KATARAKT
TANIM: Katarakt, gozdeki lensin bulutlanması olarak değerlendirilebilir. Katarakta sahip kişilerde
goruntu aynı buğulu bir camın arkasından bakmak gibidir. Katarakta sahip kişiler okuma, araba
kullanma, yuzdeki mimikleri tanıma gibi şeylerde zorlanırlar. Gece goruşu de yine zorlayıcı bir şey
haline gelir. Kataraktlar coğunlukla yavaş, hastayı alıştırarak ve rahatsız etmeden gelişirler bu yuzden
gelişim evresinde hastanın şuphelenmesi zordur. İlerlemiş vakalarda hastanın goruntusu bozulduğu
zaman bir hekime gorunme ihtiyacı olur. Başlangıcta yuksek ışık ve ozel guneş gozlukleri ile gorme
bozuklukları telafi edilebilir fakat katarakt ilerleyip gunluk aktivitelerde zorluklara neden olmaya
başladığı zaman ameliyat gerekir. Katarakt cerrahisi guvenli ve efektif bir yontemdir.
SEBEPLER: Katarakt genellikle kendisi bir hastalık olarak ortaya cıkmaktan ziyade farklı genetik
hastalıklara bağlı olarak kişide şikayetlere neden olur. Diyabet, goz travması, goz cerrahileri sonrası
gelişen ve genetik olmayan katarakt olguları da vardır. Bazı uzun sure kullanılan ilaclar da katarakt
riskini arttırır. Katarakt oluşumunda etkilenen organ olan lensler, gozun renkli kısmı olan irisin
arkasında yer alır. Lensten gecen ışık netleştirilip retinaya yansır ve buradan optik sinir ile gorme
merkezine gider. Katarakt hastalarında goze gelen ışık dağılır, net bir şekilde gecemez. Bunun
sonucunda kişinin goruntusu bulanıklaşır. İnsanlar yaşlandıkca gozlerindeki lensler kalınlaşır ve
hareket kabiliyetlerinde azalma meydana gelir. Yaşa bağlı olarak bazı kişilerde lens dokusunda
bozulmalar olur ve buğulu bir goruntu meydana gelir. Kataraktın oluşumu kucuk alanlarda
bulutlanmayla başlar ve buyuk alanlara doğru, bulutlanmayı arttırarak yayılır. Katarakt genellikle iki
gozde birden gelişmesine rağmen bazı durumlarda bir gozde daha ilerler ve sadece onda semptoma
neden olabilir. Dort tip katarakt hastalığı vardır. Nukleer katarakt durumunda kişinin lensinin
ortasında bir sorun olur ve zaman icinde lens sarılaşıp bulutlanır. Kişinin goruşunde başta bir duzelme
olmuş gibi hissedilse de bu ilerler. Daha ileri olgularda lens kahverengileşebilir ve bu sarı-kahverengi
renk değişikliklerinden dolayı kişi renkleri algılamada sorun yaşayabilir. Kortikal katarakt olgularında
lensin kenarları etkilenmiştir. Lensin cevresinde beyazlaşan kısımlar gorulur. İlerleyerek ortaya doğru
gelir ve ışığın gecmesine engel teşkil edebilir. Kortikal katarakta sahip hastalar gozlerinde bir
parıltıdan şikayet ederler. Posterior subkapsuler katarakt olgularında lensin arka yuzeyi etkilenir. Bu
kısım tam ışığın gecip retinaya yansıdığı yerdir. Okumada, parlak ışık varlığında gormede zorluk
yaşanır ve karanlıkta ışıkların etrafında bir halka gorme gibi durumlar tariflenir. Konjenital katarakt,
katarakt ile doğan veya bebeklikte katarakt geliştiren durumlarda olur. Eğer anne gebelik surecince
bir enfeksiyon gecirmişse konjenital katarakt olabilir.
SEMPTOMLAR: Katarakt başlangıcta semptoma yol acmayabilir fakat ilerlediği zaman bazı
semptomlar verir.
