Zambiya


Coğrafi Verileri


Konum: Guney Afrika'da, Angola'nın doğusunda yer alır.
Coğrafi konumu: 15 00 Guney enlemi, 30 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yuzolcumu: 752,614 km²
Sınırları: toplam: 5,664 km
sınır komşuları: Angola 1,110 km, Kongo Demokratik Cumhuriyeti 1,930 km, Malavi 837 km, Mozambik 419 km, Namibya 233 km, Tanzanya 338 km, Zimbabve 797 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile cevrili)
İklimi: tropikal
Arazi yapısı: Tepelikler ve dağlarla birlikte yuksek platolar yer alır.
Deniz seviyesinden yuksekliği: en alcak noktası: Zambezi Nehri 329 m
en yuksek noktası: Mafinga Tepelikleri 2,301 m
Doğal kaynakları: Bakır, kobalt, cinko, kurşun, komur, altın, gumuş, uranyum, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: % 7
daimi ekinler: %0
otlaklar: %40
ormanlık arazi: %39
diğer: %14 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 460 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: tropikal kasırgalar
Coğrafi not: Kara ile cevrili


Nufus Bilgileri


Nufus: 9,770,199 (Temmuz 2001 verileri)
Nufus artış oranı: %1.93 (2001 verileri)
Multeci oranı: -0.16 multeci/1,000 nufus (2001 tahmini)
Bebek olum oranı: 90.89 olum/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat suresi: Toplam nufus: 37.29 yıl
erkeklerde: 37.06 yıl
kadınlarda: 37.53 yıl (2001 verileri)
Ortalama cocuk sayısı: 5.53 cocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %19.95 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 870,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından olenlerin sayısı: 99,000 (1999 verileri)
Ulus: Zambiyalı
Nufusun etnik dağılımı: Afrikalı %98.7, Avrupalı %1.1, diğer 0.2%
Din: Hıristiyan %50-%75, Musluman ve Hindu %24-%49, yerel inanclar %1
Diller: İngiliz (resmi), yerel diller - Bemba, Kaonda, Lozi, Lunda, Luvale, Nyanja, Tonga, ve diğer yerel diller
Okur yazar oranı: 15 yaş ve uzeri icin veriler
toplam nufusta: %78.2
erkekler: %85.6
kadınlar: %71.3 (1995 verileri)


Yonetimi


Ulke adı: Resmi tam adı: Zambiya Cumhuriyeti
kısa şekli : Zambiya
eski adı: Kuzey Rhodesia
Yonetim bicimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Lusaka
İdari bolumler: 9 eyalet; Merkez, Copperbelt, Doğu, Luapula, Lusaka, Kuzey, Kuzey Batı, Guney, Batı
Bağımsızlık gunu: 24 Ekim 1964 (İngiltere'den)
Milli bayram: Bağımsızlık gunu, 24 Ekim (1964)
Anayasa: 2 Ağustos 1991
Uye olduğu uluslararası orgut ve kuruluşlar: ACP, AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), C, CCC (Gumruk İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Orgutu), G-19, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Orgutu), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhac ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Calışma Orgutu), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Gocmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomunikasyon Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), SADC, UN (Birleşmiş Milletler), UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kultur Orgutu), UNIDO (Endustriyel Kalkınma Orgutu), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIK (BM Kosova Gecici Yonetimi), UNTAET (BM Doğu Timor Geciş Yonetimi), UPU (Dunya Posta Birliği), WHO (Dunya Sağlık Orgutu), WIPO (Dunya Fikri Mulkiyet Teşkilatı), WMO (Dunya Meteoroloji Orgutu), WToO (Dunya Turizm Orgutu), WTrO (Dunya Ticaret Orgutu)


Ekonomik Gostergeler


GSYİH: Satınalma Gucu paritesi - 8.5 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel buyume: %4 (2000 verileri)
GSYİH - sektorel bileşim: tarım: %18
endustri: %27
hizmet: %55 (1999 verileri)
Enflasyon oranı (tuketici fiyatlarında): %27.3 (2000 verileri)
İş gucu: 3.4 milyon
İşsizlik oranı: %50 (2000 verileri)
Endustri: Bakır madenciliği ve işletmeciliği, inşaat, gıda maddeleri, icecekler, kimyasallar, tekstil, gubre
Endustrinin buyume oranı: %6.1 (2000 verileri) Elektrik uretimi: 7.642 milyar kWh (1999)
Elektrik tuketimi: 5.926 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 1.6 milyar kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 419 milyon kWh (1999)
Tarım urunleri: Mısır, pirinc, ayciceği tohumu, sebze, cicek, tutun, pamuk, şeker kamışı, manyok, sığır, keci, domuz, kumes hayvanı, sut, yumurta, deri, kahve
İhracat: 928 milyon $ (2000 verileri)
İhracat urunleri: Bakır, kobalt, elektrik, tutun
İhracat ortakları: Japonya, Suudi Arabistan, Hindistan, Tayland, Guney Afrika, ABD, Malezya (1997)
İthalat: 1.05 milyar $ (2000 verileri)
İthalat urunleri: Makine, taşıt aracları, yakıt, petrol urunleri, elektrik, gubre, gıda maddeleri, giyim eşyaları
İthalat ortakları: Guney Afrika %48, Suudi Arabistan, İngiltere, Zimbabve (1997)
Dış borc tutarı: 6.5 milyar $ (2000)
Para birimi: Zambiya Kwachası (ZMK)
Para birimi kodu: ZMK
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 77,935 (1997)
Telefon kodu: 260
Radyo yayın istasyonları: AM 19, FM 5, kısa dalga 4 (1998)
Radyolar: 1.03 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 9 (1997)
Televizyonlar: 277,000 (1997)
Internet kısaltması: .zm
Internet servis sağlayıcıları: 3 (2000)
Internet kullanıcıları: 15,000 (2000)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 2,164 km (1995)
Karayolları: 66,781 km (1997 verileri)
Su yolları: 2,250 km
Boru hatları: Ham petrol 1,724 km
Limanları: Mpulungu
Hava alanları: 112 (2000 verileri)