“Kardeşi dunyaya geldikten sonra cocuğumun davranışlarında farklılıklar oluşmaya başladı” cumlesi ailelerle yaptığımız calışmalarda en cok duyduğumuz cumlelerden biridir.
Peki, ne oluyor da aileye yeni katılan kardeşten sonra buyuk cocuklarda değişimler baş gosteriyor?
Cocuklar ailedeki tum ilgi ve sevginin kendilerine yonelmesini istedikleri icin aileye yeni katılan kardeşle bunu paylaşmak istemezler. İlgi ve sevginin odak noktasında olmaya alışmış cocuk, odağın başka bir noktaya yonelmesi durumunda, alışık olduğu sevginin elinden alındığına inanıp hırcınlık, kızgınlık ve kıskanclık gibi bir takım duygular yaşayabilmektedir.
Kendini haksızlığa uğramış hisseden buyuk cocuk ilerleyen yaşlarında ucuncu bir kardeş edindiğinde ise buyuk cocuklarla kucuk cocuklar arasında catışmalar artması olasıdır. Bunun sebebi de aslında başlangıcta yaşanan catışmalara benzerdir. Aileye en son katılan, kucuk kardeşin en cok kendisini sevmesini ister ve bu da gerilimi arttıran nedenlerden biri olarak goze carpmaktadır. Ailelere baktığımızda coğunlukla ara bulucu rolunde gorduğumuz ortanca cocuklar, kendini arada kalmış gibi hissederler. En kucuk cocuklar ise ailenin daima ilgi odağıdır. Fazlaca şımartılan en kucuk cocuk kendinden ve sevildiğinden son derece emindir. Bu cocuklar genelde kendi yoluna giden daha ozgurlukcu cocuklardır.
Kıskanclık sonucunda cocuklarda ne gibi değişimler gorulebilir?
Buyuk cocuklarda kıskanclık sebebiyle cocuksu hareketlere geri donme olması muhtemeldir. Altına kacırmaya başlamak, emeklemek, yemeğini annesinin yedirmesini istemek veya annesinin uyutmasını istemek gibi bir takım davranışlar gorulmektedir. Bazı cocuklar ise gelen kardeşten sonra icine kapanabilir, sessizleşebilir veya tam tersi bir davranış gosterip, kardeşine karşı saldırgan tutumlar gosterebilmektedir.
Peki, aileler ne yapmalı?
Aileler cocuklarına kardeş fikrini aslında cocuk dunyaya gelmeden once soylemeli ve duruma yavaş yavaş alıştırmalıdır. Cunku cocuk yeterince hazırlanmadan, eve yeni bir uyenin katılması cocukta daha sert tepkilere sebep olabilir. Ebeveynler buyuk kardeşle konuşmalı, ona olan sevginin azalmadığı, aksine yine sevmeye devam ettiklerini hem soylemeli, hem de davranışlarıyla hissettirmelidir. Cocuklar sevildiğinden ne kadar emin olurlarsa, bu zorlu donem o kadar sakin ve sorunsuz atlatılır.
Kardeş dunyaya geldiğinde cocuklara olan tutumlardaki eşitlik cok onemlidir. Bunu maddi ve manevi eşitlik olarak iki boyutta ele almalıyız. Cocuklardan birine bir şey alınırken, aynısından diğerine de almak eşitlik değil, aksine yanlış bir tutumdur. Bu noktada orneğin bir cocuğa ayakkabı alınırken, diğerine onun ihtiyacı olmaması sebebiyle alınmadığı acıklanmalı, ve ihtiyacı olan bir şey alınmalıdır. Maddi boyutta dikkat edilecek bir diğer bir husus da hediyedir. Cocuklardan birine hediye alınıyorsa diğerine de almakta fayda vardır. Aksi halde kıskanclık duygusu koruklenebilir. Konuya manevi boyuta bakacak olursak da, aile tum ilgi ve zamanını yeni doğan cocukta tutmamalıdır. Tum cocuklara eşit zaman ayırmalıdır. Kardeşe cok fazla zaman ayrılıp, buyuk cocuğa adaletsiz davranıldığında, cocuğun ofke ve kaygısı artacak, dolayısıyla surec zorlaşacaktır.
Kardeş dunyaya geldiğinde buyuk cocukla gecirilen zamanlar daha kaliteli olmalıdır. Ebeveynler buyuk cocukla birlikte oyun oynamalı, parka gitmeli, arkadaşlık ilişkisi kurmalıdır. Ebeveynler tum bunları yaparken cocuğa sevildiğini hissettirmelidir. Cunku cocuğun kıskanclık duygusunu aşmasının tek yolu, aslında ailesi tarafından hala sevildiğine inanmasıdır.
Bu donemde cocuğunuza sevildiğini ne kadar hissettirirseniz bu donemi o kadar kolay gecirirsiniz. Unutmayın sevgi her şeyin ilacıdır.
Saygı ve sevgilerime,
Psk. Ezgi Eroğlu


[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]