Paşabahce'ye adını veren paşa, Deli İbrahim 'in sadrazamı Ahmet Paşa . Ahmet Paşa, Boğaz'ın bir ucunda, geniş bir arazinin icinde kendine bir kasır yaptırıyor. Cevresi bağ, bahce... Yore, ''Paşanın Bahcesi'' diye anılıyor ve sonradan Paşabahce oluyor. Ahmet Paşa, Hezarpare Ahmet Paşa adıyla tarihe geciyor. Hezarpare, bin bir parca anlamına geliyor. Paşa'yı, isyancılar 7 Ağustos 1648'te parcalayarak oldurdukten sonra cesedini parcalara ayırıyor...

Fatih'in sadrazamları
Osmanlı doneminde İstanbul'da bir semte adını veren ilk paşa sanırım Mahmut Paşa oluyor. Fetihten dokuz yıl sonra Kapalıcarşı'nın alt kısımlarında 265 dukkÂnlı bir carşı kuruyor. Cami, hamam, han, medrese, mahkeme, tekke, ceşme yaptırıyor. Mahmut Paşa, devşirme bir Rum; II. Murat doneminde Edirne Sarayı'nda yetişiyor. II. Mehmet 'in yanında İstanbul'un fethine katılıyor. Fetihten hemen sonra başı vurulan Candarlı Halil Paşa 'nın yerine sadrazam oluyor. Dort yıl sonra azlediliyor, Zağanos Paşa 'nın kızlarıyla evlendikleri icin II. Mehmet'le Mahmut Paşa bacanak oluyor. 1473'te tekrar sadrazamlığa getiriliyor ve bir yıl sonra da bacanağı tarafından başı vurduruluyor. .. Fatih Sultan Mehmet 'in kaptanı deryası ve Mahmut Paşa'nın yerine sadrazam yaptığı Gedik Ahmet Paşa 'nın adı Eminonu'ndeki Gedikpaşa'da kalıyor.
Davut Paşa'nın taş koşku
II. Beyazıt 'ın sadrazamlarından Davut Paşa, 1498'de ucsuz bucaksız bir arazi icine yaptırdığı ''taş koşk'' ile Davutpaşa'ya adını veriyor. Davutpaşa Sahrası olarak bilinen bolge, II. Mahmut'un 1832'de Asakir-i Mansure-i Muhammediye askerleri icin yaptırdığı kışla ile askeri bir kimlik kazanıyor. Sahradan kışlaya Davutpaşa gunumuzde Yıldız Teknik Universitesi' nin kampuslarından biri oluyor... II. Beyazıt'ın başka bir sadrazamı, 1511'de oldurulen Atik Ali Paşa da Fatih'in Atikalipaşa semtine adını veriyor... Fatih'in buyuk mahallelerinden Kocamustafapaş a'nın adı, II. Beyazıt'ın son sadrazamı Koca Mustafa Paşa 'dan geliyor. Paşa, 1511'de sadrazam oluyor, 1512'de II. Beyazıt oluyor; Paşa, Yavuz Sultan Selim 'in gozunden duşuyor ve Bursa'ya surulup idam ediliyor...
Cibali ile Fener arasındaki Kucukmustafapaşa ise ''daltaban'' olarak da anılan Bozoklu Kucuk Mustafa Paşa ... 17. yuzyılda yaşayan Paşa, II. Mustafa'ya ancak dort ay sadrazamlık yapabiliyor.
Kanuni'nin Guzelce'si
Kanuni Sultan Suleyman'ın sadrazamı Ayas Mehmet Paşa , Taksim'deki Ayaspaşa'ya adını veren kişi. 1539'da makamında eceliyle olen Mehmet, Yeniceri ocağından yetişiyor.. Otogara ad olan Ferhat Paşa , Kanuni'nin şehzadesi Mehmet 'in kızı Humaşah 'la evlenip saraya damat oluyor. Macaristan'dan devşiriliyor; hat sanatcısı olarak tanınıyor...
Kanuni'nin bolgenin imarıyla gorevlendirdiğ i Anadolu ve Rumeli Beylerbeyi Guzelce Kasım Paşa , gorevinde başarılı oluyor ki onca kaptanı derya arasında adını Kasımpaşa'ya bırakıyor...
Kanuni, Selim'den torunu Gevher ile evlendirip saraya damat olarak aldığı Piyale Paşa 'ya da Kasımpaşa ile Okmeydanı arasındaki bolgenin imara acılmasını buyuruyor; Piyalepaşa semti, sonradan II. Selim'in kaptanı deryası olan Piyale Paşa'nın yaptırdığı kulliye ile ortaya cıkıyor... Beşiktaş'taki Sinanpaşa adı, Kanuni'nin sadrazamlarından Rustem Paşa 'nın kardeşi kaptanı derya Sinan Paşa 'dan; Eminonu'ndeki Siyavuşpaşa da II. Selim'in kızı Fatma Sultan 'la evlenip once saraya damat sonra da III. Murat 'a uc kez sadrazam olan Hırvat veya Macar asıllı devşirme Siyavuş Paşa 'dan geliyor.
