Kıl donmesi (Pilonidal Sinus) hastalığı coğunlukla kuyruk sokumunda gorulen, ciltte kıl giriş delikleri, altında kıl yumağı, kıl yumağını saran zar (kist kapsulu), apseleşip boşaldıysa apsenin ve iltihabın cıkış deliklerinden oluşan bir hastalıktır.
Kıl Donmesi Hastalığının Nedenleri:
En onemli etkenlerden biri kılların cilt altına girerek kendine yuva yapması veya kıl diplerinde minik apseler oluşturmasıdır.
Yetersiz temizlik (hijyen) ortaya cıkmasını kolaylaştırır. Her gun duş alınmalı, kurulanmalıdır. Gun icinde de nemli tutulmamalıdır. Gun icinde sık sık kurulayarak sırttan, sactan dokulen kılların kuyruk sokumunda kalması engellenmelidir.
Genc ve kıllı erkeklerde fazla olması hormonal faktorlerin sebep olabileceğini gosterir.
Genetik faktorler de rol oynamaktadır.
Kıl donmesi mutlaka ameliyat edilmesi gereken bir hastalıktır.
Ameliyatta hastalığı oluşturan yapıların (ciltte kıl giriş delikleri, apse ve iltihabın cıkış delikleri, cilt altında kıl yumağı ve onu saran zar) hepsinin cıkarılması gerekir. Bu yapılar cok ceşitli yontemlerle ve kesiler yapılarak cıkarılabilir.
Kıl donmesi apseleşmediği, fazla buyumediği surece fazla şikayete sebep olmaz. Bu nedenle tedavisi ihmal edilen bir hastalıktır. Maalesef bazı meslektaşlarımız da gerek yoğunluktan, gerekse onemsemediklerinden ameliyata gerek gormezler. Oysa bu hastalık ameliyatsız gecmeyecek bir hastalıktır. İster kucucuk olsun, ister buyuk olsun ameliyat gerektirir.
Kıl Donmesinde Neden Minimal Cerrahi (Mikrosinusektomi) ?
Cerrahi tedavilerde hastaya şifa verirken, ameliyat ederken minimal zararla bu işi yapmak esas alınır. Orneğin safra kesesi ameliyatında geniş bir kesi yerine 4 adet 1 cm’lik kesi ile laporoskopik cerrahi tercih edilir. Artık gunumuzde tumor ameliyatlarında bile olabildiğince az ve kucuk kesi ile ameliyatı bitirmeye calışılır ve laparoskopik ameliyatlar tercih edilmektedir.
Kanser ameliyatlarında bile ameliyat sonrasında hastayı daha az yoracak ameliyatlar tercih edilirken hayati onemi olmayan kıl donmesinde gunlerce yuzukoyun yatmayı gerektirecek, haftalarca işinden alı koyduracak ameliyat olmak pek mantıklı değildir.
Bu hastalıkta minimal invazif cerrahi dediğimiz hastaya olumsuz etkileri olabildiğince az olan bir ameliyat yontemi var mıdır?
Evet, vardır: Mikro sinusektomi bu imkÂnı sağlamaktadır.
Mikro Sinusektomi Ameliyatı Nedir ?
Hastalığı oluşturan yapıların olabilecek en kucuk kesi ile cıkarılmasıdır.
Pilonidal sinus tedavisinde yaklaşık 15 ceşit tedavi yontemi vardır. Bu yontemlerden biri de yurt dışında yaygın olarak kullanılan ve kabul edilen Bascom ameliyatıdır. Mikro sinusektomi, bascom ameliyatının modifiye edilmiş (hastalığın durumuna gore değiştirilmiş) şeklidir.
Tahmin edersiniz ki kucuk boyuttaki bir hastalığın tedavisi daha kolay olur. Ayrıca bazı hastalar da tekrarlama ihtimalinden dolayı nasıl olsa tekrarlayacak duşuncesiyle ameliyat olmazlar. Oysa hastalık kucukken ameliyat olanlarda doku kaybı az,gerginlik az, kesi kısa olduğundan daha az tekrarlama olasılığı vardır. Kesi buyudukce, doku kaybı arttıkca tekrarlama riski artar.
Mikro sinusektominin avantajları:
Yalnızca hastalığın olduğu alan yani gerektiği kadar doku cıkarılır. Kistin etrafından sağlam alanlardan doku cıkarılmaz. Bir anlamda minimal invazif dediğimiz tipte bir ameliyattır.
Yaklaşık 2 cm’ye bir kesi vardır. Diğer ameliyatlar gibi 15-30 cm’ye kadar kesi yoktur.
Kesi kucuk olduğundan genellikle orta hatta kucuk bir iz kalır. Diğer yontemlerde uzun, hatta zik-zag şeklinde izler kalabilir.
Genel anestezi (narkoz) gerektirmez, sınırlı uyuşturma ile yapılabilir. Boylece hastaneye yatmaya gerek kalmaz.
Daha ekonomiktir.
Kesi kucuk olduğundan kanama, hematom (kan birikmesi), iltihap bulaşma, yaranın acılması diğer yontemlere gore cok daha azdır. Bu riskler oluşsa bile tedavisi, yaranın duzelmesi, toparlanması cok daha kolay olur.
Kan ve sıvı birikmesini onlemek icin diğer yontemlerde konulan dren (sıvıyı dışarıya almak icin konulan hortum) mikro sinusektomide konulmaz. Boylece gunlerce hortumla gezmek zorunda kalınmaz.
Kesi kucuk olduğundan ağrı diğer yontemlerden kıyaslanamayacak kadar azdır.
