Gana


Coğrafi Verileri


Konum: Batı Afrika'da Fildişi Sahili ile Togo arasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 8 00 Kuzey enlemi, 2 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Batı Afrika
Yuzolcumu: toplam: 238,540 km²
Sınırları: toplam: 2,093 km
sınır komşuları: Burkina Faso 548 km, Fildişi Sahili 668 km, Togo 877 km
Sahil şeridi: 539 km
İklim: Tropikal iklim. Sıcaklık yıl icinde 26 ve 32 derece arasında değişmektedir. Gana`nın iklim koşullarını kuzeydoğuda Sahra uzerinden gelen sıcak, kuru ve toz yuklu hava kutlesi ile guneybatıda Atlas Okyanusu`nun guney kesimi uzerinden gelen tropik hava kutlesi belirler.
Arazi yapısı: Ulkenin guneybatı, kuzeybatı ve en kuzey bolgesi parcalanmış bir peneplen gorunumundedir. Geri kalan bolgenin buyuk bolumunu ise Volta Havzası olarak bilinen geniş bir alan kaplar.
Deniz seviyesinden yuksekliği: en alcak noktası: Atlas Okyanusu 0 m; en yuksek noktası: Afacato Dağı 880 m
Doğal kaynakları: Altın, kereste, boksit, manganez, balık, kaucuk, hidro guc
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12
adimi ekinler: %7
otlak ve cayırlar: %22
ormanlar: %35
diğer: %24 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 60 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Ocak - Mart ayları arasında kuru, tozlu harmattan ruzgarları ortaya cıkar. Kuraklıklar bir başka sorun olmaktadır.


Nufus Bilgileri


Nufus: 19,894,014 (Temmuz 2001 verileri)
Nufus yapısı: 0-14 yaş arası %42
15-64 yaş arası %55
65 yaş ve ustu %23 (2001 verileri)
Nufus artış oranı: %1.79 (2001 verileri)
Multeci oranı: -0.83 multeci/1,000 nufus (2001 tahmini)
Bebek olum oranı: 56.54 olum/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat suresi: Toplam nufus: 57.24 yıl
erkeklerde: 55.86 yıl
kadınlarda: 58.66 yıl (2001 verileri)
Ortalama cocuk sayısı: 3.82 cocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %3.6 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 340,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından olenlerin sayısı: 33,000 (1999 verileri)
Ulus: Gana
Nufusun etnik dağılımı: Afrika zencileri %99.8 (buyuk kabileler - Akan %44, Moshi-Dagomba %16, Ewe %13, %Ga 8), Avrupalılar ve diğer %0.2
Din: Yerel inanclar %38, Muslumanlar %30, Hıristiyan %24, diğer %8
Diller: İngilizce (resmi), Afrika dilleri (Akan, Moshi-Dagomba, Ewe ve Ga dahil)
Okur yazar oranı: 15 yaş ve uzeri icin veriler
toplam nufusta: %64.5
erkekler: %75.9
kadınlar: %53.5 (1995 verileri)


Yonetimi


Ulke adı: Resmi tam adı: Gana Cumhuriyeti
kısa şekli : Gana
eski adı: Altın Sahiller
ingilizce: Ghana
Yonetim bicimi: Cok partili anayasal demokrasi
Başkent: Akra
İdari bolumler: 10 bolge; Ashanti, Brong-Ahafo, Orta Bolge, Doğu Bolgesi, Buyuk Akra, Kuzey Bolgesi, Yukarı Doğu, Yukarı Batı, Volta, Batı Bolgesi
Bağımsızlık gunu: 6 Mart 1957 (İngiltere'den)
Milli bayram: Bağımsızlık gunu, 6 Mart (1957)
Anayasa: 28 Nisan 1992
Uye olduğu uluslararası orgut ve kuruluşlar: ABEDA, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ulkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), C, CCC (Gumruk İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu), FAO (Tarım ve Gıda Orgutu), G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Orgutu), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Calışma Orgutu), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Orgutu), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomunikasyon ve Uydu Orgutu), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Gocmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Orgutu), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kultur Orgutu), UNIDO (Endustriyel Kalkınma Orgutu), UNIFIL (BM Gecici Gucu), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gozlem Misyonu), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitusu), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Gecici Yonetimi), UNMOP (BM Prevlaka Gozlem Misyonu), UNMOT, UNTAET (BM Doğu Timor Geciş Yonetimi), UNU, UPU (Dunya Posta Birliği), WCL (Dunya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dunya İşci Sendikaları Federasyonu), WHO (Dunya Sağlık Orgutu), WIPO (Dunya Fikri Mulkiyet Teşkilatı), WMO (Dunya Meteoroloji Orgutu), WToO (Dunya Turizm Orgutu), WTrO (Dunya Ticaret Orgutu)


