Kanserden korunmak icin hangi testleri yaptıralım?Toplumda en sık gorulen kanserlerden korunmak ya da bunları erken yakalamak icin ne yapmalıyız? Burada en sık gorulen kanserler icin uygulanan cekap programlarından soz edilmiştir.
1- Akciğer kanseri: Anne ya da babasında akciğer kanseri olan, sigara icen ve oksuruğu olan kişilerde spiral tomografi cekilmelidir.
2- Prostat kanseri: Genellikle erken donemde belirti vermez. Bu nedenle 50 yaşından itibaren erkeklerde yılda bir kez kanda PSA dediğimiz prostat spesifik antijene bakmak gerekir. Bu bir tumor belirteci olup prostat kanserli hastalarda yukselir.
3- Meme kanseri: Kucuk kitlelerin fizik incelemeyle tanısı pek mumkun değildir. Bu nedenle 40 yaşından itibaren kadınlara yılda bir kez mamografi yapılmalıdır. Gerektiğinde buna meme ultrasonografisi ve meme MR’ı eklenebilir.
4- Deri kanserleri: Yuzeyde oldukları icin genellikle fark edilirler. Ancak bazen kendi gozumuzle ulaşamadığımız deri kısımları olduğundan yılda bir kez cilt muayenesi yapılmalıdır. Burada saclı deri gibi lezyonların saklanabildiği yerler de kontrol edilir. Ayrıca bizim fark edemediğimiz ben ve diğer cilt lezyonlarındaki değişiklikler dermatolog tarafından saptanabilir.
5- Mide kanseri: Gastrit diye geciştirilen bazı mide rahatsızlıkları kanser belirtisi olabilir. Bu kişilere gastroskopi denilen ust endoskopik tetkik yapılmalıdır. Boylelikle yakınmaların nedeni anlaşılır. Biyopsi yapılarak kanser olup olmadığına karar verilir.
6- Mesane kanseri: Kanlı idrar gibi hastalıktan kuşkulanılan durumlarda sistoskopi denilen tetkikle idrar kanalından mesaneye girilerek bakılır ve gerekirse biyopsi alınır.
7- Kalın barsak kanseri: Kalın barsaklardaki polipler zamanla kansere donuşebilir ve bunlar hic belirti vermezler. Bu nedenle 50 yaş uzerindeki herkese periyodik olarak kolonoskopi yapılmalıdır. Polip bulunursa bunlar endoskopi sırasında cıkarılır ve tedavi tamamlanmış olur. Gunumuzde bu tetkikin yapılması cok kolaylaşmıştır. Tetkik sırasında hasta uyutulduğu icin herhangi bir acı ya da ağrı duymamaktadır. Kansere donuşebilen polip bulunmuşsa kolonoskopinin bir yıl sonra tekrarı gerekir. Normal bulunan kişilerde 3 ile 10 yıl arasında tetkiki tekrarlamak gerekir. Ayrıca yılda bir kez dışkıda gizli kan bakılmalıdır. Dışkıda kan bulunan kişilerde kalın barsak kanseri olabileceğinden kolonoskopiyle barsaklar incelenmelidir.
8- Tiroid kanseri: Kuşkulanılan durumda elle boyun muayenesi ve tiroid ultrasonografisi yapılmalıdır. Kuşkulu nodullerden biyopsi alınmalıdır.
9- Rahim kanseri: Rahim kanserlerinin % 20 kadarı belirti vermez. Bunlarda ‘pap smear’ denilen test yapılabilir. Bu testte rahim ağzından suruntu alınmaktadır. Aslında ‘pap smear’ testi rahim ağzı kanserlerini oluşmadan yakalamada cok onemli bir testtir. Cinsel yaşam başladıktan sonra yılda bir kez yapılmalıdır. Ancak rahmin govdesindeki kanserleri yakalamada etkinliği azdır. Rahim kanserinden kuşkulanılan durumlarda ‘pap smear’a ek olarak karın bolgesinin tomografi ya da MR’ı cekilebilir.
10- Kadın yumurtalık kanseri: Kuşkulanılan durumlarda kanda CA-125 denilen antjene bakılarak hastalık hakkında bilgi edinilebilir. Kadın-doğum muayenesi, ultrasonografi ve MR ile yumurtalıklarda kitle olup olmadığı anlaşılır.


[h=2]İstanbul Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]