Flep gibi yontemlerde 15 gun kadar yuzukoyun yatmak gerekebiliyor. Mikro sinusektomide bu şekilde yatmak gerekmiyor. Gece de sırt ustu bile yatabilirsiniz.
İyileşme sureci diğer yontemlerden cok daha kısadır. İyileşmek icin flepte 1 ay, acık bırakılma da birkac ay gerekebilir..
İşe donuş suresi diğer yontemlere gore cok daha kısadır. Bazı hastalar ertesi gun calışabilmektedir.
Tekrar etme oranı %3 tur. En az tekrar eden yontemdir. Diğer yontemlerde % 15-20’yi bulabilir. Hic tekrarlamayan yontem yoktur.
Tedavi (ameliyat ) suresi kısadır. Diğer ameliyatlarda 1-1,5 saat surebilirken mikro sinusektomi 10-30 dakika kadar surmektedir. Ameliyattan sonra 15 dakika kadar dinlenen hastamız yuruyerek evine gidebilir.
Mikro Sinusektomi Nasıl Yapılır ?
Kıl yumağının olduğu alan, kıl giriş, varsa apse cıkış delikleri tespit edilir. Bu alan cok ince ve kucuk uclu iğnelerle lokal anestezi yapılır. Giriş ve cıkış deliklerini icine alacak yaklaşık 2 cm.uzunluğunda,1 cm genişliğinde kesi yapılarak kıl yumağı etrafındaki zarla (kapsul) birlikte cıkarılır. Kemiğe kadar inilmez, ya da yanlardan sağlam dokular cıkarılmaz. Kucuk kanama sızıntıları radyofrekans ile durdurulur. Acılan yara emilebilen (estetik gizli) dikişlerle kapatılır.
Coklu Mikrosinusektomi Nedir?
Kıl donmesi kıl giriş deliği,altında kıl yumağı ve kapsulu varken tespit edilirse tedavi icin en ideal zamandır. Bu durumdayken 1,5-2 cm. kadar bir kesi ile mikrosinusektomi yapılabilir.
Tedavi edilmeyen hastalık zaman icerisinde iltihaplanabilir, apseleşebilir. Boylece belirti vermeye, fark edilmeye başlar. Enfeksiyon ve apse eklendiğinde alttaki kist buyur, genişler. Apseleştiğinde cerrahi olarak boşaltılırsa orta hatta ve kıl giriş deliklerine yakın bir kesi ile boşaltılabilir. Bu durumda sonraki tedavinin boyutu fazla genişlemez.
Bazen uzun sureler gecmesi, sık sık iltihaplanması ya da apseleştiğinde bekletilip kıl giriş deliğine uzak bir yere kendiliğinden boşalması sonucunda birden cok alanda cok sayıda giriş ya da cıkış delikleri vardır. Bu durumda birbirinden uzak cıkarılması gereken alanlar gorulur.
Ameliyat yaparken bazı yontemler uygulanmak zorunda kalınır.
Klasik primer kapama ya da flep yontemleri. Bu ameliyatlarda uzun kesiler yapılması gerekir.
Birden fazla giriş ve cıkış deliğini de icine alacak uzun bir kesiyle kist cıkarılır. Değişik kapama yontemleri uygulanabilir.
Birden fazla kucuk kesilerle kist cıkarılır.
Coklu Mikrosinusektomi Ne Zaman yapılabilir ?
Kıl giriş delikleri, cıkış delikleri birbirinden uzak alanlarda ise, bu alanların arasında sağlam cilt alanları varsa 2 ya da 3 kucuk kesi ile kistin tamamı cıkarılabilir.
Coklu (ikili,uclu ) mikrosinusektomi nasıl yapılır?
Bu uzun kesiler yerine kucuk birkac kesi ile kist cıkarılır. Kıl giriş cıkış deliklerini icine alan alanların her bir bolgesine eliptik kesi yapılır. Bu kesilerin her biri yaklaşık 2 cm. kadardır. Aralarında sağlam (deliksiz) cilt vardır. Bu kesilerin arasından tunel şeklinde tum kist butun olarak cıkarılır. Yontemi bilmeyenler sağlam cilt altındaki kistin parcasının kaldığını duşunebilir. Oysa bu yontemde de kıl donmesi tedavisinin temel prensibi olan kisti kapsuluyle birlikte butun olarak cıkartma işlemi yapılır. Boylece orneğin 7-8 cm.lik uzun bir kesi yerine yaklaşık 2 cm.lik 3 kesi vardır.
Coklu Mikrosinusektominin Avantajları:
Lokal anestezi ile yapılabilmesi, genel anestezi gerektirmemesi, hastanede yatmadan yapılabilmesi, yara yerinin kanama ve enfeksiyon riskinin az olması, ağrının az olması, daha kabul edilebilir derecede iz kalması, dren koymak gerekmemesi, yuzukoyun yatmak gerektirmemesi, iyileşme ve işe donuş surelerinin kısa olması, nuksun daha az olması gibi Mikrosinusektominin avantajları coklu kesilerle yapılan mikrosinusektomide de vardır.
Uzun bir (10-15 cm) kesi yerine kısa (2cm.lik) 2-3 kesi vardır.
Dikişte enfeksiyon gibi sebeplerle acılma olursa boydan boya acılma yerine kucuk bir alan acılır. Boylece yaranın iyileşmesi daha kolay olur.
Tedavi suresi mikrosinusektomiden biraz uzun olsa da diğer klasik yontemlere gore daha azdır.


[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]