Turkiye'de araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamalarının tutarı gecen yıl bir onceki yıla kıyasla 26 milyar 965 milyon lira artarak 81 milyar 922 milyon lira oldu. Turkiye İstatistik Kurumu, "2021 Yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması" sonuclarını acıkladı.

Buna gore, gayrisafi yurt ici AR-GE harcaması 2021'de bir onceki yıla gore 26 milyar 965 milyon lira artarak 81 milyar 922 milyon liraya cıktı.

Gayrisafi yurt ici AR-GE harcamasının GSYH icindeki oranı 2020'de yuzde 1,09 iken, 2021'de 7 trilyon 248 milyar 789 milyon liralık GSYH icindeki oranı yuzde 1,13'e yukseldi.

AR-GE harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yuzde 70,7 ile en buyuk paya sahip oldu. Bunu yuzde 23,7 ile yuksekoğretim takip etti. Kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan AR-GE harcamalarının da dahil olduğu genel devlet AR-GE harcamalarının toplam AR-GE harcamaları icindeki payı ise yuzde 5,6 oldu. AR-GE harcamaları icerisinde personel harcamaları yuzde 49,5 ile en buyuk harcama kalemini oluşturdu.

AR-GE harcamalarının 2021'de yuzde 62,4'u mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet AR-GE harcamalarının yuzde 25,1'ini, yuksekoğretim yuzde 10,6'sını, yurt dışı kaynaklar yuzde 1,9'unu ve diğer yurt ici kaynaklar yaklaşık olarak yuzde 0,04'unu finanse etti.

PERSONEL SAYISI 222 BİNE YAKLAŞTI

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2021'de toplam 221 bin 811 kişi AR-GE personeli olarak calıştı. Sektorler itibarıyla dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam AR-GE personelinin 2021'de yuzde 67,4'u mali ve mali olmayan şirketlerde, yuzde 28,2'si yuksekoğretimde ve yuzde 4,4'u kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlet sektorunde yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2021'de 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yuzde 32,1'ini oluşturdu. Sektorler itibarı ile TZE cinsinden kadın AR-GE personel oranı yuksekoğretimde yuzde 45,7, kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlette yuzde 30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yuzde 26,6 oldu.

PERSONELİN YUZDE 32,27Sİ DOKTORA EĞİTİMİNE SAHİP

AR-GE personeli oğrenim durumuna gore incelendiğinde, AR-GE personelinin yuzde 34,9'unun lisans eğitim duzeyine sahip olduğu goruldu. Bunu yuzde 31,2 ile doktora veya eşdeğeri, yuzde 24,3 ile yuksek lisans, yuzde 4,8 ile meslek yuksekokulu ve yuzde 4,8 ile lise ve altı kategorileri takip etti.

TZE cinsinden AR-GE personelinin eğitim durumuna gore dağılımı ise sırasıyla, yuzde 48 ile lisans, yuzde 20,7 ile yuksek lisans, yuzde 18,3 ile doktora veya eşdeğeri, yuzde 6,7 ile meslek yuksekokulu ve yuzde 6,3 ile lise ve altı eğitim duzeyi şeklinde oldu.

İstatistiki Bolge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Duzeye gore 2021'de Ar-Ge harcamalarının en yuksek olduğu bolge toplam AR-GE harcamasının yuzde 31,9'unu gercekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu yuzde 28,5 ile TR10 (İstanbul) ve yuzde 9,8 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Duzce, Bolu, Yalova) bolgesi takip etti.

Toplam AR-GE personel sayısının yuzde 29,5'i TR10 (İstanbul), yuzde 19,3'u TR51 (Ankara) ve yuzde 8'i TR42 (Kocaeli, Sakarya, Duzce, Bolu, Yalova) bolgesinde istihdam edildi.

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gercekleştirilen 57 milyar 884 milyon lira Ar-Ge harcamasının yuzde 52,9'u AR-GE merkezlerinde gercekleştirildi. AR-GE merkezlerinde yapılan AR-GE harcamasının yuzde 85,2'si, 250 ve uzeri calışan sayısına sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

İmalat sanayinde AR-GE faaliyeti yuruten girişimler teknoloji duzeylerine gore sınıflandırıldığında, 2021'de imalat sanayinde gercekleştirilen 32 milyar 773 milyon lira AR-GE harcamasının yuzde 47,5'inin yuksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gercekleştirildiği goruldu. Bu oran 2015'te yuzde 35,3'tu.

İmalat sanayindeki toplam AR-GE harcamasının yuzde 39,6'sı orta yuksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, yuzde 8,3'u orta duşuk teknoloji faaliyetindeki girişimler ve yuzde 4,6'sı duşuk teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.

İmalat sanayinde AR-GE faaliyeti yuruten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2021'de en fazla araştırmacının 24 bin 630 kişi ile orta yuksek teknoloji faaliyeti yuruten girişimler tarafından istihdam edildiği goruldu. Bunu 16 bin 720 araştırmacı istihdamı ile yuksek teknoloji faaliyeti yuruten girişimler takip etti.

TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla değerin 22 bin 299 ile orta yuksek teknoloji faaliyeti yuruten girişimlerde olduğu saptandı.