İlk muzeci Fethi Paşa
Uskudar'daki Fethipaşa Korusu adını, II. Mahmut ile Abdulmecit doneminin vali ve elcilerinden Fethi Paşa 'dan alıyor. Rodosizade Damat Fethi Ahmet Paşa , Abdulmecit'in kız kardeşi Atiye Sultan 'la evleniyor. Tophane muşiri iken, Aya İrini'yi eski silahların kaldırıldığı bir ambar olmaktan cıkarıp ceşitli illerden toplattığı asar-ı atikalarla, yani arkeolojik eserlerle donatarak muzeye donuşturuyor.
İstanbul'da ilk muzenin temellerini atan Paşa, 1847'de de Sultanahmet Meydanı'nda ilk arkeolojik kazıları başlatıyor.
Kadıkoy'deki Hasanpaşa mahallesi, 17. yuzyılda Kızlarağası Mısırlı Osman Ağa' nın mulku olarak geciyor ve herhangi bir paşanın adını taşımıyor. 1882'de II. Abdulhamit'in Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Husnu Paşa, burada yanan bir caminin yerine yenisini yaptırıyor. Bolge yine herhangi bir kişinin adını taşımıyor. 1930 yılında bolgede yeni bir mahalle kurulurken caminin kitabesindeki bahriye nazırından ''Hasanpaşa'' adı veriliyor.
Hastanesi ve tıp fakultesi ile unlu Cerrahpaşa'nın adı III. Mehmet 'in sadrazamı Cerrah Mehmet Paşa 'dan geliyor. Mehmet Paşa'nın cerrahlığı ise III. Mehmet'i şehzadeliği sırasında sunnet etmesinden. Paşa'nın sadrazamlığı dokuz ay suruyor ve azlediliyor. Cerrahi ya da idari bir başarısı olmamasına karşın yaptırdığı kulliye ile semte adını veriyor. Bayrampaşa'ya adını veren Bayram Paşa , IV. Murat 'ın sadrazamlarından oluyor...
Taşlıtarla'dan G.O. Paşa'ya
Gaziosmanpaşa' ya adını veren Gazi Osman Paşa ise 1878 Rus Savaşı'nda Ruslara esir duşmesine karşın Plevne savunması ile kahraman olan komutan. Ancak Gazi Osman Paşa'nın Gaziosmanpaşa ile bir ilgisi bulunmuyor. Taşlıtarla adıyla anılan bolge 20. yuzyılın ikinci yarısında gecekondularla doluyor ve 1963'te ilce yapılmasına karar verildiğinde Gaziosmanpaşa' nın adını alıyor.
Heybeliada'daki Abbaspaşa, Kavalalı Mehmet Ali Paşa' nın torunu Prens Abbas Hilmi Paşa 'dan; Beykoz'daki Abrahampaşa Korusu, II. Abdulhamit'in Şûrayı Devlet uyesi yaptığı Ermeni asıllı diplomat Abraham Eramyan 'dan geliyor; Abraham Paşa'nın koruyu, II. Abdulhamit'le oynadığı bir tavla partisinde kazandığı soyleniyor.
Unkapanı'ndan Fener'e giden Abdulezelpaşa caddesinin adı Osmanlı ordusuna 1853 Kırım Savaşı'nda nefer olarak girip 1897 Yunan Savaşı'nda paşa olarak katılan fakat şehit duşen Abdulezel 'den geliyor.
Fatih'te 17. yuzyıl sonundan kalma kulliyesi, Anadoluhisarı 'nda yalısı ve korusu olan Amcazade Huseyin Paşa , II. Mustafa'nın sadrazamlarından Koprulu Mehmet Paşa 'nın biraderinin oğlu oluyor.
Haydarpaşa'nın kimliği tam bilinmiyor. Ancak, Kanuni doneminde Mimar Ağa Ocağı'nda yetişmiş ve Kanuni'ye Uskudar'daki Kavak Sarayı'nı yapmış Mimar Koca Haydar Paşa 'nın adı ağır basıyor.
Bir zamanlar Sureyya Paşa
Kadıkoy'de bir zamanlar plajı ile unlu Sureyyapaşa, II. Abdulhamit'in Harbiye Nazırı Rıza Paşa 'nın oğlu Sureyya Paşa oluyor. Sureyya Paşa, Birinci Dunya Savaşı cıkmadan askeriyeden istifa edip ticarete atılıyor. Kurtuluş Savaşı sırasında Kadıkoy'de Turk okullarına yardım toplamak amacıyla musamere duzenlemek istediğinde Rumlar, tek sinema Apollon'u vermeyince Sureyya Sineması'nı kuruyor. Yine Kadıkoy'de Fenerbahce Stadı'nın karşısındaki Zuhtupaşa mahallesine adını veren paşa ise II. Abdulhamit'in Maliye ve Maarif Nazırı Ahmet Zuhtu Paşa . 50 donum arazi icinde 40 odalı bir koşk yaptırıp Kızıltoprak'a yerleşiyor. Rivayet o ki, okullar olmasa maarifi ne guzel idare edeceğini soyleyen paşa, Zuhtu Paşa.