Karaciğer, karın boşluğunun ust sağ kısmında, diyagramın (goğus ve karnı ayıran bir kas tabakası) altında ve mide, sağ bobrek ve bağırsakların cevresinde yerleşik durumda olan 1,5-2 kg ağırlığına sahip vucudun en buyuk organıdır. Vucuttaki tum metabolizmayı ve toksik maddeleri temizleyen karaciğer, kandaki bircok kimyasal maddeyi duzenler ve safra salgılar. Karaciğer hucreleri icinde yağ dokuları bazı etkenlere bağlı olarak birikmeye başlar. Normalde karaciğerin yağ iceriği % 10 civarındadır. Karaciğerde yağ iceriğinin yukselmesine ‘hepatosteatoz’ denir. Kendini yenileme kabiliyeti yuksek olan karaciğerde zamanla bu yağ damlacıkları karaciğer hucrelerini tahrip eder ve iltihaplanma gorulebilir (steatohepatit). Karaciğerde biriken aşırı yağ, sirozdan kalp hastalıklarına kadar bircok ciddi hastalığa da zemin hazırlar. Tedavi edilmezse karaciğer kanserine neden olabilir.
Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri:
Alkole tuketimi
Alkol tuketimine bağlı olmayan nedenler; obezite, hızlı kilo kaybı, insulin direnci, beslenme hataları, hareketsiz yaşam, yetersiz protein tuketimi, hepatit turleri, bazı genetik hastalıklar, aşırı A vitamini kullanımı, uzun sure damar yoluyla beslenme (parenteral beslenme) ve bazı ilaclar…
* Karaciğer yağlanmasının ana nedeni, vucuda giren enerjinin harcanan enerji miktarından fazla olmasıdır.
Karaciğer yağlanması, yetişkin her 4 kişiden birinde gorulmektedir. Turkiye’ de ve Dunya’ da en sık gorulen hastalıklardan biri olarak sayılmaktadır.
Karaciğer Yağlanmasının Belirtileri:
Genellikle herhangi bir belirti gostermez. Hastalar; halsizlik, cabuk yorulma, yorgunluk hali ile doktora başvururlar. İlerleyen zamanlarda karnın sağ ust bolgesinde dolgunluk tarzında ağrı hissedilir, kaşıntı, iştahsızlık, bulantı ve sarılık gibi belirtiler gorulebilir.
Karaciğer Yağlanmasında Tanının Konulması:
Genel tanı, ultrasonografik yontemi ile konulmaktadır. Buna ek olarak karaciğer enzimleri olcumu, bilgisayar tomografisi ve MR da tanının konulmasında yardımcı olur. Yağlı olan karaciğer, ultrasonda beyaz ve parlak gorulur, genellikle normal hacmine gore buyuktur. Karaciğer biyopsisi ise, karaciğerden ornek alınarak hastalığın tanısı ve en cok ta yağlanmanın tipini tespit etmek icin kullanılır.
*Karaciğer enzimlerinde yukselme saptanan kişilerin 3 veya 6 ayda bir mutlaka doktora başvurması ve duzenli takibe alınması gereklidir.
Amerikan Karaciğer Vakfı Karaciğeri Korumak İcin Şunları Oneriyor:
Gereksiz ilac kullanmayın.
Doktorunuzun onerisi dışında ilacları karıştırmayın.
Sokakta satılan ilacları kullanmayın.
Alkol ile ilacları birlikte kullanmayın.
Alkol tuketimine dikkat edin. Eğer alkol icecekseniz gunde 2 kadeh veya daha azı ile yetinin.
Bocek ilacları, boya spreyleri gibi solunum yolu ile vucuda giren zararlı maddeler karaciğere zarar verebilir. Bu gibi maddeleri solumamaya ozen gosterin.
Yağlı besinlerden kacının.
Dengeli beslenin. Her besin grubunu (sut, et, ekmek, meyve-sebze, yağ) yeterli miktarda tuketirseniz ihtiyacınız olan besin oğelerini de almış olursunuz.
Fume ve tuzlanmış gıdaların tuketimini azaltın. Tuz yerine limon suyu, sarımsak, biber gibi lezzet vericilerle yemeğinizi lezzetlendirin.
Taze sebze ve meyve, tam tahıl urunleri, esmer pirinc, kepekli makarna gibi besinleri tuketerek posa alımınızı arttırın.
Tatlı, gazlı veya şekerli icecekler, biskuvi gibi kalori ve yağ iceriği yuksek besinler yerine meyve alternatifini secin.
Kilonuzu ideal aralıkta tutmaya calışın.
Duzeli egzersiz yapın. Haftanın 2-3 gunu egzersiz yapmak sizi daha sağlıklı kılacaktır.
Karaciğer Yağlanmasında Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Alkol tuketilmemeli.
İdeal vucut ağırlığına gelinmeli.
Yavaş kilo verilmeli (ayda maksimum 3 kg).
Sağlıklı, organik besinler tercih edilmeli.
Yağ tuketimi sınırlanmalı (ozellikle doymuş yağlar).
Posa alımı arttırılmalı.
Hazır, şekerli, yağlı, şarkuteri urunlerinden uzak durulmalı.
Karaciğerin toksin atımına yardımcı olan enginar mevsiminde tuketilmeli.
Et ve et urunleri az yağlı, yağsız olarak tuketilmeli.
Yuksek glisemik indeksli (Gİ) ve şeker alımı durdurulmalı, duşuk glisemik indeksli ve glisemik yuklu (GY) besinler tercih edilmeli.
Gun icinde maksimum 3 porsiyon meyve tuketilmeli.
Haftada en az 150 dakika duzenli egzersiz yapılmalı.
Zararlı olan beslenme alışkanlıkları değiştirilmeli.
Mevcut bir kronik hastalık varsa tedavi olunmalı.

[h=2]İzmir Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]