Ekonomik Gostergeler


Ekonomiye genel bakış: Zengin doğal kaynakların bahşedildiği Gana, daha fakir Batı Afrika ulkelerininkinin iki katı kişi başına duşen uretime sahiptir. Boyle olduğu halde, Gana ağırlıklı olarak uluslararası finansal ve teknik yardıma bağlı kalmıştır. Altın, kereste ve kakao uretimi yabancı dovizin en buyuk kaynaklarıdır. Yerel ekonomi, gayri safi milli hasılanın %41`ini ve iş gucunun %60`ını karşılayan tarım rızkının etrafında donmeye devam etmektedir. 1995-97`de Gana, Avrupa Para Fonu ile işbirliği icinde 3 yıllık yapısal tashih programı altında karışık bir ilerleme kaydetmiştir. Olumsuz yonde, ulusal sektor ucretleri yukselmiş ve ulusal asayiş bağlantıları enflasyon acığı finansmanına devam etmiş, Gana tutum nizamı ile birlikte ulusal hoşnutsuzluk yukselmiştir. Ayrıca 1998`de guc kesintileri, ekonomik buyumenin yavaşlamasına sebep olmuştur.
GSYİH: Satınalma Gucu paritesi - 37.4 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel buyume: %3 (2000 verileri)
GSYİH - sektorel bileşim: tarım: %36
endustri: %25
hizmet: %39 (2000 verileri)
Enflasyon oranı (tuketici fiyatlarında): %22.8 (2000 verileri)
İş gucu: 9 milyon (2000 verileri)
Sektorlere gore işgucu dağılımı: tarım %60, endustri %15, hizmet %25 (1999 verileri)
İşsizlik oranı: %20 (1997 verileri)
Endustri: Madencilik, hafif sanayi, aluminyum sanayi, gıda uretimi
Endustrinin buyume oranı: %4.2 (1996 verileri)
Elektrik uretimi: 5.466 milyar kWh (1999)
Elektrik tuketimi: 5.573 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 400 milyon kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 890 milyon kWh (1999)
Tarım urunleri: Kakao, pirinc, kahve, manyok, fıstık, mısır, muz, kereste
İhracat: 1.6 milyar $ (2000)
İhracat urunleri: Altın, kakao, kereste, ton balığı, boksit, aluminyum, manganez, mucevher
İhracat ortakları: Togo, İngiltere, İtalya, Hollanda, Almanya, ABD, Fransa (1998)
İthalat: 2.2 milyar $ (2000)
İthalat urunleri: Endustri ekipmanları, petrol, gıda maddeleri
İthalat ortakları: İngiltere, Nijerya, ABD, Almanya, İtalya, İspanya (1998)
Dış borc tutarı: 7 milyar $ (1999 verileri)
Para birimi: Cedi (GHC)
Para birimi kodu: GHC
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 200,000 (1998)
Telefon kodu: 233
Radyo yayın istasyonları: AM 0, FM 18, kısa dalga 3 (1999)
Radyolar: 4.4 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 11 (1999)
Televizyonlar: 1.73 milyon (1997)
Internet kısaltması: .gh
Internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
Internet kullanıcıları: 20,000 (2000)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 953 km (1997 verileri)
Karayolları: 39,409 km (1997)
Su yolları: 1,293 km
Boru hatları: 0 km
Limanları: Takoradi, Tema
Hava alanları: 12 (2000 verileri)