cagatay devleti cağatay devleti
Cağatay Devleti, Cengiz İmparatorluğunun dağılmasıyla kurulan bir Turk devleti.


Siyasi Tarih

Cengiz Han'ın olumunden once imparatorluğunu oğulları arasında bolmesinden doğan bu devlet, Doğu ve Batı Turkeli ile Doğu Iran yorelerini icine almakta idi. Fakat, Cengiz'in oğullarından Cağatay'a verilmiş olmasına rağmen, Cağatay Han, bu yeni devlete hukumdarlık etmemiştir. Esasen bu yeni devletin kuruluşu, Cağatay Han'ın olumunden 28 - 30 yıl sonra olmuştur. Kara - HulÂgû ile Cağatay Han'ın oğullarından Yesu Mengu, Cağatay “ulusunun” ilk başlarıdır. Cengiz İmparatorluğunun ic duzenini bozan ayaklanmalardan sonra, Cağatay'ın torunlarından Algu, Ortaasya'nın tamamını, Harzem ve Afganistan taraflarını ele gecirmiştir.


Timur: Cağatay'ın Varisi

Cağatay İmparatorluğu'nun bu parlak devirlerinden sonra ic kargaşalıkları devletin kuvvetini ve duzenini bozmuş, Timur'un kuvvetli bir devlet olması uzerine busbutun eski kudretini kaybeder olmuştur. Sonunda 1369 tarihinde Timur tarafından Cağatay İmparatorluğuna son verilmiştir.


Kultur

Cağatay Turkcesi ile pekcok edebi eserler ortaya koymuşlardır. Ozbek Turkcesi'nin ilk evresini oluşturan lehcedir.