OZGUL(SPESİFİK)FOBİ
Ozgul Spesifik Fobi Nedir?
Spesifik Ozgul fobi belirli bir nesne veya durumun varlığına işaret eden (ucmak,yukseklik,havyanlar ,iğne yaptırmak, kan gormek gibi) dikkat cekici ve ısrarlı veya mantıksız korku olarak tanımlamaktadır.
Rahatsızlık nadiren tek başına yer alır ancak genellikle diğer kaygı bozukluklarıyla, depresif bozukluklarla ve yıkıcı rahatsızlıklarla birlikte seyreder.
Ayrılık kaygısı ozgul fobiye eşlik eden en yaygın rahatsızlıktır.Ek olarak normal gelişme suresinin bir parcası olarak tum cocukların korkuları olduğundan ozgul fobinin korkudan ayırt edilmesi onemlidir.
OZGUL (SPESİFİK) FOBİNİN KARAKTERİSTİK OZELLİKLERİ
Ozgul fobinin ortaya cıkışı uclu bir tepki sistemiyle olmaktadır.
Davranışsal
Bilişsel
Fizyolojik
Cocuklarda ozgul fobinin en yaygın davranışsal dışavurumu korkulan uyarandan kacınmaktadır.
-Evde korkulan bazı yerler gibi(orn:bodrum katı) belirli durumlardan kacınmak veya kacmak.
-Karanlıktan kacmak icin uyurken ışığı acık bıraktırmak veya anne babasından birinin kendisiyle birlikte uyuması icin ısrarcı olmak.
-Boğulma korkusuyla yemek yemekten kacınmak
-İğne korkusu nedeniyle doktor randevusuna gitmekten kacınmak.
-Bilişsel tepkiler genellikle korkutucu duşunceleri (‘korkuyorum, yapamam’)
-Ve yıkıcı sonuc beklentisini (Yıldırım carpmasından oleceğim) icermektedir.
Psikolojik Tepkiler’de :
-Terleme
-Mide Bulantısı
-Ağız kuruması
-Artan nabız
-Titreme
-Kas gerilmesi
OĞRENME FAKTORLERİ
Travma elbette bir fobiye yol acabilirken, bir fobinin gelişmesi sadece oğrenme yoluyla olmaktadır.Sosyal oğrenme faktorleri de rol oynayabilmektedir.
Bir cocuk başka birinde fobik bir reaksiyon gozlemleyebilir. (ORN. Başka bir cocukta) veya okuyarak ve ceşitli medya urunleriyle başkalarının fobik reaksiyonlarını oğrenebilir.
YAPISAL FAKTORLER
Bazı mizac ozelliklerinin (utangaclık , ice donukluk cekingenlik vb cocukluk donemi korkularının gelişiminde rol oynadıklarına inanılmaktadır.
AİLE ETKİLERİ,
Kaygı ve fobik bozuklukları bulunan ebeveynlerden doğan davranışsal olarak ket vurmuş cocuklardaki fobi oranlarının yuksek oluşu sadece genetik bağlantılı değil aynı zaman da cevresel bağlantılı bir soruyu gundeme getirmektedir. Surekli olarak kaygı rahatsızlığından muzdarip ebeveynlerle kalmış cocuklar ihtiyatlılık , kararsızlık , yeni ve farklı durumlar karşısında korku hissi gibi davranışsal ket vurma ozellikleri geliştirilebilir. Fobi sahibi ebeveynlerin kacınma davranışları cocukları tarafından model alınabilir.
OKUL TEMELLİ MUDAHALELER
Oğretmenler İcin İpucları
1-Oğrencinin surekli olarak korkusunu tekrarlayıp durmasına musaade etmeyiniz.
2-Oğrencinin obsesif korkusu nedeniyle tum ilginizi uzerine toplamasına izin vermeyin, bunun yerine, hazırlanan mudahale planını kuvvetlendiren veya ‘planlı gormezden gelme ‘ yontemini kullanın.
3-Oğrencinin evi aramanızı isteyen taleplerini kabul ederek tedavi planından sapmasına musaade etmeyin.
4-Cocuğun korkulu gorunmesi veya korktuğunu ifade etmesi halinde daha onceden tanımlanan hatırlatıcıları kullanın.
5-Etkilenen cocuğun zihninin fobisiyle meşgul olması halinde , derhal konuyu değiştirin

[h=2]Muğla Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]