KIL DONMESİ(PİLONİDAL SİNUS) NEDİR VE KİMLERDE GORULUR?
Kıl donmesi veya tıbbi adıyla PİLONİDAL SİNUS, cilt altı kıl yuvası demektir. Kıl donmesi, kılların kuyruk sokumunda ve nadiren de gobekte cilt altına gecip yara, apse ve fistul oluşturmasıdır. Pilonidal sinus (kıl donmesi) genellikle kuyruk sokumunda gorulen, infeksiyon, apse ve/veya deriye acılma (sinus) ile karakterize bir hastalıktır.
Kimlerde Gorulur?
Kıl donmesi daha cok 16 ila 30 yaş arası kıllı ve gurbuz, genc erkeklerde, nadiren de genc bayanlarda gorulur. Ozellikle jeans şeklinde dar pantolon giyen ve uzun sure sert buro koltuklarında ve bilgisayar başında, ozellikle kaykılmış pozisyonda oturanlarda veya uzun sure otomobil kullananlarda veya uzun sure otobus yolculukları yapanlarda daha sık oluşur
Nasıl Oluşur?
Sırt ve baştan dokulen kılların kuyruk sokumundaki iki kaba et arasında bulunan kıllı ve terli oluğa takılıp surtunmeleriyle oluğun en dibindeki ter bezi deliklerinden vida gibi donerek cilt altı yağ dokusu icine hissettirmeden girmesi, labirentler acmasıyla oluşur. Peşinden labirentlere giren bakterilerin de katkısı ile cevresini iltihaplandırır; cerahatlı veya kanlı, pis kokulu akıntılar ve apseler oluşturabilir.

Oluş şekline gelince; kıllar yılan derisindeki gibi yivli veya pullu olup, dar ve sıkışık veya surtunmeli ortamlarda kıpırdandıkca tek yonde ilerlerler. Sac telini iki parmak ile tutup hafifce ovuşturunca bu hareketi acıkca gormek mumkundur. Benzer şekilde iki kaba et arasındaki herhangi bir serbest kıl, surtunme, itelenme ve donme hareketi ile oluğun dibine doğru hareket eder ve tahriş olmuş cildi zedeliyerek cildi gecer ve yavaş yavaş kendine ciltaltında bir yuva yapmaya başlar. Aşırı terleme nedeni ile genişlemiş bir ter bezi ağzından [i]da deri icine girebilir. Bir kılın girmesiyle peşinden bunu başka kıllar takip eder. Giderek bu minik ağız, kılların minik zorlaması ile genişler, deri hucreleri ter bezinin ve deliğin icine doğru yurur ve deliklerin ic yuzeyi cildin ustunu orten epitel ile doşenerek minik bir tunel oluşur ve peş peşe kılların buraya girmesi kolaylaşır. Uzun sac kılları bile girebilir. Bazen bir kac kıl girdikten sonra tunel girişi iyileşip kapanabilir. Ama tunel icindeki kılların ve bakterilerin cilt altında derinlere doğru ilerlemesi ve iltihaplanmalar devam eder. Gunun birinde mutlaka apseleşme ve fistulleşme olur. Fistul ağızlarının % 78'i oluğun sol kenarında ve % 82'si kıl giriş deliklerinin yukarı tarafında yer alır.
Kıl donmesinin Kuyruk Sokumunu Tercih Etme Sebebi Nedir?
1- Mekanik Teori
- Sırttan dokulen kılların kaba etler nedeni ile oluşan derin olukta kolayca birikmesi,
- İki kaba etin birbirine veya oturulan zemine veya sert ve dar giysilere surtunmesi ile kılların rahatlıkla yuruyebilmesi,
- Kapalı ortam nedeni ve burada terlemenin de fazla olması nedeniyle oluktaki cildin incelmesi ve kolayca delinip tahriş olması ve alttaki sert kuyruk kemiğinin baskısından dolayı kılların daha da kolay ilerleyebilmesidir.

2. Embriyolojik Teori
İnsan vucuduna ana rahmindeyken cilt elbisesi, pelerin şeklinde yukardan aşağıya giydirilir; cilt pelerinin fermuarı gibi kuyruk sokumunda kapatılır. Kapanma sırasında bir kısım kıl folikulleri(yuvaları) altta kalabilir. Kıllanma yaşına gelince bu bolgede kıllar buyuyerek dermoid kist oluşturabilirler.
Kıl kistinin gorulduğu başka yerler yok mudur?
Kıl donmesinin bir başka gorulduğu yer de gobek cukurudur. Gobek cukuru derin ve dar olan kıllı kişilerde iltihaplanma ve akıntı olabilir. Kıllar buraya da girerek pis kokulu akıntılar, hatta nadiren, gobek cukurunda veya karın icinde abse ve fistuller oluşturabilirler.
Kıl Donmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kuyruk sokumunda veya makatın biraz yukarısında akıntı olması veya akıntısız , kıllı, kılsız, milimetrik delikler gorulmesi , bazen de şişlik ve ağrı ile kendini gosteren apse oluşmasıdır. Muayene ve tetkiklerde ici iltihabi granulasyon dokusu ve tutam şeklinde kıl dolu kesecikler , fistuller(delikler) ve olayı cepe cevre sınırlayan ve kılların daha derinlere gitmesini onemli olcude onleyen kalın sert (fibrotik) sert bir kılıf gorulur.
Abselerin hacmi 1 cc'den 100 cc'ye kadar değişir ve kendini lokal ısı ve ağrı, sistemik ateş ve halsizlik ile belli eder.

