KekemelikKekemelik, konuşmanın akıcılığı ve ritmi ile ilgili bir iletişim bozukluğudur.
Konuşma esnasında konuşmanın duzenli bir şekilde ilerlemesini bozan duraklama, bazı ses ve sozcukleri yineleme ya da bir heceyi uzatarak soyleme ile giden ve bazı kişilerde sosyal ortamlardan kacınmaya yol acıp, kaygı ve uzuntu konusu olan bir bozukluktur.
Akıcı konuşmada ritim ve zamanlama buyuk onem taşır. Hız, vurgulama ve doğru yerde duraklamalar acısından farklılıklar olsa da akıcı konuşmada sozcukler ve sozcuk grupları kendiliğinden akar. Akıcılıkta ortaya cıkan bozukluklar, uygun olmayan duraklamalar, tekrarlar ve benzer problemler konuşmanın doğal akışını etkiler.
Bazen bu bozukluk, konuşmayla ilgili veya ilgisiz beden hareketleri ve mimiklerle birlikte gorulmektedir. Kekemeliğin, heyecan, korku, kaygı ve utanma gibi daha oznel duyguların belirtisi olduğu da duşunulmektedir. Genel anlamda, sesleri ve sozcukleri tekrarlayarak duraksamayı, sesleri uzatmayı, konuşurken blok yaşamayı, bazı ses yada hecelerden kacınarak konuşmayı iceren kekemelik, diğer konuşma bozukluklarının aksine konuşmanın butununu etkilemektedir. Ayrıca kekemeliğin, konuşmacının ortaya cıkmasını beklediği, kekelemekten korktuğu, ilerisini duşunerek gergin olduğu, kacınmaya calıştığı zaman sıklaşan bir durum olduğu bilinmektedir.
Kekemelik cocuklarda 2-2,5 yaşlarından 12,5-15 yaşlarına kadar ortaya cıkabilen bir uyum ve davranış bozukluğudur.Ergenlik doneminden sonra genclerin kekeme olma ihtimali azalmaktadır. Genellikle,cocuklarda ve 2-5 yaşları arasında ortaya cıkan kekemeliğin farklı sebepleri vardır.
Bu sebepler cok ceşitli olmakla birlikte aşağıdaki gibi ozetlenebilir:
-Aile ici sorunlar -Ateşli hastalık ve ameliyatlar - Bir kavgaya tanık olma - Sesle korkutulma
- Kardeş kıskanclığı - Kekeme birini taklit etme
-Yangın, deprem,sel gibi afetler - Hayvandan korkma ( genelde kedi ve kopek) - Tup patlaması, bina cokmesi gibi olaylar - Trafik kazaları -Travmatik yaşantılar ve korkular -Aile fertlerinden birinin olumu - Boşanma nedeniyle anne-babadan ayrılma - Ani seyahatler nedeniyle ayrılık - Evcil hayvanın olumu veya hayvandan ayrılma -Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları - Aşırı koruyucu aile tutumları - Alaycı, aşağılayıcı aile tutumları Cocuklarda gorulen psikolojik kokenli kekemelik, cocuğun cevresindeki kişilerin yanlış tutumlarıyla iyice kuvvetlenebilir ve pekişebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile, cocuğun etkileşimde olduğu diğer aile bireyleri, okul arkadaşları, oğretmenleri ve komşuların yaptığı hatalar nedeniyle cocuğun kekemeliği artabilir veya kekemelik nedeniyle başka sorunlar ortaya cıkabilir. Kekemelik nedeniyle ortaya cıkabilen diğer sorunlardan bir kacını şoyle ifade edebiliriz; - Ozguven eksikliği - Başarısızlık kaygısı -Ceşitli korkular - Okul başarısızlığı -İce donuk olma - Değersizlik hissi - Depresyon Genel olarak erkek cocukların kızlara gore daha karmaşık duzeyde kekelemelerinin olup, daha cok kekeleyerek, daha az karşılarındakilerle goz goze gelmeye calıştığı, iletişim kurmaktan kacındıkları, dolayısıyla tedavilerinin de daha uzun surduğu belirlenmiştir.
Kekemelik bir hastalık değildir.Uyum ve davranış bozukluğudur. Bir ailede kekeme varsa o ailedeki cocukların kekeme olma ihtimali yuksektir.Genetik yatkınlığın kekemelikte % 60-70 civarında etkin olduğu tahmin ediliyor.Eğer cocuk cok guzel,huzurlu,mutlu bir ortamda buyurse kekeme olmayabilir.Ama korku,şiddet,baskı,değersizlik hissinin hakim olduğu bir ortamda yaşarsa kekemelik ortaya cıkabilir.
