Ulkemizde ve dunyada yetişkin nufustaki olum nedenlerinin ilk sırasını koroner kalp hastalıkları almaktadır. Son verilere gore olumlerin 1990’da %35,5’i, 1993’de ise%43’u koroner kalp hastalıkları nedeniyle olmaktadır. Hastalık riski 35 yaşından itibaren artmakta, erkeklerde kadınlardan, yuksek soysa-ekonomik grupta duşuk sosyoekonomik gruptan daha yuksek oranda gorulmektedir.
Sağlıklı bir damar yapısı ile vucudumuzun her bir organına oksijen ve besin taşınması sağlanmaktadır. Cocukluk cağından başlayarak, yetişkin bireylerde artan oranlarda damar duvarlarında yağ, kas ve bağ dokularının birikmesi ile damarlarda “plaklar” oluşur. Bu plaklar zamanla kanın akışını engeller ve koroner kalp hastalığına sebep olurlar. Bu nedenle beslenme tarzımızda ve alışkanlıklarımızda yaptığımız değişiklikler, ileriki yaşlarda ne derece sağlıklı olacağımızın birer gostergesidir.

Koroner kalp hastalıkları riskini artıran nedenleri şoyle sıralayabiliriz:
Yaş (erkeklerde ≥ 45, kadınlarda ≥ 55 veya erken menopoz)
Ailede kalp hastalığı oykusu (birinci derece akra­balardan erkekte 55, kadında 65 yaşından once koroner arter hastalığı oykusu)
Sigara icmek
Yuksek kan basıncı (hipertansiyon/ kan basıncı 140/90 mm/Hg’nın uzerinde olması)
Hiperkolesterolemi (total kolesterol 200 mg/dl’nin uzeri LDL-koleste­rol (kotu kolesterol) 130 mg/ dl’nin uzeri)
Duşuk HDL-kolesterol (iyi kolesterol) değeri
Diyabet
Obezite (şişmanlık)
Stresle baş edememe
Fazla alkol tuketimi
Fiziksel aktivitenin az olması (egzersiz azlığı)
Doğum kontrol hapı kullanımı (sigara iciliyorsa)
Menopoz
Ozellikle şişmanlık ve sigara en onemli iki sebeptir

Şişmanlığın kalp hastalıkları icin tek başına bir risk faktoru olma­sı yanında, hipertansiyon gibi diğer problemlere de yol actığı artık bilinmektedir. Şişmanlık koroner kalp hastalıkları, hipertansiyon, kolesterol seviyesinin yuksek olmasına doğrudan neden olabilmektedir.

Yukarıda saydığımız riskleri azaltabilmek adına, yeterli ve dengeli beslenmeyi iceren doğru beslenme alışkanlıklarını kazanmak koroner kalp hastalıkları, şişmanlık ve hipertansiyona karşı sizleri koruyacaktır.

Beslenmenizde yağı azaltın
Beslenmenizde top­lam yağ tuketimi enerjinin %30’ unu gecmemelidir. Yağ iceren besinler aynı zamanda vucudun ihtiyacı olan diğer besin oğelerini de icerdiği icin yağa ihtiyacımız vardır.

Beslenmenizde doymuş yağları azaltın
Doymuş yağlar kan koles­terol duzeyini yukselten en onemli beslenme faktorudur. Hayvansal katı yağlar doymuş yağ icerirler. Kuyruk, ic yağ bu gruptadır.

Doymuş yağlar yerine doymamış yağları secin
Bu hayvansal kaynaklı yağların ve katı margarinlerin yerine bitkisel sıvı yağların (zeytinyağı, soya, ayciceği yağı vb.) kullanılması ile sağlanabilir.

Diyetinizde kolesterolu sınırlayın
Gunluk kolesterol alımınızı 300 mg’ın altına indirmeniz (eğer kalp damar hastalığı risk faktorleri varsa

Posa tuketiminizi artırın
Posadan zengin besinleri tuketmek, kan kolesterol duzeyinin duşurulmesine yardımcı olur. Gunde en az 5-7 por­siyon sebze ve meyve tuketimi, haftada 2 kez kuru baklagillerin yenilmesi, kepekli, yulaflı ekmeklerin, tam tahıllı kahvaltılık gevreklerin tercih edilmesi gunluk posa tuketiminizi artırmanıza yardımcı olur. Gunluk posa tuketimi 25-30 g olmalıdır.

Daha fazla meyve ve sebze tuketin
Beta karoten, vitamin A ve vitamin C gibi antioksidan vitaminleri yuksek oranda iceren sebze ve mey­velerin tuketimini arttırın.

İdeal vucut ağırlığınızı koruyun /kilo fazlalığınız varsa ideal ağırlığınıza ulaşın

Eğer kan basıncınız yuksekse (hipertansiyon), kontrol altına alın
Bazı besin ogeleri kan basıncını olumlu ya da olumsuz yonde etkilemektedir. Bunların en onemlileri sodyum (tuz), kalsiyum, potasyum, magnezyum, yağlar ve alkoldur.

Fiziksel aktivitenizi artırın
Kalp sağlığınız icin du­zenli ve orta duzeyde aktivite onemlidir. Aktif yaşam kan kolesterol ve trigliserit duzeylerinizi normalde tutar, HDL’yi arttırır, kan basıncını duşurur, stresi kontrol etmeye yar­dımcı olur, enerji harcayarak vucut ağırlığının kontrol al­tında tutulmasını sağlar. Etkin aerobik aktivite aynı zamanda kalp kasını da iyi calıştırır ve kardiyovaskuler sistemin daha duzenli calışmasına yardım eder.

Sigara icilmesine izin vermeyin
Sigara kalp damar hastalıklarında ani olumlerde en onemli risktir. Sigara kan basıncını ve kalp atım hızını artırır. HDL-kolesterol duzeyini duşurur ve sigara icme kanın pıhtılaşma eğilimini artırır ve ani kalp krizine neden olur.

Stresi azaltın
Stres ile baş etme yollarını oğrenmek, bizi rahatlatacağı gibi şişmanlık, hipertansiyon ve dolaylı olarak da kardiovaskuler hastalıklarından koruyacaktır.

Alkolden uzak durun
Alkol ile hipertansiyon riski arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu nedenle alkol tuketimi onerilmemektedir.


[h=2]Ankara Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]