kollajeni sindiren enzimler uretmeye başlar.
Ø Butun bunların sonucunda kollajen dokusunda mikro yaralanmalar oluşur.
Ø Mikro yaralanmalar birleşerek derin kırışıklıkları meydana getirir.

Kitabımızın, “Bronz Tutku” adlı bolumunde daha ayrıntılı anlatılmış olduğu gibi, bu etkilere cildin kalınlaşması, yaşlılık lekeleri, ciller, renk hucrelerinin kaybı, ekimozlar, kılcal damar catlamaları ve deri kanseri riski eklenir.

İyisi mi, siz guneşten korunmayı ihmal etmeyin. Saat 10 ile 15 arasında plajlara hic uğramayın. Sabah erken saatlerde veya akşamuzeri denize girmenin keyfini cıkarın. Gene de bol bol guneşten koruyucu surerek kendinize iyilik edin. İnanın, koruma faktoru (SPF) yuksek, iyi bir guneşten koruyucu, cildiniz icin en pahalı nemlendiriciden veya kırışık engelleyici kremden daha yararlıdır. Camlarının rengi koyu, UV filtreli bir guneş gozluğu ise hem gozlerinizi katarakt tehlikesinden korur hem de tum gozaltı kremlerinden daha etkili olur.

Bronzlaşmak istiyorsanız, gelişmiş solaryumlardan veya cilde renk veren kremlerden yararlanın. Bir sezonluk bronzluk ve cekicilik uğruna, daha sonraki yılları kendinize zehir etmeyin.
Umarım tadınızı kacırmamışımdır. Ama daha otuzlu yaşlarında yuzu kırış kırış olmuş ve lekelerle dolmuş hastalar beni cok uzuyor. İnanın guneşi ben de cok seviyorum ama guneşin saat 20’den sonra battığı bu imtiyazlı gunlerde, oğle saatlerini evde gecirip, gun batımını plajda yaşamak hem daha guvenli hem de daha keyifli.

Haftaya, sağlığınızı tehdit etmeden nasıl bronzlaşabileceğinizi yazacağım.

Şimdilik hoşcakalın,

[h=2]İzmir Dermatolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]