Kazakistan

Coğrafi Verileri


Konum: Orta Asya'da, Cin'in kuzey batısında yer alır.
Coğrafi konumu: 48 00 Kuzey enlemi, 68 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Orta Asya
Yuzolcumu: 2,717,300 km²
Sınırları: toplam: 12,012 km
sınır komşuları: Cin 1,533 km, Kırgızistan 1,051 km, Rusya 6,846 km, Turkmenistan 379 km, Ozbekistan 2,203 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile cevrili)
İklimi: Kıtasal iklim gorulur, kışlar soğuk, yazlar sıcak gecer.
en alcak noktası: Vpadina Kaundy -132 m
en yuksek noktası: Khan Tangiri Shyngy 6,995 m
Doğal kaynakları: Petrol, doğal gaz, komur, demir, manganez, krom, nikel, kobalt, bakır, molibden, kurşun, cinko, boksit, altın, uranyum
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12
daimi ekinler: %11
otlaklar: %57
ormanlık arazi: %4
diğer: %16 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 22,000 km² (1996 verileri)
Doğal afetler: Depremler ve toprak kaymaları


Nufus Bilgileri


Nufus: 16,731,303 (Temmuz 2001 verileri)
Nufus artış oranı: %0.03 (2001 verileri)
Multeci oranı: -6.43 multeci/1,000 nufus (2001 tahmini)
Bebek olum oranı: 59.17 olum/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat suresi: Toplam nufus: 63.29 yıl
erkeklerde: 57.87 yıl
kadınlarda: 68.97 yıl (2001 verileri)
Ortalama cocuk sayısı: 2.07 cocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.04 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 3,500 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından olenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
Ulus: Kazakistan
Nufusun etnik dağılımı: Kazakistanlı %53.4, Rus %30, Ukraynalı %3.7, Ozbek %2.5, Alman %2.4, Uygur %1.4, diğer %6.6 (1999 nufus sayımı)
Din: Musluman %47, Rus Ortodoksları %44, Protestanlar %2, diğer %7
Diller: Kazakistanlı %40, Rus %66
Okur yazar oranı: 15 yaş ve uzeri icin veriler
toplam nufusta: %98
erkekler: %99
kadınlar: %96 (1989 verileri)


Yonetimi


Ulke adı: Resmi tam adı: Kazakistan Cumhuriyeti
kısa şekli : Kazakistan
ingilizce: Kazakhstan
Yerel tam adı: Qazaqstan Respublikasy
eski adı: Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Yonetim bicimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Astana
İdari bolumler: 14 bolge ve 3 şehir; Almatı, Almatı şehri, Aqmola (Astana), Aqtobe, Astana, Atyrau, Batys Qazaqstan (Oral), Bayqongyr, Mangghystau (Aqtau; formerly Shevchenko), Ongtustik Qazaqstan (Shymkent), Pavlodar, Qaraghandy, Qostanay, Qyzylorda, Shyghys Qazaqstan (Oskemen; formerly Ust'-Kamenogorsk), Soltustik Qazaqstan (Petropavl), Zhambyl (Taraz; eski Dzhambul)
Bağımsızlık gunu: 16 Aralık 1991 (Sovyetler Birliğinden ayrıldı)
Milli bayram: Cumhuriyet Gunu, 25 Ekim (1990)
Uye olduğu uluslararası orgut ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CCC (Gumruk İşbirliği Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Orgutu), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Orgutu), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Orgutu), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), ILO (Uluslarası Calışma Orgutu), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Orgutu), Intelsat (Uluslararası Telekomunikasyon ve Uydu Orgutu), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Gocmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Orgutu), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Orgutu), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Guvenlik ve İşbirliği Orgutu), PFP (Barış icin Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kultur Orgutu), UNIDO (Endustriyel Kalkınma Orgutu), UPU (Dunya Posta Birliği), WFTU (Dunya İşci Sendikaları Federasyonu), WHO (Dunya Sağlık Orgutu), WIPO (Dunya Fikri Mulkiyet Teşkilatı), WMO (Dunya Meteoroloji Orgutu), WToO (Dunya Turizm Orgutu), WTrO (Dunya Ticaret Orgutu)


Ekonomik Gostergeler


GSYİH: Satınalma Gucu paritesi - 85.6 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel buyume: %10.5 (2000 verileri)
GSYİH - sektorel bileşim: tarım: %10
endustri: %30
hizmet: %60 (1999 verileri)
Enflasyon oranı (tuketici fiyatlarında): %13.4 (2000 verileri)
İş gucu: 8.8 milyon (1997)
Sektorlere gore işgucu dağılımı: endustri %27, tarım %23, hizmet %50 (1996)
İşsizlik oranı: %13.7 (1998 verileri)
Endustri: Petrol, komur, demir, manganez, krom, kurşun, cinko, bakır, titanyum, boksit, altın, gumuş, fosfat, sulfur, demir - celik, traktor ve diğer tarım makineleri, elektrik motorları, yapı malzemeleri
Endustrinin buyume oranı: %14.9 (2000 verileri)
Elektrik uretimi: 44.36 milyar kWh (1999)
Elektrik tuketimi: 44.132 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 200 milyon kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 3.077 milyar kWh (1999)
Tarım urunleri: Hububat, pamuk, yun, ciftlik hayvanları
İhracat: 8.8 milyar $ (2000 verileri)
İhracat urunleri: petrol %40, makine, kimyasal urun, tahıl, yun, et, komur
İhracat ortakları: AB %23, Rusya %20, Cin %8 (1999)
İthalat: 6.9 milyar $ (2000 verileri)
İthalat urunleri: Makine ve parcaları, yapı malzemeleri, petrol ve gaz, araclar
İthalat ortakları: Rusya %37, ABD, Ozbekistan, Turkiye, İngiltere, Almanya, Ukrayna, Guney Kore (1999)
Dış borc tutarı: 12.5 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Tenge (KZT)
Para birimi kodu: KZT
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 1.818 milyon (1997)
Telefon kodu: 7
Radyo yayın istasyonları: AM 60, FM 17, kısa dalga 9 (1998)
Radyolar: 6.47 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 12 (1998)
Televizyonlar: 3.88 milyon (1997)
Internet kısaltması: .kz
Internet kullanıcıları: 70,000 (2000)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 14,400 km (1997)
Su yolları: 3,900 km
Boru hatları: Ham petrol 2,850 km; petrol urunleri 1,500 km; doğal gaz 3,480 km (1992)
Limanları: Aqtau (Shevchenko), Atyrau (Gur'yev), Oskemen (Ust-Kamenogorsk), Pavlodar, Semey (Semipalatinsk)
Hava alanları: 449 (2000 verileri)