KANSIZLIK VE BESLENME
Vucutta demir ve bazı vitaminlerin eksikliğinde anemi ya da diğer adıyla kansızlık oluşur. En yaygın kansızlık turu demir eksikliğidir.Demir vucutta oksijen taşıma gorevindeki alyuvarların yapımı icin gerekli bir maddedir. Kandaki hemoglobin (Hb) değerlerinin 11 g/ dl'nin altına duşmesi olarak tanımlanır. Kansızlık Turkiye' de en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden biridir. Turkiyede kansızlık oranı ortalama % 40 dır.
Dunyada ;
-Her 5 erkekten biri ( % 20'si)
-Her 3 kadından biri ( %35'i)
-Her 2 gebeden biri ( %50'si)
-Her 5 cocuktan ikisi ( % 40' ı) kansızdır, ancak pek coğu bu durumlarını ne yazık ki bilmemektedir.
KANSIZLIĞIN NEDENLERİ:
1- Yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı olarak demir gereksiniminin karşılanmaması
2- Tahıl ağırlıklı beslenme (Tahıllar icerisinde bulunan fitat, demirin emilimini azaltır)
3- Aşırı cay, kahve tuketimi (kafein iceren besinler demir alımını azaltır)
4- Bağırsaklarda enfeksiyon sonucu parazitler urediyse
5- Kotu cevre ve yaşam koşulları
6- C vitamini iceren besinlerin yetersiz tuketimi
7- Bebeklerde ek besine gec başlanması
8- Vejetaryanlık ve yanlış diyet uygulamaları
9- Adet kanamasının fazlalığı
10- Sık doğum, coğul gebelik
11- Ulser kanamaları
12- Uzun suren ishaller, kronik enfeksiyonlar, sindirim sisteminde bozukluklar
13- Kurşun zehirlenmesi; ozellikle yoğun arac trafiğinin yaşandığı kent merkezleri başta olmak uzere akaryakıttaki kurşunun havaya karışması ile oluşan kurşun zehirlenmeleri de kansızlığa neden olabilmektedir.
Hekim muayenesi ile birlikte yapılacak basit bir kan sayımı ile kansızlık tanısı konulabilir.
Demir yetersizliği anemisinde hemoglobin e, hematokrit değerleri
Yaş- cinsiyet
Hb( g/dl' den az)
Htc ( % ' den az)
6 yaş ve altı
6-14 yaş
Yetişkin erkek
Yetişkin kadın
Gebe kadın

11
12
13
12
11
33
36
40
36
33
BELİRTİLERİ:
- Toprak ve ciğ princ yeme
- Ağız kenarında catlak ve yaralar
- Baş donmesi
- Yorgunluk, halsizlik, baş donmesi, cabuk yorulma,
- Calışma kapasitesinde azalma,
- Sık hastalanma,
- İştahsızlık, bulantı,
- Ciltte, goz kapaklarının ic kısmında ve avucta solukluk,
- Carpıntı ve nefes darlığı,
- Daha fazla uşume,
- Konsantrasyon bozukluğu
KANSIZLIK VE BESLENME
1- Mutlaka doktorunuzun verdiği ilacınızı duzenli olarak kullanın ve belli aralıklar ile doktorunuza kontrole gidiniz.
2- Kırmızı et, tavuk, yumurta ve balık(somon) demirden zengindir,bol tuketmeye calışın.
3- Hergun 1 tane mutlaka yumurta tuketin. Ozellikle sarısı demir acısından cok zengindir. Kahvaltıda tuketemez isenizde corba ve sebze yemeklerine ilave edip tuketebilirsiniz.
4- Cay ve kahve tuketimi demir emilimini %75 oranında azaltmaktadır. Bu nedenle caylarınızı yemekten 1saat sonra tuketmeye ve mumkun oldukca acık icmeye calışın.
5- C vitamini yonunden zengin gıdalar (portakal suyu vs.) tuketin. C vitamini demirin emilimini artırmaktadır. Kahvaltıda portakal suyu tuketebilir, her oğunde domates, maydonoz, yeşil biber tuketebilir ve salatalrınıza bol limon ilave edebilirsiniz.
6-Yuksek miktarda kalsiyum ve magnezyumda demir emilimini azaltacağı icin kullanacağınız demir ilacı ile beraber kalsiyum veya magnezyum ilac alınmaması gerekmektedir.
7-Demir yonundne zengin pekmez, pestil, kuru meyvelerin ( kuru kayısı, kuru uzum..) tuketin.
8- Demir (kansızlık) ilaclarını aldığınız oğunde sut ve sut urunleri tuketmeyin.
9-Kepeğin icerisinde bulunan fitat, demir alımını azaltır. Bu nedenle kepekli ekmek yerine tam bugday veya cavdar ekmeği tuketin.
10-Kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek) bol tuketin.
11-Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı), fındık, fıstık ve susam tuketin.

[h=2]Kocaeli Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]