Zorluk goreceli bir kavram olsa da orta halli bir gelire sahipseniz kışa hazırlanmak onceki yıllardan biraz daha zor olabilir. Mevsim gecişlerinde yapılması gereken bakımlar, yeni ihtiyaclar bir hayli pahalı tutabiliyor. Peki kendimizi kışa hazırlamak icin neler yapmalıyız? Onumuzdeki mevsim neden daha zor gececek? Gelin sebeplerine şoyle bir bakalım.
Kış yaklaşırken başımıza neler geldiğini bir hatırlayalım...
Hepimize buyuk kayıplar, yıkımlar yaşatan bir virusle başlayalım. Evet, Covid-19'dan bahsediyoruz. Virus ilk olarak 2019 yılında ortaya cıkmış olsa da gunumuzde hala pandemi surecinin etkilerini yaşamaya devam ediyoruz. Bunun en buyuk sebebi ise dunyanın pek cok yerinde virusun yayılmasıyla birlikte uretimin durma noktasına gelmiş olması. Haliyle uretim azalınca, pandemi donuşunde buyuk zorluklarla karşılaştık.
Virusu bir turlu atlatamıyorken dert ustune dert yuklendik ve ithalat-ihracat dengelerini alt ust eden bircok olay yaşadık. Orneğin Rusya ve Ukrayna arasında cıkan savaş gibi. Ulkeler arasında yaşanan bu gerilim sadece Turkiye ’yi değil, tum dunyayı buyuk olcude etkiledi.
Rusya'nın dunyanın doğal gaz rezervlerinin buyuk bir kısmına sahip olması da sorunlar yarattı.
Rusya petrolde dunyanın en buyuk, komurde ise en buyuk ikinci rezervine sahip. Rusya, kendisine uygulanan yaptırımlar sonrası doğal gaz ve petrol ihracını buyuk oranda azalttı. Tabii bu durumun ardından halihazırda zaten zor gunler geciren ulkeler, bu defa da ısınma derdine duştu.
Bir yandan ise yaz aylarında cok daha sıcak donemler yaşadık. Antartika'da deniz buzu rekor seviyede duştu. Bunun sonucları olarak da iklimlerin dengesi etkilenmeye devam etti. Onumuzdeki gunlerde tum bu sebeplerle birlikte; doğal gazı daha pahalıya aldığımız, ekonomik olarak zorlanacağımız ve daha soğuk bir kış gecireceğiz.
Savaşlar, siyasi gerilimler, orman yangınları, kriz derken buyuk bir kaosun icine suruklendik ve bazı sonucları oldu.
Ekonomik olarak zorlanıyorsanız ne yaparsınız? Harcamalarınızdan kısarsınız. Orneğin; şu anda ustunuze bir mont almak icin yuzlerce lira odemeniz gerektiği icin bu kışı da eski montunuzla gecirecek olabilirsiniz. Ancak bu durum yalnızca sizin yaşadığınız bir şey değil.
Aynı durum ulkemiz ekonomisi icin de gecerli. Dışarıdan ithal ettiğimiz urunleri daha pahalıya alıyoruz ve bu urunlere patatesten, şekere ve hatta doğal gaza kadar bircok şey dahil. Ulkemizin daha pahalıya ithal ettiği urunler, bizim de daha pahalıya almamıza sebep oluyor ve sonuc olarak bu artışlar faturalarımıza yansıyor.
Peki ısınmak icin doğal gaz kullanmak mı, yoksa elektrikli ısıtıcılara sığınmak mı daha mantıklı?
Doğal gazla ısınmayı sectiğinizi varsayalım. Tum evinizi ısıtabilir, sıcak su ihtiyacınızı da yine doğal gazdan karşılayabilirsiniz. Ancak doğal gazla tum evinizi ısıtmak hem pahalıya gelecektir hem de cevreye zarar vermenize sebep olacaktır.
Elektrikle ısınmayı sectiğinizde ise bunu yapabileceğiniz birden fazla arac var. Klima taktırabilir, elektrikli ısıtıcılar kullanabilirsiniz. Klima, bircok acıdan oldukca mantıklı gorunebilir. Orneğin yaz aylarında soğuk, kış aylarında sıcak ihtiyacınızı karşılayabilir.
Kotu tarafı ise klimayla birden fazla odayı ısıtmak oldukca zor. Elektrikli ısıtıcılar ise maliyet olarak kıyaslandığında klimayla neredeyse aynı miktarda elektrik tuketiyor.
Isınmak ise artık cok daha pahalı. Gunumuz ekonomisinde maalesef ki iki şekilde de ısınmak oldukca zor. Zira doğal gaz fiyatlarına gectiğimiz yıla kıyasla elektriğe %85, doğal gaza ise %174 zam geldi. Merkez Bankası verilerine gore %83.45 ’lik bir yıllık enflasyon oranına sahibiz. Biraz daha geriye gittiğimizde bu oranın 2005 yılında %9.24olduğunu goruyoruz.
