Katarakt nedir? Tedavisi nasıldır?Katarakt Nedir?
Katarakt, goz sorunlarının en yaygın gorulen şeklidir. Sağlıklı bir gozde lens saydamdır, ışınların doğrudan retinaya ulaşmasını sağlar. Keskin ve net bir goruntu oluşturur. Katarakt, lensin gormeyi engelleyecek şekilde opaklaşması yada sislenmesidir. Daha cok ışının goz icine girmesi engellendiği icin bu durum gormede azalmaya neden olur. Sanki kirli bir camdan dışarıya bakar gibi objelerin netliği ve renkleri net secilemez. Gozdeki doğal lensin opaklaşması devam eden bir surectir.
Kataraktın belirtileri nelerdir?
Gormede yavaş yavaş azalma
Işığa hassasiyet, kamaşma
Cift gorme
Okuma zorluğu
Sonradan ortaya cıkan miyopi
Renklerin soluklaşması ve sararması
Katarakt Nasıl Tedavi Edilir?
Kataraktın tedavisi bugun icin ancak ameliyatla mumkun olmaktadır. Modern tekniklerin gelişimi ile gunumuzde katarakt ameliyatı iğnesiz, narkozsuz ve hastanede yatmadan yapılabilmektedir. Ameliyatla saydamlığını yitirmiş merceğiniz alınmakta, onun yerine numarası hesaplanmış yapay goz ici lensi (IOL) konmaktadır.
Ameliyat Ne Zaman Yapılmalıdır?
Gunluk yaşantınızı olumsuz etkilemeye başlayan gorme azalması, kamaşma ya da iki goz arasında gorme farkı varsa ameliyat zamanı gelmiş demektir. Katarakt gelişiminin durdurulması yada geriye dondurulmesi tıbbi tedavi ile mumkun değildir. Katarakt tedavisinde uygulanacak tek tedavi yontemi cerrahidir. Kataraktlı olan mevcut lens goz icinden alınarak yerine saydam mercek yerleştirilir. Kataraktın alınması icin eskiden geleneksel olarak dikişli yontem kullanılıyordu. Artık gunumuzde modern yontemler geliştirildi. Fakoemulsifikasyon denilen en modern katarakt cerrahisi yonteminde korneadan cok kısa bir kesiden gozicine aletler ile girilerek ultrason enerjisi ile lens cok minik parcalara ayrılarak vakumla cekilmektedir.Bu kucuk kesi yerinden goz icine katlanabilir mercek yerleştirildikten sonra dikiş konulmadan operasyon tamamlanmaktadır.Fakoemulsifikasyon yontemi, geniş bir kesi olmadığı ve kapalı sistemde calışıldığı icin erken donemde gorme duzeyini arttıran oldukca guvenli komplikasyonu cok az olan bir yontemdir. Cerrahide standart olarak lokal anestezi uygulanmaktadır. Gozunuz uyuşturulduğu icin operasyon sırasında bir şey hissetmeyeceksiniz, belki gozunuze hafif dokunmaları hissedebilirsiniz. Operasyon kataraktınızın tipine gore, yaklaşık 5-10 dakika kadar surmektedir. Bu sure icerisinde başınızı yada gozunuzu hareket ettirmemeniz gerekmektedir. Fako cerrahisi sırasında standart olarak nabız ve tansiyon değerleriniz monitorize edilmektedir. Doktorunuz ile operasyon sırasında her an iletişim halinde olabilirsiniz.
Katarakt Operasyonundan Sonra İkinci Defa Katarakt Gelişebilir mi ?
Mevcut kataraktlı lensiniz tamamen goz icinden alındığı icin ikinci defa katarakt gelişimi kesinlikle soz konusu değildir. Katarakt operasyonu sırasında kataraktlı lens alındıktan sonra ince bir zar icine mercek yerleştirilir. İşte bu ince zar tabakası operasyon sonrası donemde kalınlaşabilir. Bu durum operasyonun gidişi ile yada operasyon sırasında meydana gelen komplikasyon ile ilişkili değildir. Merceğin yerinde durmasını sağlayan zarın beyazlaşması yapısal olarak her gozde meydana gelebilir. Boyle bir durumda tedavi ameliyat değildir. Saniyeler icerisinde biten laser (YAG laser ) uygulaması ile tamamen tedavi edilebilir.
Katarakt Operasyonu Oncesi ve Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler !
Kataraktın derecesine gore Aspirin ve benzeri kan sulandırıcı ilaclar ameliyattan 3 gun once kesilmelidir.
Ameliyat sabahı kahvaltı edilebilir ancak cok ağır olmamalıdır.
Diabet, hipertansiyon, astım gibi sistemik hastalıklar icin kullanılan ilaclar ameliyat gunu kesilmemelidir. İnsulin dozuna, oral antidiabetik tedaviye, diete uymaya her zamanki gibi devam edilmelidir. Ameliyat gunu sistemik olarak kullandığınız ilaclarınızı yanınızda getirmenizde fayda vardır.
