Kemik yoğunluğu testi (dansitometri)Bir kişide, osteoporoz(kemik erimesi) olduğu yıllar once,ancak kemikler kırıldıktan sonra tespit edilebilirdi. Gunumuzde ise artık dansitometri denen kemik yoğunluğu testleri ile osteoporoz olup olmadığı veya osteoporoz riskinin ne kadar olduğu anlaşılabilmektedir.
Kemik Yoğunluğu Testi Nedir
Ozel bir X ışını kullanılarak kemikteki kalsiyum ve diğer minerallerin ne kadar miktarda oldukları olculur. Mineral icerik ne kadar fazlaysa kemik yoğunluğu da o kadar fazla cıkar. Kemik yoğunluğunun fazla olması, onların daha guclu ve kırılmaya karşı daha dayanıklı olduğunu gosterir.
Kimlere Yapılması Gereklidir
- 65 yaşından buyuk kadınlarda
-60 yaşında ve osteoporoz riski olan kadınlarda
Risk Faktorleri Nelerdir
- Yaş ilerledikce kemikler zayıfladığı icin osteoporoz riski de artar.
- Irk da etkili bir faktordur. Beyazlarda, zencilere gore risk daha fazladır.
- Duşuk kilolu olmak riski artırır.
- Gecmişinde kemik kırığı hikayesi olması
- Ailede osteoporozlu birinin olması
- Kemik kaybını artıran ilacların kullanılıyor olması da riski artıran faktorlerdir.
Kemik Yoğunluğu Testine Nasıl Hazırlanılır
Test; cok kolay, hızlı ve ağrısızdır. Hic bir hazırlığı gerektirmez. Hatta bazıları klinikte dahi yapılabilir.
Nasıl Yapılır
Osteoporoz nedeniyle kırılması daha muhtemel olan kemiklerde uygulanır. Buralar; bel omurları, uyluk kemiğinin kalcaya bağlandığı kısım, el bilek ve kol kemiklleridir. Olcum yapan makinalar, icine yatacak kadar buyuk olduğu kadar sadece parmak, el bileği veya ayak topuğu yerleşecek kadar kucuk ebatta olabilirler. İşlem genelde 5-10 dakikada surer.
Kucuk boyutlu makinaların sonucları da kırık oluşma riskini verirler. Ancak orneğin topuktan yapılan testin sonucu, omur veya kalcadan yapılan test kadar tam kesin olmayabilir. Cunku her bolgenin kemik yoğunluğu farklıdır. Parmak veya topuktan olculen kemik yoğunlukları tarama testi olarak yapılıp, sonuc pozitif cıkarsa omur ve kalca kemik yoğunlukları da istenir.
Testin Sonucları Nasıl Değerlendirilir
İki şekilde sonuc verilir; T skoru ve Z skoru:
T skoru ile aynı cinsiyetteki normal, sağlıklı, genc insanlarla sizin kemik yoğunluğunuz kıyaslanır. Belli standart sayılar kullanılarak altında veya uzerinde denilir. T skoru -1 in uzerinde ise kemik yoğunluğunuz normal demektir. -1 ile -2,5 arasında ise osteopeni denen normal ile osteoporoz arasındaki durum demektir. -2,5 altında ise osteoporoz var demektir.
Z skoru ise sizinle aynı yaş, cinsiyet, ağırlık ve ırktaki normal insanlarla kıyaslanmadır. Bu daha doğru bir kıyaslamadır. Cunku yaşa bağlı kemik kayıpları zaten beklenmektedir ve bunun dışında bir neden varsa ona yonelik araştırma yapılmalıdır. Z skoru -1,5 un altında ise yaşlılık dışında başka nedenler var demektir ve bunu yapan sebep bulunabilirse ona gore tedavi yapılacaktır. Boylece kemik kaybı azaltılacak, hatta durdurulabilecektir.
Ne Zaman Yapılmalıdır
- Menopoz doneminden sonra ve osteoporoz riski varsa
- Hiperparatiroidi varsa
- Kırık şuphesi uyandıran omurga anormalliği varsa
- Uzun sureli kortizon tedavisi alınmışsa
- Osteoporoz tedavisinin sonuclarının değerlendirilmesi icin kemik yoğunluğu testi yapılır.
Kemik yoğunluğu testi, osteoporozu tespit etmede ve kırık riskinizi anlamada onemli bir aractır. Farklı metodlarla alınan sonuclar da farklı olmaktadır. Buyuk makinalarla yapılan olcumler daha doğru olmakla birlikte kucuk makinalar da geniş kitlelere tarama amacıyla yapılması uygundur. Kemik yoğunluğu testi size kemiklerinizin ne kadar az veya cok yoğun olduğunu soyler ancak bunun nedenini acıklayamaz. Bu yuzden eğer osteoporoz cıkarsa buna yonelik araştırmaları ayrıca yapmak gerekir.


[h=2]İstanbul Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]