Bildiğiniz gibi birtakım sebeplerden dolayı TL buyuk bir değer kaybı yaşadı. 2002 yılında 1 dolar 1,41 TL iken %9.24 ’luk enflasyon oranı olan 2005 yılında 1 dolar 1.35 TL ’ydi. Yani alım gucumuz icerde ve dışarıda buyuk oranda etkilendi ve etkilenmeye de devam ediyor.
Biz en iyisi bu kış, ayağımızı yorganımıza gore uzatalım... Peki soğuklara nasıl hazırlanacağız? Bircoğumuz onemsemiyor olsak da pencere ve kapıların yalıtımı oldukca onemli.
Kar soğukları bastırmadan ilk yapmanız gereken şey pencere ve kapılarınızın yalıtımını yaptırmak olmalı. Bunun icin buyuk miktarlar odemek istemiyorsanız pencere ve kapılarınızın cerceve kısımlarına yalıtım bantları yapıştırabilirsiniz.
Ilık suyla duş alın. Evet, ılık. Sıcak değil.
Sıcak suyla duş almak duştan cıktıktan sonra daha fazla uşumenize sebep olacağı gibi cildinizin de zarar gormesine sebep olabilir. Cok sıcak suyla duş alıp soğuk bir ortama girdiğinizde cildiniz kuruyabilir ve egzama, sedef gibi hastalıklarınızı tetikleyebilir.
Isınmak icin soba veya şomine kullanıyorsanız bacalarınızı ve soba borularınızı temizlemeniz gerekiyor.
Ozellikle soba oldukca korkutucu bir ısınma aracı olabilir. Maalesef ki kış aylarında gorduğumuz sobadan zehirlenme haberlerinin buyuk bircoğu boruların temizlenmemesi sebebiyle gercekleşiyor. Duzgun temizlenmeyen borularda ve bacada kalan kalıntılar bir sure sonra uzerine yeniler eklenerek coğalmaya ve tıkanıklık yaratmaya başlar.
Cıkacak bir yer bulamayan karbonmonoksit gazı odanın icine yayılmaya başladıktan sonra da gaz zehirlenmeleri meydana gelir. Aynı şey şomine ve benzer şekilde calışan ısınma araclarında da gecerlidir. Bu sebeple bacalarınızın, borularınızın temiz olduğundan emin olmalısınız.
Sıcak su ısıtıcınız varsa, borularına yalıtım yapmak isteyebilirsiniz.
Sıcak su ısıtıcıları ozellikle doğal gaz olmayan evlerde hayat kurtarıcı olabiliyor. Ancak kış aylarında sağladıkları sıcak suyun ısısında duşuş yaşanabilir. Bunu onlemek icin ise su ısıtıcınızın boru ve vana kısımlarına folyo ve elyaf gibi malzemelerle yalıtım yapabilirsiniz. Boylelikle su ısıtıcınızdan musluğunuza gelen su, sıcaklığını daha iyi koruyacaktır.
Arabanızın bakımlarını da unutmamak lazım.
Bir arabanız varsa, kıymetini bilmelisiniz. Zira bir araba sahibi olmak artık pek kolay değil. Arabanızı korumak icin yapabileceğiniz ceşitli şeyler var. İlk yapmanız gereken tabii ki klasikleşen bir oneri olarak; kış lastiği ve kar zincirine sahip olmanız. Ancak kar yağan ve buzlanmış bir yerde araba surmek oldukca zor olabilir.
Zor bir durumda buzların icinden cıkabilmeniz icin arabanıza bir miktar kum koyabilirsiniz. Yine donmayı azaltacağı icin kaya tuzu bulundurmanız da yararlı olacaktır. Kucuk gibi gorunen bu malzemeler, surtunme kuvvetini artıracağı icin lastiğinizin buzda daha az kaymasına sebep olacaktır. Dolayısıyla da bu kucuk şeyler, sizi daha buyuk kayıplardan koruyabilir.
Maalesef ki yukarıda da uzun uzun anlattığımız gibi bu kış oldukca zor gececek. Bu sebeple de sizlere sunabileceğimiz oneriler bir yere kadar sizi idare edecektir. Sunduğumuz onerilerde de evinizin ısısını koruyabilmeniz, vucudunuzun sıcaklığını dengeleyebilmeniz ve arabanıza gelebilecek maddi zararları onlemenizi amacladık. Ancak mevsim gecişlerinde her şey cok daha pahalı bir hale geliyor. Bu sebeple mumkun olduğunca tutumlu davranıp, uşutup hasta olmamaya calışacağız.
Kaynaklar: Merkez Bankası, BBC, Bob Vila, EuroNews, EverGreen