Dengesiz havalar ve mevsim değişiklikleri insan psikolojisi uzerinde ciddi anlamda etkilidir. Bahar depresyonu, sonbahar depresyonu ve mevsimsel depresyon adı verilen depresyon turleri hep bu etkilerin ortaya koyduğu hastalıklardır.

Bireyler ilkbahar ve yaz mevsimiyle beraber daha mutlu ve enerjik hissederlerken, sonbahar ve kış mevsimine girerken daha depresif, mutsuz, huzunlu ve olumsuz duygu durumlarına girebilirler.

Aslında butun mesele hormonlardan kaynaklanıyor ve biyolojik saatimizle ve guneşin yaydığı ışıkla yakından ilişkili. Baharla beraber dunyaya dik acıyla gelen guneş ışığı insan vucudunda bir dizi hormonu tetikliyor. Mutluluk hormonları ve ozellikle serotonin uretimi artıyor. Kişi kendisini daha mutlu ve enerjik hissediyor. Bağışıklık sistemi gucleniyor. Yaşamdan daha fazla keyif alır hale geliyor.

Aynı şekilde beynimizde bulunan epifiz bezi de melatonin uretiminden sorumludur. Bu hormon karanlık, ışıksız ve kasvetli ortamlarda yoğun olarak uretilir ve uyku hormonu olarak da bilinir.

Sonbaharda ve kapalı havalarda guneş ışıklarının zayıflaması mutluluk hormonunun salgılanmasını azaltıp, uyku hormonunun uretimini artırdığı icin beyin kimyasının değişmesine ve buna bağlı olarak da depresyona yol acabilir.

O nedenle havalar yağmurlu, kasvetli ve kapalı olduğunda insanlar işe gitmek istemez, icine huzun coker, hatta evden cıkmak istemezler. Boyle durumlarda ice kapanmak yerine biraz daha dışa donuk yaşamak, daha hareketli bir hayat akışı oluşturmak gerekir.

Gun icinde birkac farklı etkinlikte bulunmak, yakın arkadaşlarla goruşmek, mumkun olduğunca uzun sure masa başında oturmaktan kacınmak gerekir. Masa başı işlerde calışan kişiler icin ise her iki saatte bir 10 dakika sureyle ayağa kalkıp dolaşmak, nefes ve bedensel gevşeme tekniklerine başvurmak yararlı olabilir.
Kapalı ve kasvetli havaların ruhumuzda yarattığı değişikliklere ek olarak aşırı sıcakların da vucudumuz ve ruh halimiz uzerinde etkileri var.
Hava sıcaklığının artması, oncelikle beynin biyolojik kimyasını bozuyor. Psikolojik sorunları olmayan insanlar acısından sıcaklıkların normal değerlerin uzerine cıkması cok sorun yaratmıyor ancak duygu ve davranış bozukluğu olan bireylerin ve depresyonu olanlarda kişilerin saldırganlaşmasına yol acabiliyor.

Bu saldırganlık kişinin kendisine ya da başkalarına karşı yonelebiliyor. Aşırı sıcaklar beden ısısının artmasına yol actığı icin vucutta elektrolit, tuz ve sıvı kaybı ortaya cıkıyor. Buna bağlı olarak hem biyolojik hem de psikolojik bazı sorunlar yaşanıyor.
Nefes darlığı ya da sık nefes alma ve hava yetmemesi, cabuk sinirlenme, kavgacılık, gerginlik, konsantrasyon gucluğu gibi bir takım zihinsel ve davranışsal sorunlar ortaya cıkıyor. Hava sıcaklığının artmasına bağlı olarak vucudun su ihtiyacı da artıyor ve bu ihtiyac giderilmediği takdirde ciddi hayati tehlikeler soz konusu olabiliyor. Su kaybını onlemenin yolu sık sık su icmekten geciyor. Sıvı gıda alımı ayrı, su icmek ayrıdır. Ozellikle asitli ya da şekerli icecekler cok tercih edilmemelidir.
Yapılan araştırmalar aşırı sıcakların hukum surduğu bolgelerde intihar girişimlerinin arttığını ve trafikte olmanın getirdiği stresle beraber kazalarda da onemli oranda artış olduğunu gosteriyor.

Bununla beraber uzmanlar saat 11 ile 15 arasında guneşe maruz kalmamak gerektiğini ısrarla vurguluyorlar. Sıcaklar ve guneşin ışıkları cilt hasarlarına, ciddi yanıklara yol acabiliyor.

Ozellikle cocuklar acısından durum gercekten tehlikeli olabiliyor. Havaların ısınmasının başladığı gunlerde klima temizliği yapılmış olmalı, beyin kanaması ve tansiyon hastalıklarına karşı korunma tedbirlerine ozen gosterilmeli, ishal ve bağırsak enfeksiyonlarına karşı el ve vucut temizliğine dikkat edilmelidir. Ozellikle Ramazan ayı ile birlikte oruc tutacak olanların sıcaklardan daha cabuk etkileneceklerini de goz onunde bulundurmak gerekiyor.
Sıcak havalarda aşırı spor ve egsersiz yapmak hastalanmaya ve bedensel direncin duşmesine yol acabilir. Sık sık duş almak ve vucudun su – tuz dengesine dikkat etmek gerekir.

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]