Neden herkes universite eğitimi almak istiyor? Universitesiz gelecek imkansız mı? Hangi universiteye gitmeli? Ailenin yanında mı okumalı başka bir şehirde aileden uzakta mı olmalı? Hangi bolumu okumalı? Hangi mesleği secmeli?.. Sorular… Sorular…
Ya cevaplar? Bu ve benzeri sorulara verilen cevaplar ya yeni soruları doğuruyorsa?... Elbette işimiz daha zor olacaktır. Bu yuzden dayanak noktalarımızı oluşturmak ve bunlara gore karar vermemiz gerekir.
Muhakkak ki; verdiğimiz karar geleceğimizi şekillendirecek. Bunun kaygısını yaşıyoruz. Ozellikle de universiteye aday oğrenciler ve aileleri olarak. Tercih danışmanları, oğretmenler, sektor calışanları, universiteler, psikologlar ve nihayetinde anne-babalar ile soz konusu secimin asıl oznesi aday oğrenciler.
İlk dayanak noktamız karar verme oznesinde ağırlığın kimde olacağıdır. Beklenen ve en uygun cevap genc yetişkin durumundaki aday oğrencilerin olması gereğidir. Bu ilk dayanak noktası onemlidir cunku verilen kararın arkasında duracak olan karar vermede aslan payına sahip olmalıdır.
Beklenilenden aksi bir durumda; karşılaşılan ilk hoşnutsuzluk, zorluk gibi engel durumlarında kararın arkasında daha rahat durması gerekenin kararı alması gerekir ilkesini işletmek zorlaşır.
Ulkemizde seciminden hoşnut olmadığı, umduğunu bulamadığı gerekcesi ile bir cok genc ya mecburiyetten devam etmekte ya da bir şekilde yaptıkları tercihleri terk etmektedirler. Bu kişisel anlamda bir hayal kaybı olarak gorunse de toplumsal anlamda ciddi bir yetişmiş veya yetişmeye aday insan işgucu kaybıdır.
Karar vermede ikinci dayanak noktası cevredir. Meslek secimini etkileyecek kişiler, kurumlar vs. Anne baba yatırımcı sıfatıyla beklenti oluşturacaklardır. Haklarıdır da! Sonucta uzun bir eğitim surecinde maddi manevi yatırımda bulunmuşlardır. Ancak bu haklarını bir yaptırım mekanizması olarak kullanmalarını oneremeyiz. Bu cocuklarına guvenmedikleri gerceğini onaylamak olur. Kısacası anne babalar evlatlarına rehberlik edebilirler ve onerme gucune sahiptirler ancak karar vermede guvenmek durumunda olmalılar ve zorlamaya girmemeliler. Cunku ilerleyen donemde işler yolunda gitmezse evlatları tarafından sorumlu tutulabilirler.
Tabidir ki bu kadar onemli bir kararı verirken profosyonellerden de yardım almak gerekir. Hem rehberlik anlamında hem de tercih tekniği anlamında. Tercih danışmanları gecmiş yılların referansı ve tercih eğilimlerini değerlendirmeleri munasebetiyle doğru adreslerdir. Adayın puanı, programların taban ve tavan puanları, burs oranları, sıralamalar gibi teknik verileri kullanarak isabetli karar vermede buyuk yardımları dokunur. Tercih donemlerinde neredeyse her universite tercih danışmanları ile calışmaktadır. Bu yuzden nasıl ulaşabilirim kaygısı da yaşamaya gerek yoktur.
Diğer bir cevre faktoru adayın lisedeki oğretmenleri ve okul psikolojik danışmanlarıdır. Oradan alınacak rehberlik de kararınızı değerlendirmede onemli veriler sunar. Cunku oğrenme karakterinizle ilgili arşiv onlardadır ve siz artık onların geleceğe servislerinizdir. Bu nedenle sağlıklı bir rehberlik sunumu olma ihtimali yuksektir.
Bu donemde belki de tek ve en onemli zararlı cevre etkisi şımarıkca alanından şikayet edenlere ve her onumuze gelenin kendince onerilerine gereğinden fazla kulak kabartmak ve kıymet vermektir. Boyle bir durumda aklınızın karışması kacınılmaz olur.
Peki hangi bolum, hangi meslek ve hangi universite?
Değişen yaşam kulturu ile bazı meslekler onemi ve değerini yitirmekte bazıları değer kazanmakta ve bazı mesleklerde gundeme gelmektedir. Akademik ozellikli kariyer yapabileceğimiz ve sektorel kariyer imkanları artık eskisi gibi ayrışmamaktadır. Akademik bilgi ve sektorel bilgi entegratif bicimde hareket etmektedir. Bu nedenle tercih donemi boyunca oncelikle alan tespiti kesinleştirilmelidir. Sosyal bilimler mi, yonetim bilimleri mi, temel bilimler mi?
Sonra bu alan kapsamındaki meslekleri sektor temsilcileri ve/veya akdemik dunyadan dinlemek gerekir. Dunu, bugunu ve yarını ile… Burada netleştikten sonra universiteyi değerlendirmek gerekir. Eğitim planlaması, pratik olanakları, akademisyen kadrosu, mezunlarının takibi, Dunya universiteleri ile “karşılıklı” entegrasyonu gibi ozellikleri ile. Secme listemiz icinde olan bolumlerini de ozellikle değerlendirmeliyiz. Cunku her universitenin farklı bolumlere daha cok yatırımı olabilir. Sizinle alakasız bir bolumun yatırımı ile secim yaparsanız hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz.
Sonucta asıl olan, geleceğinizin secimini yaptığınızdır. Nasıl ve hangi koşullarda bir hayat sureceğiniz? Gelecekte kimlerle olacağınız hatta belki mustakbel eşinizdir sectiğiniz. Bir kimlik secimidir isminizden once gelecek olan. Sizi niteleyecek… Dr. Aşye, Oğretmen Kemal, Muhendis Ahmet, Hakim Neşe gibi…
Ne istediğiniz, kim olduğunuz ve neler yapabileceğinizi hesaplayarak secim yapın.
Duygularınızla duşunun aklınızla karar verin.
Karar verin! Geleceği”nizi” şekillendirin.
Orhan GUMUŞEL
Uzman Psikolog

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]