Anadolu Universitesi (AU) Engelliler Entegre Yuksekokulu Muduru Prof. Dr. Ahmet Konrot, kekemeliğin duşunulenin aksine psikolojik değil genetik nedenlerden kaynaklandığını soyledi. Prof. Dr. Konrot, kekemeliğin okul oncesi cocuklarda rastlanan bir dil ve konuşma bozukluğu olduğunu belirterek, bu rahatsızlığa 3-5 yaşları arasındaki cocukların yuzde 15’inde rastlandığını kaydetti. Konuşmanın normal akışında “ses, hece, kelime tekrarı, sesi hic cıkaramama” gibi kesintilerin meydana gelmesinin kekemeliğin belirtilerinden olduğunu anlatan Konrot; ailelerin, kekemeliği ceşitli olaylar karşısında cocuklarının yaşadığı şiddetli korkudan kaynaklanan psikolojik travmaya bağladıklarını belirterek, “Halbuki coğunlukla genetik nedenlerden kaynaklanıyor. Beynin sağ ve sol yarı kurelerindeki ceşitli işlevlerin aksaması kekemeliğe neden oluyor” dedi.
Kekeme bir kişiyi dinlerken ne yapmalı?
Bir kekeme size bir şeyler soylemeye calışırken, onu sabırla dinlemelisiniz. Kelimenin sonu bir turlu gelemiyor diye sabırsızlandığınızı, sıkıldığınızı belli ederseniz, karşınızdaki kişinin işini daha da zorlaştırırsınız. Eğer siz sakin sakin, normal bir konuşmayı dinler gibi davranırsanız, mesele buyuk olcude cozumlenir. Sakın karşınızda kekeleyen kişiyi sıkıntıdan kurtarmak icin onun soylemekte zorlandığı kelimeyi siz tamamlamayın. Bırakın, sozunu kendisi bitirsin.
Kekemeliğin kalıtsal olabileceği de iddia ediliyor. Bazı cocuklar, yaşadıkları onemli olaylardan sonra konuşurken kekelemeye başlarlar. Dort yaşında konuşurken kekeleyen her beş cocuktan dordu, ergenlik cağında bu sorundan kurtulmuş oluyor. Ama nasıl olsa cocuk buyuyunce bu dertten kurtulacak duşuncesiyle terapi yaptırmamak hata olur. Cocuğa telaşlanmadan ağır ağır konuşmasını oğretebilirseniz, kekemelikten kurtulması kolaylaşır.
Kekemeliğin Tedavi Yontemleri
Kekemeliğin tedavisinde izlenen yollar, nedenlere ilişkin kurumlara bağlı olarak cok ve değişiktir.
Kekemeliğin nedenini yapısal bozukluğa bağlayan ya da o goruşte olan uzman sağaltımda o yone ağırlık verecektir.
Kekemeliği bir kişilik bozukluluğu olarak uzman ise ruhsal sağaltımı savunur ve onu uygular.
Nedene ilişkin kurumları acıklarken, son olarak değinilen orta yol goruşu sağaltım icin de gecerlidir. Ancak burada bir onemli noktanın acıklanması gerekmektedir. Kekemeliği baştan nedenler ruhsal olmasa bile sonradan, kekemeliğin bir ruhsal sorun haline donuştuğu acıktır. Bu bakımdan kekemeliğin duzeltilmesinde ruhsal sağaltım ile konuşma sağaltımının birilikte duşunulmesi gerekmektedir.
Ruhsal sağaltım ya da konuşma sağaltımı icin bireysel ve grup calışmaları yapılabilir. Kekemelerle yapılacak ruhsal sağaltım icin grup calışmalarının daha etkin olduğunu ileri surenler vardır.
Konuşma tedavisi ve ruhsal sağaltım yontemleri kekemeliğin birinci ya da ikinci donem oluşuna, ağırlık derecesine, bireye ve sahip olunan olanaklara bağlı olarak değişkenlik gosterebilir
Kekemeliğin tedavisi diğer konuşma ozurlerine gore daha cok zaman alıcı, uzun suren bir calışmayı gerektirir. Bunun baştan kekeme, ailesi ve uzman tarafından dikkate hatta goze alınması gerekir.
Kekemelikte konuşma terapisi şarttır.
Aile ile goruşmeler, psikolojik testler durumu aydınlatmada cok yararlıdır. Tedavide yine konuşma terapisti, aile, hekim ve psikolog yardımlaşması gerekir.
[h=2]Muğla Konuşma Terapisti uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]