-Bulutlu, bulanık gorme
-Gece goruşunde gittikce azalma
-Işık ve parlaklığa hassasiyet
-Işıkların etrafında halkalar gorme
-Gozluk veya lens numarasında sık sık değişiklikler olması
-Soluk veya sarımsı gorme
-Bir goz ile cift gorme
Bu gibi semptomlarla karşılaşılması durumunda bir goz doktoruna gozukmek ve şikayetleri anlatmak
gerekir.
TANI: Goz hastalıklarının tanısında rutin olarak kullanılan bir duvara yansıtılmış ceşitli buyuklukte sayı
ve harflerin okunması birincil testtir. Boylece gorme kaybının derecesine karar verilir. Yarık lamba adı
verilen buyuk, ışıklı bir alet ile goz muayenesi yapılır. Bu alet goruntuyu buyuttuğunden doktorun her
bir goz yapısını ve damarlanmaları, goz sinirini, iris, kornea, ve lensi detaylıca incelemesine olanak
tanır. Daha sonra retina taraması yapılır. Retina taraması yapılması icin goz bebeğinin buyutulmesi
gerekir, ceşitli goz damlaları bu fonksiyon icin kullanılır. Oftalmoskop adı verilen bir başka alet ile de
doktorunuz gozunuzu yakından inceler.
TEDAVİ: Ceşitli ışık ayarlamaları ve ozel guneş gozlukleri semptomlara yardımcı olmaya calışsa da
katarakt tedavisinde asıl izlenen yol cerrahidir. Araba kullanma, okuma, gece goruşunde azalma gibi
hayat kalitesini etkileyen durumlarda cerrahi tedaviye sıra gelmiş demektir. Doktorunuz ile cerrahinin
size uygunluğunu konuşmanız gerekir. Katarakt hastalığı gozdeki farklı yapılara zarar vermeyip sadece
gormede sorun cıkarttığından hastalar acil karar vermek zorunda değiller fakat hastalık bu surecte
ilerleyebilir. Katarakt ameliyatı gozunuzun uyuşturulmasıyla yapılır, genel anestezi uygulanmaz.
Mikroskop altında doktor kansız bir şekilde katarakta sebep olan lensinizi cıkartır ve bunu farklı bir
lens ile değiştirir. Gozu rahatsız etmeyen ve kalıcı olarak kullanılabilen bu lensi takma işlemi cok
basittir ve 30 dakika gibi bir surede tamamlanır. Ameliyattan sonra hastanede yatmak gerekmez,
hemen taburcu olmak mumkundur. Cerrahi sonrası gozde rahatsızlık hissi olabilir fakat bu birkac
hafta icerisinde gecer. İki goze de cerrahi uygulanacaksa iki ameliyat arasında bir ya da iki ay konması
muhtemeldir. Eğer farklı goz problemlerinden dolayı yeni bir lens takılması uygun değilse kataraktlı
lens yine de cıkartılır, fakat onun yerine her gun cıkarıp takılabilen kontakt lensler ya da ozel numaralı
gozlukler verilir.
KORUNMA: Katarakt hastalığından korunmanın etkin bir yolu bilinmemektedir fakat doktorlar bazı
onerilerde bulunmaktadır. Rutin goz doktoru ziyaretleri her turlu goz problemini erken teşhis etme ve
onune gecmede onemli bir yoldur. Sigara ve alkol bir cok hastalık riskini arttırdığı gibi katarakta da
zemin hazırlayabilir. Sigara bırakılmalı, alkol azaltılmalıdır. Dış ortamda goze temas eden ultraviyole
ışınlarından korunmak onemlidir. Bunun icin guvenilir bir optik mağazasından gercek koruyuculuğu
bulunan bir guneş gozluğu edinilmelidir. Sadece goruntu amaclı takılan, sokakta satılan plastik guneş
gozlukleri durumu sadece kotuleştirir. Diyabet (şeker) hastalığı vucudun uc kısımlarındaki damarlara
giden kanlanmada sorunlara yol actığından diyabet hastaları rutin goz muayenelerine ekstra dikkat
etmeliler ve kan şekerlerini kontrol altında tutmalılar. Katarakttan korunmak icin obezite onlenmeli
ve meyve, sebze gibi lifli gıdalar tuketilmelidir.

[h=2]İzmir Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]