Kıl Donmesi Doğuştan Olabilir Mi?

Son yıllardaki araştırmalar ve histopatolojik incelemeler hastalığın doğuştan değil sonradan kazanıldığını gostermektedir. Tedavi ve takiplerini yaptığımız hastaların hic birinde kıl ve iltihabi tahriş ile oluşan granulasyon dokusu dışında farklı dokuya orneğin kıl ve ter ureten follikul ve ter bezlerine, mustakil deri dokusuna rastlanmamıştır. Bu bulgular hastalığın doğuştan olmadığını gosterir. Ancak kuyruk sokumunda, doğuştan kalan cukur ve delikler varsa bunlar kıllanma donemi gelince az da olsa risk teşkil eder.

Tedavi Edilmezse Ne Gibi Sorunlar Gelişebilir?

Eğer bu hastalık tedavi edilmezse kuyruk sokumunda akıntı,bu bolgede kotu kokulu pişikler eksik olmaz ve zaman zaman da apseleşmeye neden olur. İkide bir ağrılı apseler nuks eder. Hastalık sağa sola yanlara doğru genişler, bolge kostebek yuvasına donuşur.
Yani; epidermis denilen deri hucreleri, kılların peşinden kıl kesesinin ve deliklerin icine girip yeni yeni tuneller veya labirentler oluşturur; daha cok yatay, nadiren dikey yonde, cok yonlu olarak deri dokusu icinde ilerler. Labirentler icine giren kıl sayısı da, tahriş de artar; hastalık durmadan genişler, pek cok delikten zuhur eden pis kokulu akıntılar dayanılmaz olur. Kısacası hastanın gunluk yaşamını etkiler , konforunu ve HİJYEN koşullarını bozar.Yıllarca suren kronik, iltihabi akıntılar sonucunda epidermoid kanser de gelişebilir. Veya hastalık, nadiren de olsa derinleşerek makata rektum denilen kalın bağırsağın son kısmına ilerleyebilir. Haliyle bu durumda tedavi zorlaşır ve olaya multidisipliner yaklaşmak gerekebilir.

Kıl Donmesi Nasıl Tedavi Edilir?
kıl donmesinin bircok tedavi yontemi vardır. Fakat bu gune değin en fazla uygulanan tedavi şekli cerrahidir. Cerrahi tedavi şekilleri coktur ve hemen hepsinde hastalıklı dokular sağlam cevre doku ile birlikte genişce cıkarılır. Y Yara ya acık bırakılarak aylar suren pansuman ile kapanması beklenir. Ya da ceşitli yara kapama teknikleriyle kapatılır. Kapalı yontemlerden Limberg'in tarif ettiği, derin oluğu duzleştirici flep rotasyonu, en radikal ve nuksu en az yontemdir.
LİMBERG YONTEMİ UYGULANMIŞ BİR HASTANIN GORUNUMU
Ancak 2 - 3 gunu hastanede olmak uzere 5 ila 10 gun yatak istirahati, iki gun sureli hemovak dren,,on gun sureyle antibiotik ve yuz ustu yatma gerekliliği ile ve uzerine oturulmaması, bir hafta su değdirilmemesi gibi kısıtlamalarla, operasyon sırasında en ufak bir kıvrım gamze veya oluk bırakılmaması gibi koşullarla hem hasta hemde cerrah icin oldukca sıkıntılı durumlar arz eder. Butun bunlara rağmen nuks riski %10'u bulur. Bu nedenle alternatif yontem araştırmaları devam etmiş ve son yıllarda gumuş nitrat ve fenol ile yapılan konservatif (ameliyatsız) yontemlerle oldukca yuz guldurucu sonuclar elde edilmiştir. Bizim kendi deneyimlerimizde bu yondedir.
HASTALIĞI VEYA NUKSU ONLEMENİN BİR YOLU YOKMUDUR?
Gerek hastalığı ve gerekse nuksu onlemenin olmazsa olmaz koşulu hijyen şartlarına azami oranda uymaktır! HİJYENİK BAKIM, İNCE SIHHİ TEMİZLİK DEMEKTİR; şoyle ki;
1 - Hekimin onerdiği şekilde, hastalar temizlik ve hijyen şartlarına riayet etmeli,ameliyat olmuş hastalar pansumanlarını aksatmamalıdır.Yara veya kıl giriş delikleri iyileştikten sonra, kuyruk sokumu oluğu her gun en azından taharetlenirken yıkanıp silinerek boşta gezen kıllar temizlenmeli.
2 - Kuyruk sokumu sabah akşam giyinirken el ile 3 - 5 saniye fırcalanıp kıl, hav, yun ne varsa uzaklaştırılmalı
3 - Cok kıllı olanlar, 30 yaşına kadar kuyruk sokumu oluğunu, haftada bir kez kıl dokucu krem ile veya cımbızla temizlemeli, kaba etlerini genişce traş ettirmelidir.(Zira 30 yaşından sonra, kuyruk sokumu cildi nispeten daha az terler ve kurur, giderek sertleşip kalınlaşır ve delinme riski kalkar.) İSTER AMELİYATLA İSTER İLACLA TEDAVİ OLSUN TEDAVİ SONRASI HİJYENİK BAKIM TEDAVİNİN UZUN SURELİ BAŞARI ŞANSINI DOĞRUDAN ETKİLER.






[i]



[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]