Ameliyat gunu yuz iyice yıkanmalıdır ve makyaj yapmaktan, losyon ve parfum kullanmaktan kacınılmalıdır.
Ameliyat sırasında uzerinizdeki kıyafetler değiştirilecektir, sterilite acısından size verilen ameliyat kıyafetleri giyilecektir.
Ameliyat bittikten kısa bir sure sonra evinize donebilirsiniz doktorunuz sizi ilk 36 saat icinde kontrole cağıracaktır. Eve yalnız donulmemesi, araba kullanılmamasında fayda vardır.
Damla konulmadan once eller iyice yıkanmalıdır.
Ameliyat sonrası doktorunuz size 2 farklı damla kullanmanızı onerdiyse, her iki damla aynı anda damlatılmamalıdır. Birinci damladan 15 dakika sonra diğer damla konulmalıdır.
Damla konulmadan once şişenin calkalanmasında fayda vardır.
Damla koyarken yukarıya doğru bakılıp alt kapağınızı aşağıya doğru cekerek goz kapağının icine doğru, damlanın ucu goze değdirilmeden konulmalıdır.
Damlalara gunduz boyunca devam edilmelidir, gece uyurken kalkıp damla konulmasına gerek yoktur.
Size ek olarak bir şey soylenmediyse damlalarınızı 15 gun boyunca, size verilen saat tablosuna uygun olarak kullanmanız yeterli olacaktır.
Katarakt Ameliyatı Sonrasında Hastaların Yakın ve Uzak Gozluklerinden Tamamen Kurtulma Şansları Var mıdır?
Evet kesinikle vardır. Ameliyat sırasında kullanılan multifokal mercekler son yılların en gelişmiş teknolojisidir. Goz merceğinde eskiden beri sure gelen standart olarak uzağı gosteren saydam bir tabaka varken, son yıllarda ortaya cıkan multifokal mercekler hem uzağı hem de yakın goruşu sağlayan uzerinde hareler bulunan ozellikli merceklerdir.Yani katarakt ameliyatında sectiği merceğe bağlı olarak hasta sonraki yaşantısını tamamen gozluksuz olarak gecirebilir.
[h=3]Multifokal Mercekler[/h]Multifokal mercekler hem yakını hem de uzak mesafe goruşunu aynı anda sağlayan, yakın ve uzak gozluklere olan bağımlılığı minimize eden goz ici merceklerdir. Bu lensler kendi yapısal ozelliği olarak birden fazla odak yetisine sahip olan merceklerdir. Boylece hastaların hem uzak hem de yakın gozluk kullanmalarına gerek kalmaz. Yakın gozluğe olan bağımlılığı minimize eder. Bu merceklerin bir diğer avantajı ise katarakt operasyonu gecirecek hastalarda aynı seansta hem kataraktı yok etmesi hem de yakın ve uzak gorme problemini cozmesidir. Bu operasyonun uygulanmasında hasta beklentileri ve yaşam tarzı dikkate alınarak uygun şekilde değerlendirilmelidir. Gerekli testlerden sonra hastanın goz yapısının, pupil boyutları gibi parametrelerin değerlendirilip operasyona uygunluğu saptanmalıdır.
Multifokal Mercekler Hangi Hastalara Uygulanabilir ?
Kataraktı olan hastaların hemen hemen tamamına uygulanabilir. Aynı zamanda excimer laser ameliyatlarına uygun olmayan yuksek hipermetrop yada miyop hastalara da uygulanabilmektedir.
Katarakt Hastaları İcin Oneriler
Bu hayat boyu tek bir ameliyat olacağı icin hastaların ameliyat sonrasındaki beklentilerini cerrahlarıyla mutlaka konuşmaları gerekir.Orneğin araba kullanan bir hasta sadece uzak duzeltmeyi yapan bir mercek secerse araba kullanırken panelleri ve hız gostergelerini goremeyeceği icin rahatsız olacaktır. Hasta ressam, şofor, muzisyen yada ev hanımları ise yine orta ve yakın mesafede goruş zorluğu hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyecektir. Sonuc olarak hastaların kitap okuma, el işi yapma alışkanlıkları, meslekleri, bilgisayar kullanma alışkanlıkları, sosyal faaliyetleri cok değerlidir. Ameliyat oncesi cerrahları ile bunların mutlaka konuşularak nasıl bir goruş elde edileceği hakkında bilgi alınması gerekmektedir.
“Tum okuyucularıma, Sağlıklı ve mutlu bir yaşam dileğimle, Saygılar sunarım”….
Op.Dr.Ahmet UMAY
(Ophtalmology & Podiatric Surgery MD/Brıstol .UK)
Kaynak : (Kudret Goz Hastanesi / Neşriyatı 2013)
( Brıstol Unıversity/ Ophatmology Clinical Treatments 2000)



[h=2]Kıbrıs Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]