Gelişen teknolojiye ve ileri tanı tedavi yontemlerine rağmen kalp ve damar hastalıkları tum dunyada olumlerin en onemli sebebi olmaya devam etmektedir . Ulkemizde neredeyse her iki olumden birisi kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanmakta ve onemli bir kısmı da ani olum şeklinde (halk deyimi ile gizli kalp) olmaktadır. Gun gecmiyor ki bir tanıdığımız veya yakını kalp krizi veya inme gecirmemiş olsun. Kalp ve damar hastalıkları;getirdiği acılar ve sağlık kaybının yanında ulke ekonomisi icinde ciddi bir kulfet oluşturmaktadır. Bu sebeplerden dolayı kalp ve damar hastalıklarına bağlı kayıpları azaltmak icin kalp damar hastalığı riski belirlenmesi ve riskli bireylerde riskin azaltılması icin gerekli tum tedbirlerin alınması tum Kardiyoloji derneklerince onerilmektedir.
Risk nasıl hesaplanır?
Risk hesaplamak icin kalp hastalığı icin risk oluşturan, yaş, cinsiyet, şeker hastalığı, hipertansiyon, kolesterol duzeyleri , sigara iciciliği, boy, kilo gibi parametreler kullanılır. Bircok risk hesaplama metodu olmasına rağmen en cok kullanılanlar Amerika kardiyoloji cemiyetlerinin onerdiği ACC/AHA (http://www.cvriskcalculator.com/) risk hesaplama yontemi, Avrupa Kardiyoloji derneğinin onerdiği SCORE risk modeli ve ingilizlerin kullandığı QRISK2 (https://qrisk.org/2016/index.php) risk hesaplama yontemidir. Hesaplama sonucunda 10 yıllık kalp krizi ve inme riski verilir. Avrupa ve ingiliz hesaplama yontemine gore % 10 ve uzeri cok yuksek risk, %5-10 arası yuksek risk, %1-5 arası orta risk, %1 ‘in altı ise duşuk risk olarak kabul edilmektedir. ACC/AHA hesaplamasına gore %7.5 ve uzeri yuksek risk olarak kabul edilmektedir. Yuksek ve cok yuksek riskli hastalarda tum risk azaltıcı tedaviler (ilac dışı ve ilac tedavileri) zaman kaybetmeden uygulanmalı ve birey yakın hekim takibinde olmalıdır.
Herkese risk hesaplanmalı mı?
Risk hesaplaması yapmaya gerek olmayan grup zaten yuksek risk grubunda olanlardır.
Peki kimdir bunlar:
1) Kanıtlanmış kalp damar hastalığı olanlar [ kalp krizi gecirenler, kalp krizi gecirmese de anjio ile damar hastalığı saptananlar, anginası (kalbe bağlı goğus ağrısı) olanlar, kalp damarı harici damarlarında damar hastalığı saptananlar (varis haric), stress eko-efor testi veya sintigrafi ile kalp iskemisi (kalp beslenme bozukluğu) saptananlar, inme gecirenler, gecici inme gecirenler, ultrasonla şah damarında plaklar saptananlar, aort damarında genişleme ya da plak saptananlar]
2) Ailevi (genetik) kolesterol yuksekliği olanlar :
3) Kontrol edilemeyen tek bir risk faktoru olanlar : Her turlu uyarıya rağmen yoğun sigara iciciler, tedaviye rağmen tansiyonu kontol altına alınamayan hipertansiyon hastaları (180/100 ve uzeri), kuvvetli aile oykusu olanlar ( birden fazla birinci derece yakınında erken yaşta (kadın icin 65 yaştan once , erkek icin 55 yaştan once)kalp krizi veya inme
4) Ucten fazla risk faktoru olanlar
5) Hedef organ hasarı olan tip 1 diabeti olanlar
6) 40 yaş ustu tip 2 diabeti olanlar
7) Kronik bobrek hastlığı olanlar (evre3-5)
Riskimi kendim hesaplayabilir miyim?
Teorik olarak yukarıda verilen linklerden ulaşarak riskinizi hesaplayabilirsiniz ancak hesaptan ziyade yorumlamak ve tedavi planı yapmak onemli olduğu icin hekiminizin yapması ve yorumlaması daha sağlıklı olacaktır.
SONUC OLARAK
Eğer halihazırda yuksek risk grubunda iseniz veya riskinizi bilmiyorsanız hekiminize başvurup riskinizin belirlenmesi ve gerekli onlemlerin alınması hayati oneme sahiptir. Sağlıklı ,duşuk riskli gunler dileği ile.
Doc. Dr. Ahmet Temiz


[h=2]İstanbul Kardiyolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]