Turkmenistan


Coğrafi Verileri


Konum: Orta Asya'da, Hazar Denizi kıyısında, İran ile Kazakistan arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 40 00 Kuzey enlemi, 60 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Orta Asya'da
Yuzolcumu: 488,100 km²
Sınırları: toplam: 3,736 km
sınır komşuları: Afganistan 744 km, Iran 992 km, Kazakistan 379 km, Ozbekistan 1,621 km
İklimi: subtropikal col iklimi
Arazi yapısı: Kuzeyde dağlar ve kum colleri, İran sınırında alcak dağlar, batıda hazar denizi yer almaktadır.
Deniz seviyesinden yuksekliği: en alcak noktası: Vpadina Akchanaya -81.00 m
en yuksek noktası: Gora Ayribaba 3,139 m
Doğal kaynakları: petrol, doğala gaz, komur, sulfur, tuz
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3
daimi ekinler: %0
otlaklar: %63
ormanlık arazi: %8
diğer: %26 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 13,000 km² (1993 verileri)


Nufus Bilgileri


Nufus: 4,603,244 (Temmuz 2001 verileri)
Nufus artış oranı: %1.85 (2001 verileri)
Multeci oranı: -1.04 multeci/1,000 nufus (2001 tahmini)
Bebek olum oranı: 73.25 olum/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat suresi: toplam nufus: 61 yıl
erkeklerde: 57.43 yıl
kadınlarda: 64.76 yıl (2001 verileri)
Ortalama cocuk sayısı: 3.58 cocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından olenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
Ulus: Turkmen
Nufusun etnik dağılımı: Turkmen %77, Ozbek %9.2, Rus %6.7, Kazakistanlı %2, diğer %5.1 (1995)
Din: Musluman %89, Doğu Ortodoks %9, diğer %2
Diller: Turkmence %72, Rusca %12, Ozbek %9, diğer %7
Okur yazar oranı: 15 yaş ve uzeri icin veriler
toplam nufusta: %98
erkekler: %99
kadınlar: %97 (1989 verileri)


Yonetimi


Ulke adı: kısa şekli: Turkmenistan
eski adı: Turkmen Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Yonetim bicimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Aşkabat
İdari bolumler: 5 vilayet: Ahal (Ashgabat), Balkan (Nebitdag), Dashhowuz (eski Tashauz), Lebap (Charjew), Mary
Bağımsızlık gunu: 27 Ekim 1991 (Sovyetler Birliğinden)
Milli bayram: Bağımsızlık gunu, 27 Ekim (1991)
Anayasa: 18 Mayıs 1992
Uye olduğu uluslararası orgut ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CCC (Gumruk İşbirliği Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Orgutu), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Orgutu), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Orgutu), ICRM (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Hareketi), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Calışma Orgutu), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Orgutu), Intelsat (Uluslararası Telekomunikasyon ve Uydu Orgutu), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Gocmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Orgutu), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OIC (İslam Konferansı Orgutu), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Guvenlik ve İşbirliği Orgutu), PFP (Barış icin Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kultur Orgutu), UNIDO (Endustriyel Kalkınma Orgutu), UPU (Dunya Posta Birliği), WFTU (Dunya İşci Sendikaları Federasyonu), WHO (Dunya Sağlık Orgutu), WIPO (Dunya Fikri Mulkiyet Teşkilatı), WMO (Dunya Meteoroloji Orgutu), WToO (Dunya Turizm Orgutu), WTrO (Dunya Ticaret Orgutu)


Ekonomik Gostergeler


GSYİH: Satınalma Gucu paritesi - 19.6 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel buyume: %16 (2000 verileri)
GSYİH - sektorel bileşim: tarım: %25
endustri: %43
hizmet: %32 (1999 verileri)
Enflasyon oranı (tuketici fiyatlarında): %14 (2000 verileri)
İş gucu: 2.34 milyon (1996)
Endustri: Doğal gaz, petrol urunleri, tekstil, gıda maddeleri
Endustrinin buyume oranı: %18 (2000 verileri)
Elektrik uretimi: 8.371 milyar kWh (1999)
Elektrik tuketimi: 4.785 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 4.1 milyar kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 1.1 milyar kWh (1999)
Tarım urunleri: Pamuk, tahıl, ciftlik hayvanları
İhracat: 2.4 milyar $ (2000 verileri)
İhracat urunleri: gaz %33, petrol %30, pamuklu kumaş %18, tekstil %8 (1999)
İhracat ortakları: Ukrayna, İran, Turkiye, Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Azerbaycan
İthalat: 1.65 milyar $ (2000 verileri)
İthalat urunleri: Makine ve parca %60, gıda maddeleri %15 (1999)
İthalat ortakları: Ukrayna, Turkiye, Rusya, Almanya, ABD, Kazakistan, Ozbekistan
Dış borc tutarı: 2.5 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Turkmen Manatı (TMM)
Para birimi kodu: TMM
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 363,000 (1997)
Telefon kodu: 993
Radyo yayın istasyonları: AM 16, FM 8, kısa dalga 2 (1998)
Radyolar: 1.225 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 3 (1997)
Televizyonlar: 820,000 (1997)
Internet kısaltması: .tm
Internet kullanıcıları: 2,000 (2000)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 2,187 km (1996 verileri)
Karayolları: 22,000 km (1996)
Boru hatları: Ham petrol 250 km; petrol urunleri 4,400 km
Limanları: Turkmenbaşı
Hava alanları: 76 (2000 verileri)