Kanser, bir organ veya dokudaki hucrelerin duzensiz olarak bolunup coğalmasıyla ortaya cıkan kotu huylu hastalıklar grubuna verilen genel addır. Toplumda bilinenin aksine tek bir hastalık değil neredeyse 150’nin uzerinde turden oluşur. Bu turlerin ortaya cıkışı, neden olan faktorler, seyirleri ve tedavi şekilleri coğunlukla farklılıklar icerir. Bu nedenle bu grup hastalıklar konusunda toplumun doğru bilgilenmesi kanserden korunma ve erken tanı icin cok onemlidir. Kanser insanlar icin bir kader olarak kabul edilmemeli, korunma stratejileri ve erken tanı icin bilim insanları toplumu bilgilendirme adına doğru yonlendirmeleri kesintisiz surdurmelidir.
Kanser onlenebilir bir hastalık mıdır?
Kanserleşmeyi tetikleyici faktorler 3’e ayrılır:
1 - Cevresel faktorler (onlenebilir),
2 - Kalıtsal faktorler (onlenemez, erken tanı cok değerli ve coğunlukla mumkun),
3 - Rasgele mutasyonlar (onlenemez?, coğu yaşlılıkla ilişkili).
Kanser ciddi oranda onlenebilir bir hastalıktır. Aşağıda detaylarıyla inceleyeceğimiz bir dizi cevresel faktorun, kanser oluşumu ile yakın ilişkisi kanıtlanmıştır ve cevresel faktorler onlemesi en kolay kanser etkenleridir. Erkeklerde ve kadınlarda birkac kanser turu dışında neredeyse benzer faktorler soz konusudur. Her ne kadar onlem alsak da belli bir oranda kanser insanoğlu yaşadığı surece var olacaktır. Cunku kanser aynı zamanda bir yaşlılık hastalığıdır. Hucrelerin yaşlanması, bireyde var olan genetik yatkınlık, vucudumuzda var olan doğal kanserojenler (orneğin ileri yaşlarda erkeklerde testosteron; kadınlarda ostrojen)bu sureci bir grup bireyde kacınılmaz kılacaktır.

Oransal olarak bakacak olursak olayı daha da iyi kavrayabiliriz. Tum kanserlerin neredeyse yarısından fazlası sigara alışkanlığı, onlenebilir infeksiyonlar, sedanter (hareketsiz) yaşam, obezite ve sağlıksız beslenme ile ilişkilidir. Asbest maruziyeti, benzen ve bir takım kanserojen kimyasallar ile yakın temas ve uzun sureli inhalasyon (solunum yolu ile vucuda alımı), duzenli alkol kullanımı gibi bir grup cevresel faktorun ve mesleki kanserojenin gunumuzde kanserle ilişkisi kesin olarak tanımlanmıştır. Tum bu faktorlerin toplumda oluşturulacak bilincle birlikte azaltılması kanser gorulme sıklığında ciddi oranda azalmalara neden olacaktır. Sigara icmeyen bir toplum yaratırsak neredeyse akciğer kanserlerinin %90’ından daha fazlasını yok edebiliriz. Gunumuzde sigaranın cok sayıda kanser ile ilişkisi ortaya konulmuştur. Sigara icmeyen bir toplumda akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun kanserleri, yutak borusu, mide, pankreas, bobrek, mesane, losemi ve hatta meme kanseri gibi bircok kanser turunde etkili olduğu bilinmektedir.

Ulkemizde erkeklerde gorulen en sık ilk 5 kanser turu sırasıyla akciğer, prostat, mesane (idrar kesesi), kolorektal (kalınbarsak) ve mide kanseri olarak sıralanmaktadır. Ulkemizde kadınlarda en sık gorulen meme kanseri, her 8 kadın kanserinden birisi olmaya devam etmektedir. Bunu dışında rahim ağzı (serviks), rahim ve yumurtalık kanserleri de sık gorulen kadın kanserleri olarak sıralanabilir. Kadınlarda akciğer kanseri erkeklere nazaran daha ender gorulse de sık rastlanan kanser turu olarak sayılabilir. Ulkemizde en sık gorulen cocukluk cağı kanseri ise losemidir. Genclerde ise (15-24 yaş grubu) erkeklerde testis kanseri ve kemik kanserleri, kadınlarda ise tiroid ve Hodgkin Lenfoma en sık karşılaşılan kanser turleridir.

Gunumuzde kansere neden olan etkenlerin bircoğu iyi bir şekilde tanımlanmıştır. Gelin şimdi bu etkenleri inceleyerek kanserden nasıl korunabileceğimizi oğrenelim.

[h=2]Antalya Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]