Kanser ağrısı ve tedavisiKANSER AĞRISI
Dunyada her yıl 8 milyon kişi kansere yakalanmakta, 5 milyona yakın kişi de kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kanser turune bağlı olarak bu hastaların ortalama % 80’ i ciddi ağrı cekmektedir. Her gun yaklaşık 4 milyon kişinin sadece kanser nedeniyle ağrı yakınması olduğu tahmin edilmektedir. Hasta ile birlikte ve hasta yakınlarını da goz onune alındığında, kanser ağrısının dunyanın en onemli ve yaygın sağlık sorunlarından biri olduğu ortaya cıkmaktadır.
Kanserde ağrı nedenleri
Kanser vakalarının coğunda ağrı tumorun kendisinden kaynaklanmaktadır. Kanserli dokunun cevre dokulara buyuyerek ve tahrip ederek ilerlemesi ağrıya neden olabilir. Bu ağrı kanserli dokunun kendisinden kaynaklanabileceği gibi, tumor hucrelerinin etrafındaki dokulara yayılması (metastaz) sonucu da olabilir. Tumor buyume eğilimde ise cevredeki sinirlere, kemiklere ve organlara ciddi baskı yaparak ağrıya neden olur.
Ağrının nedeni yalnızca mevcut tumorun kendi buyumesinden kaynaklanan bir durum değildir. Aynı zamanda kanser hucreleri ve dokuları tarafından salgılanan ceşitli kimyasal maddeler de şiddetli ağrı duyulmasına neden olabilirler. Bu yuzden kanser ağrısı tedavisinde tumorun kucultulmesine yonelik girişimler birinci onceliktedir.
Kanser tedavisi icin kullanılan kemoterapi, radyasyon ve cerrahi yontemler de kanser ağrısına neden olabilen diğer faktorlerdir. Cerrahinin kendisi ağrılı bir işlem olup, cerrahiye bağlı ağrılar zaman icinde azalabilir ve gecebilir. Radyasyon tedavisi ise uygulandığı bolgede yanık benzeri ağrılara ve dokularda ağrılı skar oluşumlarına neden olabilir. Kemoterapide kullanılan ilaclara bağlı olarak da, sinir hasarına kadar varabilen bazı yan etkiler gorulebilmektedir.
Kanser ağrısı nasıl tedavi edilir?
Kanser ağrısı tedavisinde ceşitli yontemler uygulanır. En onemlisi ağrıya neden olan faktorun ortadan kaldırılmasıdır. Bu da, doğru bir cerrahi mudahale, kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin uygulanmalarıdır. Eğer bu tedaviler yapılamıyorsa veya yetersiz kalıyorsa, ağrı kesici ilaclar ve girişimsel ağrı tedavisi yontemleri uygulanabilir. Ağrı kesici ilaclar Dunya Sağlık Orgutu’ nun acıkladığı merdiven sistemiyle uygulanmaktadır.
Hastanın hafif şiddette ağrısı oluğu durumlarda basit ağrı kesiciler olarak tanımlanan aspirin, parasetamol gibi ilaclar kullanılr.
Hastanın orta şiddette ağrı olduğu durumlarda zayıf opioidler denilen daha kuvvetli ağrı kesici etkileri olan ilaclar kullanılır.
Hastanın cok şiddetli ağrı yakınması olduğu durumlarda ise en kuvvetli ağrı kesiciler olan morfin turu ilaclar kullanılır.
İlk uc basamaktaki tedaviler ile duzelmeyen ağrı durumlarında, girişimsei ağrı tedavisi yontemleri uygulanır.
Bu ilacların ağız yoluyla alınmaları mumkun olduğundan, hasta icin kullanım kolaylığı sağlamaktadırlar. Ancak inatcı ağrılarda gerekli gorulmesi durumunda bu ilacların damar yoluyla, rektal yolla veya cilde yapıştırılan flasterler şeklinde uygulanmaları da mumkundur.
Yukarıda tanımlanan ilac tedavileri ile ağrı tedavisi yetersiz kalıyor ise, ozel girişimsel ağrı tedavisi yontemleri uygulanabilir. Bunlar ceşitli sinir blokları ile ağrının beyine iletilmesini engelleyen tedavi yontemleridir. Bu tedaviler arasında en yaygın olarak kullanılanlar, omurilik bolgesine yerleştirilen kateter, port veya pompa gibi sistemlerle ağrı iletiminin kesilmesi ya da etkilenen sinir bolgelerine uygulanan ileri ağrı tedavisi yontemleri ile sinirlerin kalıcı olarak duyarsızlaştırılması yontemleridir.
Tum bu ağrı tedavisi uygulamaları ile kansere bağlı ağrıların % 90’ a yakın oranda tedavisi mumkun olabilmektedir.

[h=2]Antalya Anestezi Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]